Öyle ya madem İzmir, sütün başkenti olma özelliğini taşıyor, o takdirde bu bölgede dünyanın ve Türkiye’nin en değerli tarım ürünü sütün geleceğini tartışmak gerekmiyor mu?
GENİŞ SEKTÖREL KATILIM
Bizler de 1 Haziran Dünya Süt Günü’nü fırsat bildik ve düzenlediğimiz etkinlikle süt ve süt ürünleri sektöründe 14 önde gelen bölge temsilcisini bir araya getirdik. İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Özen, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına Prof. Dr. Harun Uysal, Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Zafer Göynügür, Bornova Ziraat Odası Başkanı Cengiz Derici, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Melih İşliel, İzmir Tarım Grubu üyeleri Tireli çiftçi ve süt üreticisi Mehmet Doğan ile veteriner Hekim Tahir Yavuz, İzmir Ticaret Odası meclis üyeleri Muzaffer Egi ve Halil Koyuncuoğlu, Veteriner Hekimler Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Gensoy, İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Emin Kentli, İzmir Ticaret Borsası Ar-Ge Müdürlüğü’nden Dr. Kenan Keskinkılıç, Tarım Gazetecileri ve Yazarları Derneği Üyesi Şakir Sarıçay ve İzmir İl Tarım ve Orman Müdür Yardımcısı Dr. Fatih Kılıç’ın katıldığı toplantının açılış konuşmasını yaparken, İzmir’in Türkiye’nin süt hayvancılığı yönünden en gelişmiş bölgesi olmasının bölge ekonomisi açısından büyük önem taşıdığını vurguladım. Bu çerçevede konukları süt ve süt ürünleri sektöründe yaşanılan sorunlardan çok geleceğe odaklanmamız gerektiğinin altını çizdim.
ÖNEMLİ SONUÇLAR DOĞURACAK
Şimdi, süt ve ürünleri sektöründe uzun yıllardan beri ilk defa düzenlenen bu toplantıda aldığım notları sizlerle paylaşmak istiyorum. İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Özen, 2020 yılından itibaren İzmir’de oluşturmak istedikleri bir yapı bulunduğunu belirtip, üreticiler, kooperatifler, yerel yönetimler, kamu kurumları ve odalar süt üretimi konusunda destek verseler de tüm sektör temsilcilerinin bir masanın etrafında toplanamadığını ifade ediyor. Özen, “İzmir, bitkisel ve hayvansal üretimi, su ürünleri yetiştiriciliği, toprağı, suyu ve denizi ile tarımsal anlamda korunması gereken bir bölge. Koruma kısmı bir kuruma yükleniyor. Tarım Bakanlığı dışında tarımın büyümesi için destek veren paydaşlar koruma için işbirliği yapamıyor. 2021 yılında böyle bir masa oluşturma gayretimiz oldu. Ana paydaş denilebilecek grupların başkanlarıyla birebir görüştüm. Ama pandemi bu gelişmeyi engelledi. Dolayısıyla bu toplantıyı çok önemsiyor ve önemli sonuçlar doğuracağına inanıyorum” diyor.
ÇALIŞMA KONULARI
Üreticiden nihai tüketiciye kadar tüm tarım sektör paydaşlarına tarım hukukunun önemini ve sektöre etkilerini aktarmak, tüketicilerin ve kamunun hak ve menfaatlerinin korunması için her türlü hukuki adımı atmayı hedeflediklerini söyleyen Demir, derneğin yaptığı çalışmalara şu örnekleri veriyor: “Basiretli çiftçi kavramı üzerine değerlendirme, tarım hukukunun tanımı, amacı, kapsamı bakımından incelenmesi ile diğer hukuk dalları ve alt disiplinlerle olan ilişkilerinin değerlendirilmesi, genel hatlarıyla tarım arazilerinde toplulaştırma ve ülkemizde yürürlükte bulunan mevzuat, tarım hukukunda miras Ve izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davaları, sözleşmeli tarımın mevzuat açısından değerlendirilmesi ve çiftçi mallarının haczedilmezliği...Görüldüğü gibi bu ve benzeri konular yeni yeni gündeme geliyor.”
TAPMER’DEN RAPOR
Derneğin üzerinde çalışma yaptığı konuların bunlardan ibaret olmadığını da söyleyen Arslan Demir, “Tarım hukuku çalışmalarımız ülkemizin her köşesinden gelen destek talepleriyle şekilleniyor. Hukuki konuları çalışırken bazı noktalarda ülkemizin tarım politikaları üretmesine katkı koyabileceğimiz fikri doğdu. Bu çerçevede, ‘tarımın anavatanı’ olan Anadolu, ‘bereket vatan’ olmaya devam etmelidir bakışıyla 19.05.2021 tarihinde düşünce kuruluşumuz olan TAPMER-Tarım Politikaları Merkezimizi kurduk ve aylık raporlar hazırlayıp kamuoyu ile paylaşıyoruz. Tarım politikalarının, partiler üstü bir konumda olduğunun farkında olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz” şeklinde konuşuyor.
***
Kadın kooperatifleri
DÜZENLİ KATILIM SAĞLIYORUZ
EİB’in düzenli olarak Kongre’ye katılım sağladığını söyleyen Göksan, düzenlenen oturumlarda rekolte tahminlerinin yanı sıra arz, talep ve ticaretine ilişkin ayrıntılı görüşmeler yapıldığını paylaştı. Ürün oturumları, global tanıtım faaliyetleri, tüketim trendleri, sürdürülebilirlik ve dijital veri güvenliği gibi güncel konuların da özellikle gündeme geldiğini ve çerçevede sunumlar yapıldığını ifade eden Göksan, Z kuşağının çok önemli bir tüketim potansiyeli olarak öne çıkmasının altını çiziyor.
ALIŞKANLIKLAR DEĞİŞİYOR
Göksan, “Tüketim alışkanlıkları ve tüketici beklentilerinin değiştiğine dikkat çeken Göksan, “Z kuşağı mutlaka dikkate alınmalı; bu açıdan önümüzdeki dönemde söz konusu tüketici kitlesinin beklentilerine uygun pazarlama stratejilerinin hayata geçirilmesi gerekiyor. Kuru ve kabuklu meyvelerin sağlık üzerinde olumlu etkilerinin ortaya konduğu bilimsel çalışmalar da paylaşıldı. INC önümüzdeki dönemde Çin’e yönelik bir tanıtım kampanyası düzenleyecek. Elektronik ticaretin payının giderek arttığı, sürdürülebilir üretim ve tüketim modellerine ihtiyaç duyulduğu gibi konuların da üzerinde duruldu” diyerek, INC hakkında bilgi aktardı.
***
Tarım olmazsa
90 ÜLKEYE İHRACAT YAPIYORUZ
TSÜAB Başkanı Gençer, söze şöyle başladı: “Öncelikle herkesin bilmesi gereken gerçek şu; tohumda kendi kendimize yetiyoruz. Dahası 90’dan fazla ülkeye de ihracat yapıyoruz. Tarımsal üretim için en önemli stratejik girdi tohum. Biz tohumu üretiyoruz, ıslah ediyoruz ve geliştiriyoruz. Yaklaşık 1,5 milyon tona yakın sertifikalı tohum üretim rakamlarımız var. Yanı sıra 90’dan fazla ülkeye de 200 milyon dolara yakın tohum ihracatımız söz konusu. Bu anlamda ülkemizdeki tohumculuk sektörü gayet iyi durumda. Kendi kendine yetebilen başarısını ispatlamış, son yıllarda ciddi bir başarı hikayesine imza atmış ve töhmet altında bırakılması gereken değil alkışlanması gereken bir sektör haline geldik.”
EN İYİLERDEN BİRİYİZ
Türk tohumculuk sektörünün dünya çapında üretim kalitesine sahip olduğunu ifade eden Gençer, kamuoyunda sektöre ilişkin oluşan yanlış algılara dikkat çekiyor; “Medyada tohumla ilgili 3-5 kişi konuşuyor ama maalesef konuşanlar bu alanda uzman kişiler değil. Konuyu hiç bilmeyen insanlar bilgi kirliliği yaratıyor. Şu önemli hususu da açıklığa kavuşturmak istiyorum. Evet, tohum ithalatı belli ürünlerde var ama biz tohumculukta dışa bağımlı değiliz. Biz kendi tohumumuzu kendimiz üretiyoruz. Gıdanın dolayısıyla tohumun ne kadar önemli olduğunu ve tohuma sahip olanın aslında gıdaya sahip olduğunu pandemi sürecinde gördük” diyor.
HİBRİTTE BİLGİ KİRLİLİĞİ
TARIMI KUCAKLAMAK
Doğrusu güzel ve yararlı bir toplantı oldu. Bankanın yeni tarım bankacılığı stratejisi çerçevesinde benim en çok dikkatimi çeken, “Tarım Ekosisteminin Finansmanı” sunumu idi. Kurumsal Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Pişmaf da ‘Tarım Ekosistemi’ni şöyle tanımlıyor:
“Çiftçiler, tarımsal üretime yönelik girdi üreten ve tedarik edenler, üretici örgütleri, tarım ürünlerini depolayan, satan, işleyen, satışına aracılık eden tüccarlar, sanayiciler, esnaf, ürünleri nihai tüketicilere ulaştıran toptan ve perakende satıcılar, enerji üretenler, veri, yazılım, teknoloji geliştiren ve sunan şirketler ve strateji yapıcıları tarım ekosistemini oluşturuyor.”
ANA BANKA
Tanımı yapılan ekosistemdeki tüm oyuncuların karşılıklı olarak ve birbirinden ayrılmaz bir bütün halinde etkileşim içinde olduklarını ifade eden Ferhat Pişmaf, “Ziraat Bankası tüm tarafları kapsayan ve tarafların finansal ihtiyaçlarına cevap verecek bir stratejiyle tarım ekosisteminin ayrılmaz bir parçası ve bu ekosistemin finansmanının ana bankası olmayı sürdürecek” diyor. Pişmaf, yeni tarım bankacılığı stratejilerini sürdürülebilir finansman, ulaşılabilir finansman, çözüm odaklılık ve güçlü iletişim temeline dayandırdıklarını söylüyor. Pişmaf’ın yaptığı sunumda, gençlerin ve kadınların da tarımsal ekosisteme dahil edilerek, bu temele dayalı katma değerli üretimin ön plana çıkarılması vurgulanıyor.
YENİ BİR VİZYON
DÜNYA SOFRALARINDA
Kızıltan, “İnsanların protein deposu su ürünleriyle birlikte kanatlı eti, yumurta, süt ve süt ürünleri ve balı 142 ülkeye ihraç ediyoruz. Dünya sofralarını üç öğün sağlıklı ve güvenilir gıdalarla süslüyoruz. Türk su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü, son 1 yıllık dönemde 3 milyar 591 milyon dolar ihracat seviyesine ulaşarak 2023 yılı için belirlediğimiz 3,5 milyar dolar ihracat hedefini 2022 Şubat’ta aştı” diyor.
İHRACATTA BÜYÜK ARTIŞ
‘Peki 10 yıl önceki ihracat rakamı neydi’ soruma ise Kızıltan, şu cevabı verdi:
“Yalnızca 1.4 milyar dolardı. Gerçekten bu büyük bir sıçrama. 2023 yılı sonu için ise yeni hedef 4,2 milyar dolar olarak belirlenmiş. Sektör, su ürünleri, kanatlı, yumurta, süt ürünleri ve bal ürünleri şeklinde 5 ana ihraç grubundan oluşuyor.” Kızıltan’ın geleceğe yönelik mesajı da çok net: “2000 sonrasında sektörümüze milyonlarca dolarlık yatırım yaparak dünyanın en modern tesislerini kurduk. 2035 yılına kadar ihracatımızı sürekli geliştirerek Türkiye’ye 10 milyar döviz kazandıracak bir sektör olmak için üretmeye ve ihracat yapmaya devam edeceğiz.”
SON DÖNEM PERFORMANSI
KAYIPLAR MALİYETTİR
“Koruyucu hekimliği ve sürü yönetimini görev edinmiş bir kuruluşuz” diyerek söze başlayan Tahir Yavuz, “Birçok sektörde olduğu gibi çiftlik hayvanları sektöründe de kayıplar maliyettir. Kayıpları önlemek hayvanların hasta olmamalarını sağlamakla mümkündür. Korumak ucuz ve garantilidir. Hasta olanı tedavi etmek ise pahalı olup, sonucu da belirsizdir” diyor.
ATAFEN’in iki büyük farkı olduğunu paylaşan Yavuz, şu bilgileri aktardı:
İŞİMİZ UZMANLIĞIMIZ
“Bu temel farkları sahaya sunduğumuz ürünleri seçerken özellikle kullanıyoruz. Birincisi, köken olarak, yıllarca hayvanları tedavi eden, klinik ekolünden gelen veteriner hekimlerin kurduğu bir şirketiz. Yaşanan sorunları, hayvan sahiplerini üzen, zarara uğratan dertleri, meslektaşlarımızı çaresiz bırakan hastalıkları gayet iyi biliyoruz. Yıllarca bu sorunların çarelerini araştırdık, bulduk, getirdik, şimdi de ülkemizde üretiyoruz.”
OTOVAKSİN NEDİR
Bugün farklı bir şey yapmak istedim. Çünkü tarım ve gıda sektöründe o kadar çok ve birbirinden önemli gelişmeler arka arkaya geliyor ki.. Bir kısmını bizzat izliyorum, ama tabii hepsine yetişmek mümkün değil. Öyleyse bu yazıda güncel ve dikkat çekici olanlarına yer verelim diye düşündüm.
YILIN TRAKTÖRÜ
TürkTraktör, Türkiye’de geliştirilen ve Türk mühendisliği ile üretilen bahçe traktörü New Holland TTJ ile sektörün en önemli ödülünün sahibi oldu. “Yılın Traktörü 2015” Ödülü, İtalya’da yapılan tarım makinaları fuarı EIMA kapsamında Bolonya’da açıklandı. TürkTraktör Genel Müdürü Marco Votta, “2014, 60 yılı geride bırakan TürkTraktör tarihinin en önemli yıllarından biri. Haziran ayında ikinci üretim tesisimizle gururlandık. Şimdi ise TürkTraktör üretim hattından çıkarak yurtdışı pazarlarına T3F adı ile ihraç edilen New Holland TTJ ile tarım sektörünün en önemli ödüllerinden birini almış olmanın haklı gururunu yaşamaktayız” ifadesinde bulunuyor.
İNEKLER VE ROBOTLAR
Lely tarafından tamamen robot teknolojisi ile kurulan Türkiye’nin ilk süt sığırcılığı işletmesi, Balıkesir’de Onet bünyesinde açıldı. Süt sığırcılığı işletmelerinde, özellikle sağım gibi birçok önemli işin robotlar tarafından yapıldığı bu çiftliğin kuruluşuna 4 ay önce başlandı. Yem itme robotu, gübre temizleme robotu ve hatta buzağı beslemek için mama robotu bulunan çiftlik Türkiye’de bir ilk.. Hedef “Mutlu İnekler” ve “Kaliteli Süt”..
BEYAZ ALTIN PRİMİ
75 KURUŞ OLMALI
