24 saatte 20 milyar dolar buhar oldu… Kripto piyasaları Trump’ın ağzına bakıyor
Daha geçen hafta, ABD’de Demokratlar ile Cumhuriyetçilerin hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varamaması, en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’i 24 saatte tarihi bir rekorla 126 bin dolar seviyesine çıkarmıştı. Bu hızlı çıkış, hafta sonu ABD Başkanı Trump’ın Çin’e ek yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacağını açıklaması ile sert düşüşe dönüştü. Bitcoin yüzde 10 değer kaybederken, kripto para piyasasında 20 milyar dolardan fazla pozisyon tasfiye edildi. Peki, bu hafta ve dahası yıl sonuna kadar kripto yatırımcısını ne bekliyor? ABD- Çin arasındaki ticaret savaşı piyasayı nasıl etkileyecek? Kripto para piyasaları uzmanı Helin Çelik’e sordum.
ABD VE ÇİN ARASINDA TİCARET SAVAŞI ENDİŞESİ BITCOIN’I VURDU
- Geçtiğimiz hafta başı Bitcoin tarihi zirve yaptı. Ne oldu da zirveyi gördü?
5 Ekim Pazar günü hem ABD’deki faiz indirimi iyimserliği hem de yapay zekâ tabanlı hisse senetleri özelinde yapılan anlaşmalar ve buna bağlı yükselişlerin hisse senedi piyasasını desteklemesi, yanı sıra dolar endeksinde yaşanan gevşeme Bitcoin’in işine yaramış ve yatırımcının tekrardan gaza basmasını sağlamıştı. Dolayısıyla da Bitcoin, 126 bin doların üzerini test etti.
- Pazartesiden cumaya ne değişti de Bitcoin ve kripto para piyasası ‘çakıldı’ peki?
Piyasayı sallayan ABD Başkanı Trump’ın cumartesi sabaha karşı (TSİ) yaptığı açıklama oldu. Bir süre önce ‘Garip şeyler oluyor! Düşmanca davranmaya başladılar’ diyerek Çin’i tehdit eden Trump, 1 Kasım itibariyle Çin’in ürettiği neredeyse tüm ürünlere şu an ödediği tarifeye ek, yüzde 100 gümrük vergisi getireceklerini ve tüm kritik yazılımlara da ihracat kontrolü uygulayacaklarını duyurdu. Bu açıklama, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşları endişesini yeniden alevlendirmeye ve dolayısıyla da kripto piyasasını darmaduman etmeye yetti.
BITCOIN’E TRUMP TOKADI
- Yani piyasa Trump’ın ağzına bakıyor, öyle mi?
Hep öyleydi. Sadece Trump değil, siyasetle, jeopolitik, ekonomik gelişmeler, haber akışları ile ilintilidir piyasa. Trump’ın son açıklamasının ardından da vadeli işlem piyasalarında ‘kıyım yaşandı.’ Bitcoin an itibariyle 109 bin dolar seviyesinde. Ama Trump’ın açıklamasının ardından dip noktasını, 102 bin doları gördü. Sadece birkaç saatte 2 milyona yakın yatırımcı pozisyonunu kaybederken, kripto para piyasasında toplam tasfiye miktarı 20 milyar dolara ulaştı, toplam kayıp yüzde 10 civarı. Piyasa değeri bakımından ikinci sıradaki Ethereum’un fiyatı da yaklaşık yüzde 13 değer kaybederek
3 bin 760 dolar seviyesine geriledi. Diğer altcoinlerde de yüzde 99’u bulan, bizim ‘serbest
düşüş’ dediğimiz bir gerileme gördük. Pandemi zamanında böyle bir düşüş eğilimi gördük ama kayıp, hiç bu kadar yüksek olmamıştı.
Siyasetin yanı sıra tartışmalı global borsa aksiyonları da etkili oldu denilebilir. Şöyle ki global bir borsada bazı altcoinler yüzde 99 kayba uğrarken, bir başka borsada aynı fiyatların görülmemiş olması ‘Kötüye bir kullanım mı var’, ‘Haber akışı, vadeli işlem piyasasını temizlemek için fırsata çevrilmiş olabilir mi’ gibi soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
PİYASA ‘BEKLE-GÖR’ POZİSYONUNDA, KESİN BİR TAVIR BEKLİYOR
- “20 milyar dolar ABD-Çin arasındaki ticaret savaşı endişesi ile ‘buhar’ oldu. Peki bu hafta yatırımcıyı ne beklemekte?
Aslında ABD’de kapanma devam etse de beklentimiz, dolar endeksindeki gevşemenin kripto para piyasasını beslemeye bir süre daha devam edeceği, mecburi bir faiz indirimi ile kurumsal firmaların yüklü alımlarının da devam edecek olmasının piyasayı bir süre daha tutabileceği yönündeydi. Ancak beklediğimiz gibi olmadı.
BITCOIN İÇİN 110 BİN, ETHEREUM İÇİNSE 4 BİN BANDI PSİKOLOJİK SINIR
Bu hafta itibariyle, Bitcoin’in bir süre konsolide olacağını, Çin ve ABD’den gelecek haberlere bağlı olarak pozisyonlamaların değişebileceğini düşünüyorum. Yatırımcı bu saatten sonra ABD ile Çin arasında kesin bir anlaşmaya varılıp, varılmayacağına bakacaktır. Zira Trump, yeni bir açıklama daha yaptı, ‘Çin ile görüşmelerin yolunun hâlâ açık olduğu’ gibi bir söylemi oldu. Çin’den de açıklama geldi ama piyasa her ikisine de tepki vermedi. Yatırımcı kesin tavır bekliyor, ‘bekle- gör’ pozisyonunda. Bitcoin’de 110 bin bandı psikolojik sınır. Altına sarkması dengeleri değiştirebilir.
- 70-80 bin dolar bandına düşer mi sizce? Böyle bir endişe de var...
Küresel alımlar güçlü, yeni düzenlemeler yolda, yeni bir faiz indirimi beklentisi var. Dolayısıyla 100 bin doların altındaki bir seviyeyi gerçekçi bulmuyorum. Ethereum içinse
4 bin doların altında
kalması riskli. Yakın vadede 3 bin 600-3 bin 700 destek bölgesi olacak, kademeli gevşeme de biraz daha sürecek gibi. Altcoinler de Ethereum’un izinde. Kritik bölgelerdeki kayıpların telafisi şart.
GÖZLER SANTA RALLİSİNDE
- Uzun vadede kripto yatırımcısına hızlı kayıplardan etkilenmemesi için bir uyarınız olur mu?
Her halükârda riskli işlemlerden uzak durulmasından yanayım. Özellikle merkeziyetsiz borsalarda listelenen, işlemleri sadece orada dönen, hacim olarak da yatırımcı tatmin etmeyecek düzeydeki altcoinlere karşı dikkat; bu gibi durumlarda sıfırlanma riski büyük, majör altcoinlerden şaşmamalı. Bitcoin’de ise gerilemeye rağmen belirli bir trendin kırılmadığını gördük, destek bölgesine yaklaşıldı. Ki bu bölgeler ya maliyet dengelemek ya da yeni bir alım için kullanılabilen seviyeler. Yıl sonunda yaşanması beklenen bir Santa Rallisi (25 Aralık’taki Noel tatilinde finansal piyasalarda yaşanan sürekli yükseliş trendi) var. Kripto piyasası bu ralliden ne kadar faydalanacak göreceğiz. Fakat en azından bu kritik seviyelerde tutunabilirse yatırımcının kayıplarını telafi etme şansı olabilir.
