Yurt dışından ilaç gelmeyince hasta tedavisi yarıda kalıyor

KUŞADASI’nda Avukat Beyza Aksoy’u daha önce konuk etmiştim. Önce anımsayalım: “Yıllardır sağlık hukuku üzerine çalışıyorum, örnek kararlarımla bir çok ilden kanser hastalarıyla tanıştım. Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı’na karşı kanser hastaları adına 150’nin üzerinde dosya yürüttüm. Çoğu davamız devam ediyor. Mahkemelerde haklılığımız onaylanmıştır. Çoğu dosyamız kesin karar niteliğinde. Tecentriq, Keytruda, Optivo , Tagrisso, Lynparza, Perjeta gibi bir çok kanser ilacı için dava açarak, ücretsiz kullanımını sağladık.”

Haberin Devamı


DAVAYI KAZANDIK AMA
Şimdi çok önemli bir sorun var. Yurt dışından sağlanan birçok ilaç getirilemiyormuş, tedavisi yarım kalan hastalar varmış. Söz Avukat Beyza Aksoy’da: “Kanser ve birçok farklı hastalıkta Türkiye’de satılmayan ancak Türk Eczacılar Birliği (TEB) aracılığıyla getirilen ilaçların ithalinde büyük sıkıntı var. Hastalar düzenli tedaviyi yarıda kesmek zorunda kaldı. Örneğin çocuk hastam Ege, NF1 (Nörofibramastozis) hastası. FDA onaylı KOSELUGO adlı ilacı mahkemenin yürütmenin durdurulması kararıyla ücretsiz kullanıyordu. Sonunda Ankara 3. İdare Mahkemesi’ndeki davayı kazandık. Ancak dava kazanmamız bir şey ifade etmiyor.
LİSTE DIŞINDA BIRAKILDI
İlacı TEB’den siparişle getirtiyorduk. Aileye yine ilaç için başvurduğunda Sağlık Bakanlığı Türkiye Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu’nun 23 Ekim 2021 tarihli, ‘Yurt dışından İlaç Temini ve Kullanımı Kılavuzu’ hükümlerindeki şartları taşımayan ürünlerin liste dışında bırakıldığı, bu ürünlerin (ilaçların) eksiklikler tamamlandıktan sonra yeniden değerlendirilebileceği, tedarikçi firmaların ilaçların sertifikalarını sunamadığı, sertifikası olanların ise yüksek fiyatlarından dolayı temin edilmediği, bu sebeplerle ilaç siparişlerinin iptal edildiği belirtilmiştir.
BELGE SAĞLANMADI GEREKÇESİ
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ve TEB’e başvurup çözüm aradık. Kurum, ‘Selumetinib etkin maddeli ilaç ülkemizde ruhsatlı olmayıp yurt dışından temin edilmektedir. Yurt dışından İlaç Temini ve Kullanımı Kılavuzu gereğince, tedarikçi ilgili belgeleri sağlamalıdır. İlgili ilacın temini ile ilgili Türk Eczacılar Birliği ile şifahen görüşmelerde gerekli belgelerin sağlanamadığı bilgisi alınmıştır’ denilerek, temin sıkıntısının kendileriyle ilgili olmadığı bildirilmiştir.
TOP BİRBİRLERİNE ATILIYOR
TEB ise kılavuz hükümlerinin yerine getirilemediği, sertifikalı firmaların ise dolar / euro yüksek kuru ile ilaçları tedarik edebildiklerini, ancak Astra ZENECA adlı firma ile görüşme halinde oldukları bildirmiştir. Maille irtibata geçtiğimiz firma, KOSELUGO adlı ilacın tedarik sürecini TEB’in yönettiğini, kendilerinin tedarik zincirinde yer almadığını, TEB’in hangi ürünü, hangi kaynaktan, ne koşullarda tedarik ettiğini bilmediklerini, sorumluluklarının bulunmadığını iletmiştir. Kurumlar ve firmalar arası görüşmelerimiz ne yazık ki, çözüme ulaşamamıştır. Ege ve birçok çocuk hasta, ilacı alamadığı için tedavisini yarıda kesmiştir.
SIKINTI ÜÇ AYDIR SÜRÜYOR
Benzer şekilde, yumurtalık kanseri tedavisinde kullanılan LYNPARZA adlı akıllı ilaç da TEB aracılığıyla getirtiliyor, bir çok kadın hasta kullanıyordu. Aydın Söke’den Gülhanım isimli müvekkilim için de Sosyal Güvenlik Kurumu’na dava açmıştık. İhtiyati tedbir kararı sonrasında, TEB’e başvurmuştuk. Yaklaşık 3 aydır yaşanan ilaç tedarik sıkıntısı nedeniyle, müvekkilin uzman onkoloğu etkice çok düşük kalan farklı bir ilaçla tedaviye devam kararı aldı.
ÇARE KAÇAK YOLLAR OLMASIN
Kanserli dokuyu küçülten ya da yok eden bu ve benzeri yaklaşık 600 ilacın kurumlar arası prosedür sıkıntısı, kur farkı nedeniyle getirtilmemesi milyonlarca kişinin yaşam hakkına doğrudan müdahale niteliğindedir. Hastalar ilgili ilaçları yıllardır kullanmaktadır. Sertifikası olmadığı iddia edilen bu ilaçların yıllardır ülkeye nasıl sokulduğunu açıklamakta zorlanıyorum. 200 bin liraya satılan ilaçlarda sıkıntı olduğu gibi, 500 liralık ilaçlar da ülkemize getirtilemiyor. Yani bu konuyu başlı başına güncel euro /dolar artışlarına bağladığımızda, kurdaki düşüşlerin tedarik sıkıntısına çözüm olmadığını görüyoruz. Hastaları yasa dışı kaçak ilaç temini yoluna sevk ettirmeden bu sorunun acilen çözülmesi gerekmektedir.”

Yazarın Tüm Yazıları