Türkiye “Bir an önce ateşkesin sağlanması” önceliğini kararlılıkla sürdürüyor. Bu bir devlet politikası olarak her seviyede yürütülüyor. Diğer yandan ise, yapılan açıklamalarda “gerçekler” anlatılıyor, bu gerçeklerle dünya kamuoyunun harekete geçirilmesi amaçlanıyor. Son bakanlar kurulu toplantısında hem Dışişleri Bakanı Hakan Fidan hem de MİT Başkanı İbrahim Kalın, Gazze’deki son durumu ve yürütülen temasları ayrıntılı sunumlarla anlattılar.
ULUSLARARASI KAMUOYUNUN HAREKETE GEÇİRİLMESİ
“Filistin’de bir insanlık suçu işleniyor” tespitinden yola çıkarak temel hedef uluslararası kuruluşları harekete geçirmek ama maalesef insanlık suçlarını, çocuk ölümlerini önlemek için kurulan bu kuruluşlar hiçbir şey yapmıyor. Türkiye şimdi bir uluslararası konferans düzenlemeyi planlıyor. Bunun için Dışişleri Bakanlığı çalışmalara başladı. Diğer taraftan Türkiye’nin açık uyarıları da sürüyor, son olarak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İstanbul’da düzenlenen mitingde, “Batı dünyası Gazze’deki çocuk, kadın, masum katliamını meşrulaştırmak için siyasetçisinden medyasına seferber oldu. İsrail tam 22 gündür açıkça savaş suçu işliyor. Şimdi İsrail biz seni ‘savaş suçlusu’ olarak dünyaya tanıtacağız” demişti. Peki bu süreç hayata geçirilecek mi ve geçirilecek ise nasıl olacak?
BM İNSAN HAKLARI KONSEYİ NEDEN HAREKETE GEÇMİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından yola çıkarak, süreci Hürriyet’in geleneksel kahvaltısına konuk olan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile konuştuk. Adalet Bakanı da Birleşmiş Milletleri işaret ederek, İnsan Hakları Konseyi’ne dikkat çekti:
* “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi var. 47 üyeden oluşuyor.
* Bu konseyin, insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak yaptığı tespitler ileride uluslararası ceza mahkemesinde delil olarak kullanılabilir. Konseyde veto uygulaması da yok.
* Bir üye teklif edebilir, 3’te bir üye de soruşturma komisyonu kurulmasını kabul eder.
Eski dönemlerde söz dinlemeyen çocuklarını korkutmak ya da söz geçirmek için annelerin kullandığı hayali bir yaratık. İletişim imkânlarının günümüzdeki kadar gelişmediği geçmişte bir karşılığı olsa da bu hayali yaratık bugünlerde gene gündemimizde.
◊ Gazze’ye yönelik katliamında başta ABD olmak Batılı birçok başkentin desteğini alan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kamuoyunu etkilemeyi BAŞARAMADI!
◊ İspanya’dan Londra’ya, Washington’dan Paris’e birçok şehirde sağduyulu insanlar sokaklara çıkıp, İsrail aleyhine gösteri yapıyor. Filistin Bayrakları sallıyor.
BATI KAMUOYU YER Mİ?
İşte bu yöndeki kamuoyu baskısından bunalmış görünen NETANYAHU, “Hamas IŞİD’dir. IŞİD nasıl ezildiyse Hamas da aynı şekilde ezilmelidir” dedi. İsrail Dışişleri Bakanlığı da Hamas’ın “IŞİD’le aynı olduğu” söyleminin desteklenmesi için sosyal medyada #HamasisISIS (Hamas IŞİD’dir) etiketinin kullanımını teşvik etti.
◊ Hamas’ı umacı göstermek için IŞİD ile benzeştirdiler.
◊ Hâlbuki çok sayıda cihatçı, özellikle İran ile yakın bağlarından dolayı Hamas’a uzun süredir şüpheyle bakıyor.
◊ Hatta Hamas’ı dinden çıkmakla itham ediyor.
Erdoğan’ın “Gerekirse askeri önlemleri hayata sokmaya devam edeceğiz” ifadesinin acaba politika değişikliğine mi gidiliyor yorumlarını da beraberinde getirdiğini görüyoruz. Önce şunu söyleyelim; Türkiye her zamanki gibi her türlü olasılığa karşı diğer devletler gibi hazırlıklarını yapıyor, ancak Türkiye’nin ana politikasında bir değişiklik yok. Ankara’nın önceliği ve temel hedefi sivil ölümlerin durması, ateşkes ilan edilmesi. Diğer yandan HAMAS’a terör örgütü denilmemesine de uluslararası çerçevede bakılması gerektiğine dikkat çekerim. Birleşmiş Milletler’in terör örgütü listesinde HAMAS bulunmuyor. Netice olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasına bir bütün olarak bakılmalı.
Bu tespiti yaptıktan sonra; Ankara’da konuşulan Türkiye’nin yol haritasının çerçevesini çizelim:
‘TÜRKİYE HANGİ TARAFTAN OLURSA OLSUN SİVİL ÖLÜMLERE KARŞI’
◊ Türkiye ilk günden itibaren hangi taraftan olursa sivil kayıplara karşı çıkan, karşı duran bir tavır sergiledi.
◊ Mesele masum sivillerin ölümünün engellenmesi. Hangi taraftan olursa olsun sivil ölümler kabul edilemez.
◊ Ancak 7 Ekim sonrası İsrail yöneticilerinden gelen ilk sözler intikam oldu. İntikam gözleri kör edebilir. İsrail sivil ayrımı yapmadan toplu bir cezalandırma yöntemi seçti.
◊ Türkiye konuya insancıl yaklaşıyor.
‘BİRİNCİL ÖNCELİK ATEŞKES’
Erdoğan, kabine üyeleri ve tüm ekibi tarafından yapılan temaslarda tüm taraflara “ARTIK DURMA NOKTASI” uyarısı yapılmaya başlandı.
TARAFLARA ‘NE YAPIYORSUNUZ’ TEPKİSİ
Bu köşeyi takip edenler bileceklerdir, Cumhurbaşkanı Erdoğan 7 Ekim’deki HAMAS’ın ilk saldırısından itibaren, tepkisini hem Hamas’a hem de sonrasında İsrail’e net biçimde ortaya koymuştu. Başından beri hangi taraftan olursa olsun “Sivillerin ölmemesi” gerektiğini yaptığı tüm telefon görüşmelerinde de dile getirmişti. 13 Ekim tarihli bu köşede yayımlanan yazımda Ankara’nın Hamas ile temasa geçerek, tepkisini ilettiğini aktarmıştım. Aslında bizzat başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere çeşitli seviyelerde yapılan görüşmelerde, Hamas’a 7 Ekim’deki saldırıya atfen “Siz ne yapıyorsunuz?” denilmiş, Türkiye’nin sivillerin hayatlarını kaybettiği saldırıdan rahatsızlık duyduğu söylenmişti. Ancak kimseye doğrudan “git” denilmediği bilgisini de paylaşayım. Benzer uyarı 7 Ekim’in hemen sonrasında gittikçe daha fazla güç kullanarak, sivilleri öldüren İsrailli yetkililere de yapıldı. Şu hatırlatma ve tespitleri yapmakta fayda var:
- Cumhurbaşkanı Erdoğan hangi taraftan olursa olsun, başından beri sivil ölümlere karşı çıkan ve bunu mevkidaşlarıyla paylaşan tek lider.
- Ankara sivil ölümlerin durdurulması için, tüm aktörlerle birçok kez görüştü. Garantörler formülünü sundu.
- Gelinen noktada yaşanan insanlık dramının ve savaşın bir kıvılcımla tüm bölgeye yayılmasını önlemek için “Artık durma noktası” mesajı veriliyor.
İRAN SAVAŞIN YAYILMASINI İSTEMİYOR
ABD’nin ana politikasını başından beri İsrail’in varlığını sürdürmesi için hiçbir Arap koalisyonu bileşiminin İsrail’in gücünden daha güçlü hale gelmemesi üzerine kurduğu bilinir. ABD’yi ve İsrail’i en çok tedirgin eden ülke ise İran... İran, İsrail’in Gazze’ye saldırısının yanıtsız kalmayacağı yönünde sert uyarılar yaptı. Bir dizi Şii milis grubunu fonlandığı, eğittiği, silahlandırdığı bir gerçek. Bunların başında ise Lübnan’da İsrail’in kuzey sınırında bulunan Hizbullah geliyor. Hizbullah’ın İsrail’in kuzey sınırında yeni bir cephe açması, İsrail ordusunun iki cephede birden savaşmak zorunda kalması ciddi bir olasılık. Bu olasılığı, İran’ın müdahalesini ve savaşın bölgeye yayılmasını istemeyenler arasında ABD’de de var. Ancak bölge adeta pimi çekilmiş bir el bombasının üzerinde oturuyor. Ankara İran ile de çeşitli seviyelerde temas halinde. Ankara’nın izlenimi ise İran’ın bölgesel bir savaş istemediği, savaşın yayılmasına müsaade etmeyeceği yönünde.
'Merhamet’, Büyük Erdemler Risalesi’nin en önemli ahlak yetkinliklerindendir. Çünkü “öteki” sevgisi tüm iyiliklerin kökenidir. Ötekini sevmezseniz, insanı insan yapan temele sahip olamayacağınız için, büyük erdemlerden de yoksun kalırsınız. Hele bir de sizin için “öteki” çocuklar ise....
NEYİN KUCAKLAŞMASI?
“Tanrı insanı unutmayı unutmaktan korusun” demiş bir şair... Ancak yukarıda gördüğünüz karedeki gibi de çabuk unutmasın insanlar. Hastane bombalamasının üzerinden kısa bir zaman geçmişken, henüz çocukların cesetleri yerdeyken, ölü çocukların oyuncakları etrafa saçılmışken, insan olanın mutlaka içi kan ağlar, ağlamalıdır. Dünya, insanlık, sözde batı medeniyeti bile gülümseyen ya da zafer edasıyla birbirini kucaklayan insanlar ya da yöneticiler görmek istemez. İnsanı barbarlıktan ayıran en güçlü duygu “acı ve acımaktır”. O acıyı çocuklara karşı bile duymazsanız, duyamazsanız; o saygıyı çocukların ölü bedenlerine bile göstermez, gösteremezseniz barbarlık ne yazık ki ruhunuza da dünyanıza da hâkim olmuş demektir.
KONUŞAMAZ ÖLÜ ÇOCUKLAR...
Konuşamaz ölü çocuklar... Acının ortasında yapılan bir basın toplantısında konuşan büyüklerin önünde yerde yatar küçücük ölü bedenleri. Bu fotoğraf karesi başta buna neden olanlar, zaferle birbirlerini kucaklayanlar, “Oh olsun diyenler”, sesini çıkarmayanların insanlıklarını ve tüm erdemlerini yitirdiklerini gösteren fotoğraftır. Kirli dünyalardaki “İktidar, para, enerji, sahip olma, daha çok sahip olma, bitmeyen hırs” ın, masum küçücük bedenlere ödettirdikleri bedelin fotoğrafıdır.
Fidan, Batılı devletlerin de iki devletli bir çözüme karşı “hayır” demediklerini söyledi ve şu mesajları verdi:
‘İKİ KAMPIN MESELESİ HALİNE GELDİ’
- “Bu mesele artık iki kampın meselesi haline gelmiş durumda. Kamplaşma olduğu zaman, jeostratejik bir tehdit alanı haline geliyor.
- Bunu kapsamlı ve güzel bir barışla çözmek varken, gittikçe daha büyük bir çatışmanın ateşini fitilleyecek bir risk alanı olarak bırakmak rasyonel bir davranış değil.
- Batı’nın tavrına baktığımız zaman, diğer yerlerde karşı olduklarına yaptırım uygularken, İsrail’e bir şey yaptığı yok.
‘İSLAM ÜLKELERİNİN ATABİLECEĞİ CİDDİ ADIMLAR VAR’
- İbrahim Anlaşmaları (Körfez ülkeleri ve İsrail arasında imzalanan anlaşmalar) ile ortaya konan tablo, İsrail’in Arap ülkeleriyle ilişkilerinin normalleştirmesi ve bundan hareketle de Filistin meselesinin giderek önemsizleştirmesine dayalı bir konu.
İsrail ve Filistin arasında ateşin durması, krizin iki devletli bir barış formülüne dönüşmesi ve bunun da kalıcı hale gelmesi için bulunan Garantörlük Formülü’nün ayrıntılarına geçmeden, Ankara’ya göre bu formüle neden ihtiyaç duyulduğunu anlatalım. Dışişleri Bakanı Fidan’ın 7 Ekim Hamas saldırısıyla başlayan sürece ilişkin tespitleri ile başlayalım:
FİDAN: 7 EKİM’DE YAŞANANLAR HERKES İÇİN SÜRPRİZ OLDU
-“7 Ekim’de yaşananlar özellikle duvarın belli bölümü yıkıldıktan sonra Gazze’den diğer tarafa, sadece Hamas mensuplarının değil diğer grupların ve sivil unsurların da girebilmesi ve herhangi bir direniş ile karşılaşmamaları başta İsrail olmak üzere herkes için sürpriz oldu.
‘HİÇBİR KESİM SİVİLLERİ HEDEF ALMAMALI’
-Biz 7 Ekim’de ve müteakip süreçte, sivilleri hedef alan hiçbir eylemi tabii ki tasvip etmiyoruz. Tam tersine sivillerin hedef alınmasını kınıyoruz. Batılılar Hamas’ı terör örgütü olarak tanımladığı için Hamas’ın her türlü faaliyetini terör çerçevesinde değerlendiriyorlar. Biz ise hiçbir kesimin sivilleri hedef almaması gerektiğini söylüyoruz.
-İsrail’in Gazze’yi şu ana kadar benzeri görülmemiş şekilde bombalıyor olması, yoğun sivil ölümlerine yol açması, elektriği, suyu, yakıtı kesip orayı adeta bir yokluğa, açlığa mahkûm etmesi kabul edilemez.
-Sivil nüfusu korkutarak bulundukları yerlerden, özellikle Gazze’nin kuzeyinden güneyine doğru hareket ettirmesi de kabul etmediğimiz bir şeydir.”
Görüp de yokmuş gibi davranmak anlamında bir sendrom! Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü araştırmacıları Christopher Chabris ve Daniel Simons yıllar önce yaptıkları deneyle çevremizde olup bitenlere çoğu zaman kendimizi nasıl kapattığımızı ispatladı. Deneyin amacı insanın çoğu zaman apaçık ortada duran gerçekleri nasıl görmezden geldiğini kanıtlamaktı. Deneyle hayatımızı yönetenin çoğu zaman aklımız ve sağduyumuz olmadığı anlaşıldı. Nasıl mı?
* Üçü beyaz, üçü siyah tişört giymiş altı kişi bir araya getirilmiş ve bir dakika boyunca ellerindeki topu birbirlerine atmıştı.
* Bunu izleyenlerden de sadece beyaz tişört giyenlerin attığı pasları saymaları istenmişti.
* Beyaz tişörtlülerin 15 pas attığını herkes sayabilmişti.
* Peki, görüntüye giren gorili gören olmuş muydu? Gorili yüzde 92’si görmemişti.
DÜNYA İÇİN GÖRÜNMEZ GORİL
Gazze, yaklaşık bir haftadır milyarlarca insanın gözü önünde vahşeti yaşıyor. Cami, okul, hastane derken en son üniversite binasını vurdu İsrail. Hamas militanı, sivil ayrımı yapmadan tonlarca bomba yağdırıyor... Kim nasıl dur diyecek bilmiyorum ama Gazze’ye saldırıları TV’den seyrederken insanlığımdan utanıyorum.
* Dünya kamuoyu da ikiye bölünmüş durumda.
