Alışveriş merkezleri kapatılmalı mı, kapatılmamalı mı?

KAPATILSIN

MARKALARIN çatı kuruluşu olan Birleşmiş Markalar Derneği’nin başkanı Sinan Öncel daha soruyu sorarken “Sağlıktan daha önemli bir şey var mı?” diyerek lafa giriyor. “Evden çıkmayın” çağrısına gönderme yaparak şöyle devam ediyor: “AVM çalışanlarının çoğu genç. Onlar belki daha kolay atlatacak ancak anne, baba ve çocuklarına bulaştırmaktan korkuyorlar. En azından 15 gün kapatılsın. Yabancılarla sürekli temas eden işkolları virüsün yayılması açısından riskli. Bunu ben değil uzmanlar söylüyor. Ben çıkıp ‘Aman kapatılmasın yoksa ciro yerle bir olur’ diyebilir miyim? Bu doğru olmaz. Çalışanlarımız böylesine endişeliyken ‘Gidin ceket-pantolon-ayakkabı denetin’ nasıl derim?” diyor. AVM’lerdeki dükkân kiraları dövizle. Ayrıca çalışanların maaşları var. “Kapatılırsa bu işin ekonomik boyutunun altından kalkabilir misiniz?” diye sordum. Öncel’in cevabı net: “Dayanışmayla evet.” Öncel, “Bu süreçte herkes üzerine düşeni yapacak. Sadece AVM değil, cadde mağazaları için de durum aynı. Ya 1 ay kira ödemeyecekler ya da onlara kolaylıklar sağlanacak. Diyeceksiniz ki işyeri sahibinin de bankaya borcu var. O zaman da banka kolaylık sağlayacak. Kredileri uzatacak ya da 1 yıl öteleyecek. Devlet vergiyi hafifletecek. E-ticaret devam edecek. Hepimizin internet sitesi var. Oradan devam edeceğiz. Kargo şirketleri de temassız teslimat başlattı. 1-2 ay dişimizi sıkacağız” diyor.

KAPATILMASIN

ALIŞVERİŞ Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı ve avukat Prof. Dr. Hüseyin Altaş, üyelerinin belirli kontrol içinde çalışmaya devam etmek istediklerini söylüyor.  “Ancak” diyerek bir parantez açıyor: “Kamu yararı gereği devletimiz kapatma kararı dahil, ne karar verirse arkasındayız. Şu an elbette kira, ciro, mevki düşünme zamanı değil. Onlar çıkan tabloya göre düşünülür” diyor. Altaş, AVM’lerin kapatılması yönündeki kararı ancak Koronavirüs Bilim Kurulu’nun verebileceğini söylerken, öneri üzerine açılış saatlerini sabah 10’dan öğlen 12’ye, akşam kapanış saatini ise 22’den 20’ye çektiklerini hatırlatıyor.  AVM’ler kapatılsa da kapatılmasa da hiçbir çalışanın işine son vermeyeceklerini belirten Altaş, şöyle devam ediyor: “Kapatılması durumunda en çok zararı kiracılar görecek. Belki kira erteleme, kaldırma ya da taksitlendirme gibi. Yanı sıra hijyenik malzeme satan dükkânlarla marketlerin ciroları da yüzde 300 arttı. Bu nedenle sakin davranıp, tabloyu görüp ona göre çözüm üretmek lazım."

ENDİŞELİYİZ

MÜCEVHER İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Kamar: “AVM’lerde, sokakta binlerce kuyumcu esnafı var. Virüsün ortaya çıktığı ilk günden itibaren zaten ticari bir daralma söz konusu. Şu anki konjonktürde ‘sosyal mesafe’ gündemdeyken kuyumcuların insanların kulağına küpe takması, eline dokunup yüzük takmasını nasıl isteyebiliriz? Bizim için çalışanlar çok değerli. Ofislerimizi kapattık. Cumartesi-pazar çalışmıyoruz. Kendimiz işe gitmezken sahadaki arkadaşları görmezden mi geleceğiz? Burada bir haksızlık var. İbadethaneler, okullar, sinemalar bile kapalı. Ben çalışanıma ‘Yok arkadaş orada kalacaksın’ nasıl derim? Endişeliyiz. Bu duruma el atılsın.”

KORKUYORUZ

AVM çalışanları “Korkuyoruz” diyor. İşte bazı görüşler:

• “Birçok ürüne, dolaylı olarak birçok insana temas ediyoruz. İnsanlar ürünleri üstüne giyiyor, dokunuyor. Maskemiz ise yok.”
• “İnsanlar geliyor. Ürünlere dokunuyor. Dezenfektanı sürüp gidiyor. Geride, o mağazanın içinde ben kalıyorum. Her yer dezenfekte edildi ama yeterli mi? Bilemiyorum.”
• “En çok da evdekilere virüs götürmekten korkuyorum. İşi bırakma lüksüm de yok. İşimizi kaybetmeden uygun önlem alınsın.”
• “Düzgün bir havalandırma yok. Okullar kapandıktan sonra ciddi yoğunluk artış oldu. Aksıranlar tıksıranlar, ne bekleniyor.”
• “Sağlıktan önemli hiçbir şey yok. Kapatılsın.”

ALINAN BAZI ÖNLEMLER

• Çalışma saatleri 12.00-20.00 arasına çekildi.
• Çocuk oyun ve etkinlik alanları kapalı.
• AVM ve mağazalar dezenfekte ediliyor.
• Daha az elemanla çalışılıyor. Bazıları idari izinli.
• Çalışanlar birbirine temas etmeden 2-3 grup halinde çalışıyor.
• Çalışanlara maske ve eldiven dağıtıldı.
• AVM girişlerinde dezenfektan ve kolonya var.
• Girişler kontrollü sağlanıyor.