9 soruda malulen emeklilikte merak edilenler

Kimileri malulen emeklilik şartlarını merak ediyor, kimileri hangi hastalıkların malulen emeklilik kapsamına girdiğini soruyor, kimileri de rahatsızlığını söyleyip emekli olup olamayacağını öğrenmek istiyor. Okuyuculardan malulen emeklilik ile ilgili en çok gelen sorulara cevapları ile birlikte değindim. 

1- Kimler malulen emekli olabiliyor?

Bir işverene bağlı işçi olarak çalışanlar (4/A), kendi adına Bağkur’lu olarak çalışanlar (4/B) ve memurlar (4/C) malulen emekli olabiliyor. 

2- Malulen emekli olabilmek için çalışma gücünün ne kadarının kaybolması gerekiyor?

Çalışanlar, çalışma gücünü kaybetmeleri halinde malulen emekli olabilirler. Bu hem iş kazası geçirenler için hem de meslek hastalığına yakalananlar için geçerli. Tek şart, çalışma gücünün en az yüzde 60’ının kaybedilmesi gerekiyor. Bu durumda olanlar rapor alıp, emekliliğini isteyebilirler. 

3- Emekli olunabilmesi için hastane raporu mu gerekiyor?

Malulen emeklilik konusunda en çok yanlışa düşülen durum da rapor konusu. Rapor almak da tek başına emeklilik için yeterli değil. Öncelikle üniversite ve devlet hastanelerinden maluliyete ilişkin rapor alınmalı. Ancak çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ının kaybedildiğinin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi gerekiyor. 

4- Sağlık kurulundan alınacak maluliyet raporu emeklilik için yeterli mi?

Değil. En az 10 yıldır sigortalı olunması ve toplam bin 800 gün (5 yıl) SGK’ya prim ödenmiş olması gerekiyor. Ödenen bu primin de uzun vadeli sigorta kollarına yönelik prim olması şart. Eğer malul raporu alan kişi meslek hastalığı veya iş kazası nedeniyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdaysa ve buna da sağlık kurulu tarafından karar verilmişse, 10 yıl sigortalılık süresi şartı aranmıyor ama bin 800 gün, yani 5 yıl sigorta primi ödenmiş olması gerekiyor. Ayrıca, kişinin maluliyet nedeniyle işten ayrılmış olması da gerekiyor. Bağkur’lularda ise malullük aylığı alabilmek için işyerinin faaliyetine son vermesi gerekiyor. Bağkur’luların, kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi de dahil SGK’ya hiçbir prim ve prime ilişkin borcunun olmaması da gerekiyor. 

5- Malul olarak işe başlayan aylık alabilir mi?

İşe başladığınızda malulseniz veya malul olmanıza neden olacak rahatsızlıklar başlamışsa aylık alamazsınız, erken emeklilik için başvurabilirsiniz. 

6- Sağlık sorunu nedeniyle malulen emekli olunabiliyor mu?

Olunabiliyor; sağlık sorunu nedeniyle çalışamayacak durumda olanlar erken emekli olabiliyorlar. Malulen emekliliğe neden olacak hastalıklar SGK tarafından belirlenip, açıklanıyor. 

7- Hangi hastalıklar nedeniyle emekli olunabilir?

SGK listesinde 160’a yakın hastalık bulunuyor. Nörolojik hastalıklar, psikiyatrik hastalıklar, göz hastalıkları, kulak-burun-boğaz hastalıkları, onkolojik hastalıklar, hematolojik hastalıklar, ortopedi ve travmatolojik hastalıklar, romatolojik hastalıklar, gastroenterolojik, kalp ve damar hastalıkları malulen emeklilik kapsamında. Mesela kanser, beyin tümörü, Multiple Skleroz (MS), şizofreni, görme azlığı, Parkinson, demans, epilepsi, anemi, Behçet hastalığı, karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp nakli, akciğer nakli, tüberküloz, solunum sistemi hastalıkları, denge bozuklukları malulen emeklilik gerektiren hastalıklar arasında ve en sık görülen hastalıklar olarak sayılabilir. 

8- Şeker hastalığı da malulen emeklilik kapsamına giriyor mu?

Giriyor; şeker hastalığı teşhisi konulan çalışanın malulen emeklilik için üç organının bozulmuş olması gerekiyor. Sigortalının yüzde 60 çalışamaz duruma düşmesi de gerekiyor. Bu şartları yerine getirenler malulen emekli olabilirler. 

9- Malulen emeklilikte maaş farklı olur mu?

Malulen emekli olduğunuzda ödenecek maaş, normal emekli olunduğunda alınacak maaştan çok daha düşüktür.