Türkiye’nin ilk Falcon 7X uçağı geliyor

Bundan 10 yıl önce 2000’li yılların başında süpersonik iş jetlerinin 10 yıl içinde pazara gireceğini düşünüyordum.
İstanbul’dan New York, oradan da Dassault Falcon Jet’in ikinci üssü Arkansas Little Rock’a iki farklı havayoluyla uçarken bunları düşündüm. Batıya uçuyordum. Ben gittikçe batı da uzaklaşıyordu sanki. 10 saat, 12 saat uçmak... İniş-kalkışlar, havalimanları, güvenlik geçişleri derken neredeyse toplam yolculuk 18 saati buluyordu.
Süpersonikler, yani sesten hızlı uçan uçaklar hala yok. Şöyle İstanbul’dan New York’a üç saatte uçmak hala hayal. Belki 2020’li yılları bekleyeceğiz.
Yine de pazarda hem yolcu hem de iş jeti olarak yeni nesil birçok uçak bulunuyor. Bunların birkaç lideri var. İşte o lider uçaklardan birini, Falcon 7X’in ilk Türk bayraklı uçağını Palmali Holding’in patronu Mübariz Mansimov aldı. Türkiye’nin en iyi uçak kullanan iş adamı, aynı zamanda 5 uçaklık bir filonun kontrolünü de kendi şirketinde tutuyor. Oysa Mübariz Mansimov aslında denizlerin patronu. 150’den fazla tankeriyle yakın ve uzak denizlerin en büyük petrol taşıyıcısı. Ama denize ne kadar meraklıysa, gökyüzüne de o kadar sevdalı. Tutkuları, istikrarlı büyümesi ve Azeri dünyasının yüreğini başka coğrafyalara taşımasıyla tanınıyor...

FALCON 7X İLE UÇUYORUZ

Dassault’un Türkiye temsilcisi Soylu Havacılık patronu Alişan Soylu’nun peşine takılıyoruz. Grubun lideri, Palmali’de Mübariz Mansimov’un sağ kolu ve Beşiktaş Kulübü’nün As Başkanı yakın dostum Alaattin Aykaç ve ünlü Jinekolog Doktor Alp Nuhoğlu da var ekipte. Alp, hepimizin yakını. Çılgınlık yapmamızı engelleyen bir emniyet görevlisi aslında.
Little Rock’tan Dassault Falcon Jet tesislerine girdikten sonra karşımızda iki Türk bayraklı uçak buluyoruz. Biri Palmali çatısında uçacak olan Azeri Petrolleri SOCAR’ın yeni Falcon 900EX uçağı, diğeri Mübariz Mansimov’un 7X’i.
Bu yeni nesil 7X, şu ana kadar gördüğüm en şık uçaklardan biri. Dışındaki gri-siyah çizgili boyası, içinin minimalist tasarımı ve açık renkleriyle çok uzun yolculuklara hazır duruyordu. İlk planlamalar yapıldı. Bir Fransız test pilotu ve Palmali’den kaptan pilot Sead Alagic ile uçuşa çıktık. Ben kokpitte oturdum. Sead iyi bir pilot. Ağır başlı, kontrollü ve sakin.
Memphis’e doğru kalktık. Standart açıdan biraz fazla kafayı kaldırdı. Bütün uzun menzilli uçaklardan daha istikrarlı ve hızlı bir tırmanış yaşadık. Uçak o kadar sessizdi ki, Fly-by-Wire’dan kaynaklanan kumanda sesleri iyice öne çıkmıştı. Sesler kalkıştan hemen önce kesildi. 15 bin feet yani 5 bin metre yüksekte sürati düşürdüğümüzde mükemmel bir tutunmaya tanıklık ettik. Sonra 30 bin feet (10 bin metre) ve yukarısı... Sessizlik ve huzur hakimdi. Uçtuğunuzu anlamak için en az iki tanık gerekiyordu. Düz uçuşta 10 saat ve üzeri kimse sıkılmayacaktı. Uçak içi eğlence sistemleri, arka bölümdeki yataklar ve kabindeki açık renklerle mükemmel ışıklandırmanın yarattığı ferahlık alabildiğinde rahatlık sunuyordu.

30 BİN FEET’TE ÇILGINLIK

Sonra biraz çılgınlık yapalım dedik. Dassault pilotunun kontrolünde ve ihtiraslarımızın sınırlarını çizerek iyice sağa, sonra sola yattık. Ve ardından burnu birden aşağı verip 4 bin feet’ten fazla dalış yaşadık. Oluşan G’ler bile rahatsız etmedi. Ama kanımız kaynadı ve uçakla bütünleştik. Yaklaşık yarım saatlik ve yerleşim yerlerinden uzaktaki bu uçuştan sonra Little Rock’a geri döndük. Falcon 7X uçağı, 50 milyon dolarlık fiyatını hak etmiş görünüyordu.
Sonra SOCAR’ın uçağına binip 9 saat 20 dakikalık uçuştan sonra Paris Le Bourget Havalimanı’na indik. Ben arkadaki bölümde uçuş boyunca yattım. Tıpkı 7X’deki gibi uçaktan, oksijene doymuş, hiçbir yorgunluk hissetmeden indim. Paris alabildiğine soğuktu. Champs-Élysées’de yürürken Alaattin Aykaç ile ne kadar dinç olduğumuzu konuştuk. İçlerindeki en yaşlı kişi olarak ben sanki birkaç saat önce evden çıkmış gibiydim. Doktor Alp Nuhoğlu, vücudumuzda bir değişim olmamasını, uçakla ilgili aldığı brifinglerle yoğunlaşan bilgisini tıbbi bilgisiyle harmayanlayarak izah etti.
Türkiye iş jetleri pazarında artık önemli bir yere sahip. Falcon 7X ardından gelecek Gulfstream G550 ya da Bombardier Global Ekspres gibi uçaklar Türkiye’nin zenginliği aslında. Yüksek teknoloji ürünü uçaklar, Türk bayraklı olarak uzak ülkelere uçuyor. Kimi patronlarını taşıyor, kimi Türkiye ile hiç ilgisi olmayan müşterileri bir ülkeden alıp bir başka uzak ülkeye götürüyor. Bu iş profesyonelleşiyor ve Türkiye’nin zenginliğine katılıyor. Ne güzel değil mi?

MENZİLİ 11 BİN 9 KİLOMETRE

Dassault’un Falcon iş jeti ailesinin en büyük ve en uzun menzilli uçağı olan Falcon 7X üç motorlu. EASY olarak adlandırılan, pilotların tüm verileri üç ekrandan takip ettiği kokpit tasarımı ve “Fly-by-Wire” kablolu uçuş sistemini kullanan ilk iş jeti olan 7X, bugüne kadar 200’den fazla sipariş aldı. Geniş kabine sahip uçak 14 yolcu kapasiteli. Saatte 953 kilometre hıza çıkabilen Falcon 7X, 15 bin 545 metre irtifadan uçabiliyor. İstanbul çıkışlı batıda Chicago, doğuda ise Singapur’a non-stop uçabilen 7X’in standart donanımlı fiyatı 50 milyon dolar.

Uçakta fındık-fıstık kuralı

Uçağa bindiğinizde kaptan pilottan şöyle bir anons duyarsanız sakın şaşırmayın: “Yolcularımız arasında fındık alerjisi rahatsızlığı bulunan bir yolcu nedeniyle bugünkü ikramımızda fındık, badem ve yer fıstığıyla bunları içeren yiyecekler verilmemektedir. Yanında bulunduran yolcuların bu tür yiyecekleri uçakta yememeleri, paketlerini açmamaları rica olunur”
Yapılan araştırmalar dünyada en çok rastlanan altıncı hastalığın alerji olduğunu ortaya koyuyor. Medeniyetteki gelişme, hijyen standartlarının artmasına rağmen alerjik vakalar hızla yükseliyor.
Alerji içinde en yaygını fındık alerjisi. Ağaçta yetişen her türlü fındık, badem veya yer fıstığında yer alan proteinler vücutta tepkiye neden olabiliyor. Bu maddeler veya kırıntılarını içeren kekler, bisküviler, tatlılar da riskli yiyecekler arasında.
Çeşitli aşamalara sahip alerjiye en yaygın tepkileri arasında kaşıntı, ağız ve boğazda şişme yer alıyor. Egzamanın alevlenmesi, kurdeşen, mide sancıları ve kusma da ortaya çıkabilecek belirtiler arasında. Ancak ileri aşamalara hayati tehlike arz edecek tepkiler de görülüyor. Bu tür alerjiler yetişkinlere göre çocuklar arasında daha yaygın.

IATA KURALI

Uçaklarda müdahale imkanını kısıtlı olduğu için havayolu şirketleri çok hassas. İkram standartları buna göre belirleniyor. IATA olarak adlandırılan Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin kurallarına göre bu tür alerjiye sahip yolcular check-in sırasında doktor raporlarını bildirmeleri durumunda uçağa kesinlikle fındık, badem, yer fıstığı veya bunları içeren yiyecekler yüklenmiyor.
Ayrıca uçuş ekibi de konuyla ilgili olarak bilgilendiriliyor. Gerekli anonslar yapılıyor. Anonsun amacı diğer yolcuları uyarmak. Bu yiyecekler ikram edilmese bile diğer yolcuların yanlarında taşıdıkları fındık, badem veya yer fıstığını yememeleri isteniyor. Çünkü havaya karışacak koku veya zerreciklerden alerjisi olan hemen etkilenebiliyor. Araştırmalar her yıl fındık alerjisi nedeniyle uçaklarda ortalama 15 olayın meydana geldiğini ortaya koyuyor.