Tütün fiyatı açıklanamıyor

Erdal SAĞLAM

Farkında mısınız? Geçen yıl 15 Şubat'ta devreye giren Ege tütün piyasası bu yıl hâlâ açılmadı. Ne zaman açılacağına dair bir haber de yok.

Hükümet tütün fiyatı nedeniyle çok zor durumda. Yöre milletvekilleri ve çoğu bakan yüksek fiyat istiyor.

Hükümetin işi gerçekten zor. Aşağı tükürse sakal, yukarı tükürse bıyık..

Bu fiyat, ekonomide bundan sonraki gidişatı göstermesi açısından, her zamankinden çok daha önemli bir gösterge olacak. Bir anlamda; Hükümet, açıklayacağı tütün fiyatıyla ekonomide istikrarı isteyip istemediğini, enflasyonla mücadele niyeti kalıp kalmadığını belli edecek.

Eğer tütün fiyatı ortalama enflasyon oranı olan yüzde 64'ün üzerinde zamlanırsa, yani yeni fiyat 875 bin lirayı aşarsa, haklı olarak, ‘‘işler çığırından çıktı, seçim ekonomisi başladı’’ denilecek.

Bürokratlar daha önce gündeme gelen tütün kararını, Başbakana söyleyip erteletmişlerdi. Yapılan plana göre, ekonomi yönetimi bu ayın 20'sinde IMF'e gidecek, görüşmeleri belli bir noktaya getirecek, ardından tütün fiyatı gecikmeli olarak açıklanacaktı.

IMF görüşmeleri Mart ayına kalınca işler değişti.

Bürokratlar Başbakana ve ilgili bakanlara dertlerini anlattıklarını, 875 bin liranın üzerine çıkacak bir fiyatı IMF'e de, Dünya Bankası'na da anlatamayacaklarını söylüyorlar. Bürokratlar, fiyatın iç piyasalarda da önemli bir gösterge olarak algılanacağını hatırlatıyorlar.

Hükümet Mart başına kadar fiyatı açıklamak zorunda. Politikacılar ‘‘1 milyon liranın altında bir fiyat seçim kaybettirir’’ diye baskı yapıyor...

FATURA:150-200 TRİLYON

Tekel Genel Müdürü Mehmet Akbay ile bu yılki tütün üretimini, faturanın ne olacağını konuşuyoruz. Akbay sadece kendilerinin alacağı tütünün 150-200 trilyon lira arasında bir faturası olacağını söylüyor.

Bir süredir yıllık 220-230 milyon kiloda tutmaya çalıştıkları ve bu nedenle kota uyguladıkları tütün üretiminde, geçen yıl politik bir kararla kotaların kaldırılmasının bu yıla etki ettiğini söylüyor. Kota kalktığı için bu yılki üretimin çok yüksek olacağını kaydeden Akbay, rekolte tahminlerinin 303 ile 350 milyon kilo arasında değiştiğini kaydediyor.

Her yıl ABD'ye 70 ile 90 milyon kilo arasında tütün satılırken, ABD'de sigara üreticilerine getirilen bir kısıtlama nedeniyle, bu yıl ihraç edilecek tütün miktarının da yüzde 25 oranında azalması bekleniyor.

Ekonomi yönetimi bu nedenle Tekel'in alacağı tütünün 235 milyon kiloda tutulmasını istiyor.

‘‘Satılamadığı için yakılacak tütün’’ satın alınmaya devam edilirken, yakılacak tütünün faturasını Hükümet belirleyecek.

Ne olursa olsun, Tekel yine ödediği tütün bedelini Maliye'ye ödeyeceği vergiden kesmek zorunda kalacak. Yani vergi tahsilatı azalacak.

Çalışana verilen düşük zamla, tepki pahasına girişilen reformla vergi tahsilatı artırılıp ekonomide istikrar sağlanmaya çalışılırken, tütün gibi kararlarla da alınanlar geri verilmeye devam ediliyor...

Hükümet, 875 bin liranın üzerinde belirleyeceği bir fiyatla aynı zamanda, bürokratların ‘‘umut kırıntıları’’nı da yoketmiş olacak.

---