Trump’tan eğitim fonlarına darbe

Türkiye gibi ABD ile güçlü akademik bağları olan ülkeler için bu kesintiler yalnızca bir iç politika kararı değil, yükseköğretim fırsatlarına ve uluslararası iş birliklerine doğrudan tehdit oluşturuyor.

KESİNTİLERİN TEMELİ VE HEDEFİ

Trump yönetimi, Harvard, Columbia ve Princeton gibi önde gelen üniversitelere sağlanan milyarlarca dolarlık federal hibeleri dondurdu. Bu kesintiler, sözde ideolojik taraflılık, hesap verebilirlik eksikliği ve çeşitlilik programlarındaki aşırılık gibi gerekçelerle savunuldu. Üniversitelerin kabul politikaları ve ifade özgürlüğü de bu baskıdan nasibini aldı. Ancak bu kararların etkisi sadece ABD ile sınırlı değil. Fon kesintileri, araştırma projelerini, bursları, öğrenci destek hizmetlerini ve uluslararası akademik değişim programlarını doğrudan etkiliyor.

ARAŞTIRMA EKOSİSTEMİNE ETKİSİ

Federal hibelerle yürütülen araştırma projeleri büyük zarar gördü. Bu projeler genellikle yurt dışından gelen doktora sonrası araştırmacılar, teknisyenler ve akademisyenler için önemli istihdam kaynaklarıydı. Türkiye’den ABD’ye akademik projelerle dahil olan birçok isim, bu kesintiler nedeniyle çalışmalarının yarıda kalması, iş imkânlarının azalması ve vize sorunlarıyla karşı karşıya kaldı. Ayrıca, Amerikan üniversitelerinde uzun süredir güvenilen akademik özgürlük kavramı da zedelendi. Artan siyasi müdahale, özellikle uluslararası öğrenciler ve araştırmacılar için bu kurumların tarafsızlığına olan güveni sarstı.

TÜRK ÖĞRENCİLER VE AKADEMİSYENLER İÇİN SONUÇLAR

Her yıl binlerce Türk öğrenci ABD’de eğitim görmek için başvuruda bulunuyor. Ancak Trump dönemi uygulamalarıyla birlikte bu süreç hem daha karmaşık hale geldi hem de daha az erişilebilir oldu:

* Burs imkânlarının azalması: Kesintiler, üniversitelerin bütçelerini daralttı ve özellikle uluslararası öğrencilere sunulan bursların azaltılmasına neden oldu.

* Kabul sürecinin zorlaşması: Üniversiteler, iç politika baskılarına yanıt olarak yabancı öğrencilere daha sıkı kabul kriterleri uygulamaya başladı.

* Vize belirsizliği: Trump döneminde zaten karmaşık hale gelen vize süreçleri, üniversite bütçelerindeki sıkışıklıkla daha da zorlaştı.

* Araştırma ortaklıklarında aksamalar: Türk ve Amerikan üniversiteleri arasındaki projeler, fon eksikliği ve yönetimsel engeller nedeniyle sekteye uğradı.

TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK BİR DÖNÜM NOKTASI

Bu durum, Türkiye’nin yükseköğretim stratejilerini gözden geçirmesi ve daha dayanıklı bir sistem inşa etmesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor:

1- Küresel iş birliklerini çeşitlendirmek: Türk üniversiteleri Avrupa, Uzak Doğu ve Orta Doğu’daki kurumlarla daha fazla ortaklık kurmalı. Almanya, Hollanda, Güney Kore ve Malezya gibi ülkeler, uluslararası öğrencilere yönelik ciddi yatırımlar yapıyor.

2- Yerel altyapıya yatırım yapmak: Türkiye’nin kendi üniversite altyapısını güçlendirmesi gerekiyor. Uluslararası akreditasyon, İngilizce programlar ve araştırma desteği gibi alanlara yapılacak yatırımlar, Türkiye’yi bölgesel bir eğitim merkezi haline getirebilir.

3- Öğrencilere destek mekanizmaları sunmak: ABD’deki değişimlerden olumsuz etkilenen öğrencilere yönelik psikolojik danışmanlık, acil burs fonları ve Avrupa üniversiteleriyle alternatif geçiş programları oluşturulmalı.

AKADEMİK ÖZERKLİK VE KÜRESEL ETKİLER

Bu fon kesintileri, yalnızca teknik bir konu değil; aynı zamanda akademik özerkliğe dair ciddi bir endişe kaynağıdır. ABD gibi bir ülkede bile üniversiteler siyasi baskıya maruz kalıyorsa, bu durum dünya genelinde benzer müdahalelere zemin hazırlayabilir. Bilimsel üretim güven, istikrar ve ifade özgürlüğü üzerine kuruludur. Fonların ideolojik uyum sağlamak amacıyla bir baskı aracı haline gelmesi, tüm küresel akademik topluluğun yapısını sarsabilir. Trump yönetiminin üniversitelere yönelik fon kesintileri, küresel yükseköğretim düzeninde ciddi bir kırılma noktası yarattı. Türkiye için bu durum, dışa bağımlılığı azaltmak, kendi sistemini güçlendirmek ve yeni uluslararası ortaklıklar kurmak adına önemli bir fırsattır. Dünya, Trump sonrası ve pandemi sonrası yeni bir düzene doğru evrilirken, Türk akademisinin bu değişime sadece uyum sağlamakla kalmayıp daha güçlü, daha bağımsız ve daha küresel bir yapıyla çıkması artık bir zorunluluktur.

Günün Sözü: “Gençlerin yetişmesine önem ver, çünkü bu yolda herhangi bir ihmal ülkenin yapısını mahveder.” (Aristo)

EĞİTİMDEN, BİLİMDEN, BAŞÖĞRETMENİN İZİNDEN AYRILMADIĞINIZ AYDINLIK GÜNLERİNİZ OLSUN.