Yenileme garantisini kaybedersiniz

Cevap: Yenileme garantisi şirketten şirkete değişiyor. Aynı şirketten tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırırsanız ve şirketiniz de yenileme garantisini devam ettirirse sorun yaşamazsınız. Ancak kimi şirketler özel sağlıktan çıktığınız anda yenileme garantisini iptal ediyorlar. Tamamlayıcı sağlık sigortası yaptıracağınız şirket sizi yenileme garantisi dahil tüm haklarınızla alıyorsa sorun olmaz.

EMEKLİ YAŞINI BEKLEYECEKSİNİZ

Soru: 1992 doğumluyum 1000 günün çok üzerinde bir prim gün sayım var. 8 aydır işsizim. Primi geri almak istiyorum. Bunun için dava açmayı düşünüyorum. Alabilir miyim? İlhan Altun

Cevap: Kanunda belirtilen yaş şartını –ki, kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş- doldurduğu halde emekli aylığı bağlanamayanlar primlerini iade alabilir. Daha açık bir anlatımla emeklilik yaşını doldurmanıza rağmen ancak ödediğiniz primler emekli olmanıza yetmiyorsa, SGK’dan primlerinizin iadesini isteyebilir, toplu ödeme alabilirsiniz. Sizin durumunuzda henüz 28 yaşındasınız. Bu şartlarda 1000 günlük priminizi iade alamazsınız. Eğer yaşınız 60 olsaydı o zaman prim iadesi hakkından yararlanabilirdiniz.

MALULEN EMEKLİ OLAMAZSINIZ

Soru: 1984 doğumluyum, 1996 yılında böbreğimin birisi alındı. 2006 yılından beri SSK’lı çalışıyorum. Vergi indiriminden emekliliğe hak kazanabilir miyim? Yunus Doğru

Cevap: Malulen emekli olabilmek için çalışma gücünüzün en az yüzde 60’ını kaybetmeniz gerekiyor. Bunun da SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekiyor. Tespit sonrası en az 10 yıl çalışılmış ve toplam 1800 gün prim ödenmesi halinde emekli olup, maaş alabilirsiniz. Ancak tek böbrekli olmanız yüzde 60 engelli raporu almak için yeterli değil. Dolayısıyla emekliliğe hak kazanamazsınız.

OKUL SÜRESİ YIPRANMAYI KAPSAMAZ

Soru: 1993 yılında 3 ay süre ile Tuzla piyade okulunda yedek subay öğrenci olarak eğitim gördüm. Bu süre için yıpranma payından yararlanma imkanı var mıdır? Metin Kesik

Cevap: Yedek subaylık süresi için yıpranma payından yararlanma hakkı vardır ancak okul süresi bunun içine dahil değildir. Eğer bu süre içinde sosyal güvenlik sistemine kayıtlıysanız ve prim ödemesi varsa bu dahil edilebilir. Okul süresi içinde de sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olunmaz.

YARDIMCINIZI SİGORTALATMANIZ ŞART

Soru: İki haftada bir evime temizliğe gelen bir yardımcım var. Kendisi bir başka yerde temizlik görevlisi olarak çalışıyor, bana da iki haftada bir gün yardıma geliyor. Yardımcıma sigorta yaptırmalı mıyım, nasıl yaptıracağım?
Şule Özgirgin

Cevap: Ev işlerine yardımcı olarak çalışanların, sizin tarafınızdan, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) prim ödenerek, sigortalanması gerekiyor. Sigortanın kapsamı da bir ay içinde 10 günden az ya da 10 günden fazla çalışma süresine göre farklılık gösteriyor. Sizin durumunuzda bir ay içinde 10 günden az çalışma durumu geçerli. Bunun için de SGK’ya prim ödeyerek, iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigortalatmanız gerekiyor. Çalıştırdığınız her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyeceksiniz. Her gün için ödeyeceğiniz prim tutarı 1.96 liradır. Sigortalılık işlemlerini e-devlet üzerinden kolayca yaptırabilirsiniz.

EMEKLİ MAAŞINIZ DÜŞER

Soru: 19 Aralık 1992 SSK girişliyim. En son aldığım maaş 2014’de 2.500 liraydı ve bu maaş üzerinden prim yattı. E-Devlet’ten 49 yaşında emekli olacağım bilgisini aldım. Şu an emekli olsam alacağım maaş 1700 liraymış. Sigorta süresini doldurduktan sonra çalışmaya devam edersem emekli maaşımı düşürmüş olur muyum?
Almila Karaman

Cevap: Sosyal güvenlik alanında yapılan düzenleme ile çalışma süresi uzadıkça aylık bağlama oranı düşüyor ve 20 yılın üzerinde prim ödeyenler daha fazla prim ödüyor ama karşılığında emekli aylığı düşüyor. Sorunuzda yaşınızı belirtmemişsiniz. Ancak çalışmaya başladığınızda asgari ücret ve asgari ücretin biraz üzerinde maaşla çalışırsanız emekli maaşınız her ay 1-3 lira arasında düşer. Asgari ücretin iki katından fazla maaş ile çalışırsanız ya da tavandan prim öderseniz emekli maaşınız da her ay 15-20 lira artar.

PRİMİ TAVANDAN YATIRIN

Soru: 1992 SSK girişli, arada Bağ-Kur ve 2007-2014 arası asgari ücretten SGK’lıydım. Şimdi işsizim. Maaşımı yükseltmek için yüksek ücretten prim ödemem gerekiyormuş. Mesela 5 bin bira üzerinden 30 gün prim ödeyeceğime, 10 gün üzerinden ödesem faydası olur mu? Oğuzhan Kalkan

Cevap: Faydası olmaz. Emeklilikte yüksek maaş alabilmek için Sosyal güvenlik kurumuna prime esas kazancın yüksek bildirilmesi gerekiyor. Burada da emeklilik öncesi son 3.5 yıl önemli. Bu süre içinde tavandan prim ödemeniz gerekiyor ki, emekli maaşınız da artsın. Prim, ikramiye gibi ek ödemelerin prime esas kazanca eklenip, gösterilmesi gerekiyor. Ayrıca askerlik borçlanması yapabiliyorsanız bunu da sosyal güvenlik tavanı üzerinden yaparsanız emeklilik maaşınıza olumlu etki yapar.