Hindistan’daki uçak kazası ve havayolu ile seyahat edenlerin bilmesi gerekenler

Önce, Hindistan’daki kaza ile ilgili son bilgileri paylaşayım. Kazanın, Hindistan’ın en pahalı havacılık tazminatı olacağı ve tazminat tutarının 200 milyon dolara kadar çıkacağı konuşuluyor. Kazada ölen yolcular için sigorta şirketinin ödeyeceği tutarın ise yolcu başına 171 bin doları (yaklaşık 6.7 milyon TL) geçeceği de söyleniyor. Bir bilgiyi daha paylaşayım, Air India uçağının sigorta bedelinin de 120 milyon dolar olduğu ortaya çıktı.

Şimdi gelelim, havayolu ile gerek yurtiçine gerekse de yurtdışına seyahat edenlerin haklarına ve bilmesi gerekenlere. Genelde seyahat ederken bunlar merak edilmez, ne zaman ki uçak kazası yaşanır; o zaman gözler sigortaya çevrilir. Altını çizelim, havayolu şirketlerinin yaptıkları tüm uçuşlar sigortalıdır ve hiçbir uçak sigorta olmadan kalkış ve iniş yapamaz.

YOLCULARIN HAKLARI NELER?

Havayolu şirketlerinin uluslararası hava taşımacılığı açısından yaptırmak zorunda olduğu üç farklı sigorta var ki, bunlardan biri araçlardaki kasko gibi gövde sigortası ama bu konumuz dışında. Diğer ikisi ise zorunlu sorumluluk sigortaları. Biri, yolcular için yapılan sorumluluk sigortası. Bu sayede uçağın kalkışı, havada kaldığı süre ve inişi sırasında yolcular, başlarına gelecek her türlü kazaya karşı sigortalanıyor. Yaralanma halinde tedavi masrafları, sakat kalmaları halinde sakatlık tazminatı ve vefat durumunda da yolcu yakınlarına ölüm tazminatı bu sorumluluk sigortasından ödeniyor. Aynı şekilde bagaj ve yüke gelecek zararın tazmini de yine bu sigortadan karşılanıyor.

Sorumluluk sigortasından ödenecek tutar ise yolcu başına 250 bin SDR (uluslararası para birimi). Yani, kazada, bir yolcunun ölümü ya da yaralanması halinde sigorta şirketi asgari 250 bin SDR’ye kadar tazminat ödüyor. Bugün 1 SDR’nin karşılığı 55.87 TL. Kaba bir hesapla, uçak kazasında ölenlerin yakınlarına yolcu başına bugün için ödenecek en yüksek tutar 13.9 milyon TL. Tabi bunlar kabaca rakamlar. Mesela Hindistan’daki uçak kazasında, anlaşmalar gereği yolcu başına ödenecek tutar 128.821 SDR iken bizde kanuni olarak bu tutar daha fazla; 250 bin SDR.

SİGORTA NELERİ KARŞILIYOR?

Havayolu şirketlerinin yaptırmak zorunda oldukları bir diğer zorunlu sorumluluk sigortası ise üçüncü şahıslara yönelik. Uçağın düşmesi ya da uçağın parçasının düşmesi sonucu üçüncü şahısların ölümüne, yaralanmasına veya mal veya eşyalarının zarar görmesine neden olması halinde zararlar bu sigortadan karşılanıyor. Bu sigortanın teminatı ise uçağın gövde ağırlığına göre değişiyor. Yolcu uçakları genelde 400-500 bin kilogram arasında değişiyor. Böyle bir uçak için verilen sigorta teminatı 500 milyon SDR’ye (27.9 milyar TL) kadar çıkıyor. Tüm bunlar yapılması zorunlu sigortalar. Hani, bazı uçak kazaları sonrası havayolu şirketleri tedavi giderlerini karşıladı, yolcu yakınlarına şu kadar ödendi gibi açıklamalar yapılır ya; tüm bunları ödeyen aslında sigortadır.