THY B737-600 istiyor

Uğur CEBECİ

Türk Hava Yolları Boeing'e verdiği 26'sı kesin 23 opsiyon B737-800 uçak siparişinin opsiyonlarını 600 modeline çevirmek için çalışmalar başlattı. Boeing'in yeni nesil 737 modellerinin en küçüğü olan 600, iki sınıflı 110 koltuğu ile kısa ve orta menzilli uçuşlarda kullanılıyor. Türk Hava Yolları gelecekte kira sözleşmeleri dolacak RJ100 uçaklarının yerine kısa uçuşlarda B737-600 kullanmak istiyor. Ancak Özelleştirme İdaresi'nden henüz onay alınamadığı için opsiyonlardaki model değişikliği Boeing'e deklare edilemiyor. THY orta kapasite, orta menzilli uçak ihalesini açtığı zaman Airbus'tan A319 istemiş, opsiyonunu böyle masaya getirmişti. Ancak Airbus A319 uçağı yetiştiremeyeceğini bildirmişti.

Boeing 737-600 modelinin rakibi Airbus'ta A319 uçakları. Boeing 737-600’ün fiyatı yapılan değişikliklere bağlı olarak 32.5 ila 39.5 milyon dolar arasında değişiyor. THY siparişindeki bu değişiklikle yeni bir satış anlaşması yapmıyor. Daha önce yaptığı anlaşmanın sadece opsiyon bölümünde değişikliğe gitmek istiyor.

737-600'ÜN HİKAYESİ

Boeing 737-600, dünyanın en çok satan yolcu uçağı ünvanını elinde tutan 737 ailesinin yeni nesil üyesi. Gelişen pazar şartları doğrultusunda Boeing, 737 modellerini yeniden tasarlamak üzere çalışmalara 1993 yılının sonunda Southwest Havayolları'ndan alınan 63 adet 700 serisi uçak siparişiyle başladı. B737-700’ü, 800 ve en son olarak 600 modelinin dizaynları izledi. B737-600 için ilk sipariş SAS'dan (İskandinav Havayolları Sistemi) geldi. Ve çalışmalar Mart 1995'te başladı. Eski nesil 737'lerin 500 serisinin yerini alacak bir uçak ortaya çıktı. 1997'nin ortalarına kadar dizayn çalışmaları devam eden B737-600'ün daha sonra üretimine başlandı.

Boeing'in Renton fabrikasından Aralık 1997'de çıkan ilk 600, gökyüzü ile 22 Ocak 1998 tarihinde 2 saat 28 dakikalık uçuşla tanıştı. İlk uçakla birlikte üretilen ikinci uçak üzerinde 6 ay ve 800 uçuş saati sürecek özel denemeler yapıldı. Ayrıca yerde de 459 adet test gerçekleştirildi.

Denemelerin olumlu sonuçlanması üzerine Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi FAA testlerine giren 600, 18 Ağustos 1998'de yolcu taşımak için sertifike edildi. Aynı ay içinde Avrupa Sivil Havacılık Otoritesi JAA'den de onay alan uçak ilk müşteri SAS'a geçtiğimiz yıl eylül ayı başında teslim edildi.

KABİN YENİDEN TASARLANDI

Yeni nesil 737'lerin kabini eskilere oranla çok daha rahat. B777'lerin tasarımında kullanılan bilgisayar programıyla hazırlanan kabin yolculara zevkli bir seyahat sunuyor. Duvardan yapılan aydınlatmayla ışıl ışıl hale gelen kabin yolcuların içini ferahlatıyor.

Tek koridorlu olan B737-600'ün koltuk kapasitesi, iki sınıflı 110. Business Class'ına 8, ekonomiye ise 102 koltuk alıyor. Boeing'in önerdiği bu tasarımda ekonomi koltukların aralıkları 91 santimetre olarak belirlenmiş. Business koltukları 2'li, ekonomi ise 3'lü olarak planlanmış. Ancak müşterinin isteği doğrultusunda oturum planı değişebiliyor. İstenirse tarifesiz uçuş yapan charter havayolu şirketleri için tüm kabin ekonomi hale getirilerek koltuk kapasitesi 132'ye çıkarılabiliyor. Ancak koltuk aralıkları 76 santimetreye düşüyor. Kabin tasarımında Boeing çeşitli öneriler sunsa da önemli olan havayolunun tercihi. Uçağı alan havayolu şirketleri pazar şartlarına göre business class'ı büyütebiliyor.

Kabin uzunluğu 21.79, eni 3.53 ve yüksekliği ise 2.13 metre. Toplam kabin alanı 67.3 metre kare. Kabinde başüstü bagaj yerleri eski nesil 737'lere oranla büyütülmüş. Hacmi 6.1 metre küpe ulaşan başüstü bagaj bölmeleri yolcuların çantalarını rahatlıkla alabilecek büyüklükte.

Gövde altında bagaj ve kargo taşımak amacıyla özel bölmeler bulunuyor. Toplam hacmi 21.4 metre küp olan kargo ünitesine konteyner de konulabiliyor.

MOTORLAR CFM56

Motor olarak uçak diğer serilerde olduğu gibi CFM International imalatı CFM56-7B turbofan motorlarından kullanıyor. B737'lerin ikinci nesil diye adlanan eski uçaklarında da bu motorların 3C serisi bulunuyordu. CFM56-7B serisi motorlar eski nesile oranla yüzde 10 daha fazla güç veriyor ancak daha az yakıt harcıyor. Ayrıca bakım maliyetleri de yüzde 25 daha düşük. Türk Hava Yolları Teknik Bakım Merkezi'nin CFM56 tipi motorlar üzerinde yıllardır uzman olması gelecek uçaklar açısından ek bir maliyete gerek kalmadan bakımlarının yapılmasını sağlayacak. Her bir motor deniz seviyesinde uçağa 97,9 kN güç sağlıyor. Güçlü motorlar sayesinde uçak kısa pistlerden ve yüksekteki havalimanlarından rahatlıkla havalanabiliyor. Boeing'in verilerine göre uçağın havalanması için minimum bin 877 metrelik pist gerekiyor. Minimum iniş uzunluğu ise bin 268 metre.

MENZİL İYİ

B737-600'ün kanatları tüm yeni nesil 737'lerde olduğu gibi özel bir tasarıma sahip. Eski 737'lere oranla genişleyen kanatlar sürtünme oranlarının azaltılması nedeniyle daha az yakıt harcanmasına neden oluyor. Kanat alanı 125 metre kare. Ayrıca kanat alanının genişletilmesi sayesinde yakıt depolarının hacmi de arttırıldı. Böylece büyüyen yakıt depolarıyla birlikte menzilde de artış sağlandı. B737-600, yeni nesil içinde en yüksek menzile sahip. Tam yükle hiç bir yere iniş yapmadan 5 bin 840 kilometre uçabiliyor.

Bonair filosunu genişletti

Türkiye'nin ilk özel uçuş okulu olan Bonair 1.5 yıl önce başladığı jet uçaklarla hava taksi hizmetinde filosunu büyütüyor. Filoda 4 adet Cessna Citation serisinin 7 kişilik C5, S2 ve C2 tiplerinin bulunduğunu belirten şirketin Yönetim Kurulu Başkanı ve aktif pilotlarından Ateş Hanibu, bu seriden bir uçak daha almak istediklerini açıkladı.

Bonair haftanın 7 günü 24 saat uçuş hizmeti veriyor. Uçuş ekipleri ise hava taksi işletmeciliği standartlarına uygun olarak eğitilmiş 8 bin saat uçuş deneyimli Türk ve Amerikan ticari pilotlardan oluşuyor. Uçakların tüm bakım işlemleri Avrupa'da bulunan yetkili Cessna Servis Merkezleri tarafından yapılıyor.

Aynı gün içinde Avrupa'da işadamlarını üç ayrı kentte toplantıya yetiştirebildiklerini ve akşama da İstanbul'a getirebildiklerini söyleyen Hanibu böylece zaman kaybını en aza indirdiklerini vurguladı. Bonair'la ' kişiye özel' uçuş programları sunulabildiği gibi şirketlerle uzun süreli ve özel ayrıcalıklar taşıyan anlaşmalar da yapılabiliyor. Hava taksi hizmetinden yararlanacak olan müşteri uçuş öncesinde içinde televizyon, telefon bulunan şirketin lüks servis aracıyla alınarak havalimanına getiriliyor. Burada zaman kaybetmeden VIP Lounge'dan 10 dakika içinde tüm pasaport ve gümrük işlemleri tamamlanarak uçağa binmeleri sağlanıyor. Varılan nokta da aynı kolaylıklar müşteriye sunuluyor. Bu hizmetlerin yanı sıra müşterilerin isteğine göre otel rezervasyonları, şehir içi ulaşım gibi ek hizmetler de veriliyor.

Şirket hava taksinin yanı sıra uçak alım-satım, danışmanlık, işletme ve uçuş okulu konusunda da faaliyet gösteriyor. Bonair'in Amerika'da Bonair USA adı ile faaliyet gösteren bir şirketi de bulunuyor.

Türkiye ALPA’da bir akşamüstü

Türkiye Havayolu Pilotları Derneği ya da kısa adıyla TÜRKİYE ALPA. Üzerine büyük sorumluluk yüklenmiş bir kuruluş. Sıradan bir dernek değil. Gerilimli mesleğin adamlarının altında toplandığı ciddi bir çatı.

Bu gerilimli insanlar, daha doğrusu stresli mesleğin insanları, bana çok kızgındılar. Belki hala da öyledirler. Uçak kazaları, kaza-kırım raporları yazdığımda onların sinirleri iyice geriliyordu. Bunu hiç yadırgamadım. Haksız da bulmadım.

Dünyanın en zor, en fazla sorumluluk taşıyan işlerinden birisini yapıyorlardı. Ayrıcalıklı insanlardı. Dünyanın her yerinde de pilotlar ayrıcalıklı insanlardır. Çünkü, çok özel eğitimlerden gelirler. Çünkü, bir ya da bir kaç yüz yolcunun sorumluluğunu taşırlar. Çünkü, kullandıkları uçaklar süper servet değerindedir. Dikkatleri ile yaşarlar, bütün hayatları boyunca eğitimleri sürer. Her seferleri bir öncekinden farklı atmosfer şartlarında geçer.

Bunlar yetmiyormuş gibi; üstüne risk alırlar, radyasyon alırlar, stres alırlar...

HOŞ BİR DAVET

Neredeyse 30 yıla yaklaşan meslek hayatımın tamamını habercilikle geçirdim. Kimileri bana çok kızdı, çok kırıldı. Ama bizim işimizde sorumluluk çok fazladır. Elinizdeki hassas teraziyi iyi kullanmak isterseniz çok canınız sıkılır. Yine de kimseye ve asla kişisel olarak kızmak, kinlenmek hakkına sahip değilsinizdir. Yaptığımız iş, sadece 'Doğruya yolculuk' hakkı verir. Bu hakkı kullanırken pilot dostlarımı da üzdüm. Üzgünlüklerini sindirdikleri bir gün, dost ellerini uzattılar. Sonuçta birlikte yaşamak zorundaydık.

TÜRKİYE ALPA'nın Başkanı bir A340 pilotu. Telefon etti, ‘Her şeyi sevgiyle çözeriz’ dedi. Kalkıp Yeşilköy'deki dernek merkezine gittim. Başkan Necmi Ekici, Genel Sekreter Mehmet Erbilgin, Muhasip Erdal Hasdemir, Yönetim Kurulu Üyeleri Selgun Narin, Mete Akın, Tuncay Doğaner, İsmail Tamyaman, kuşkusuz hepsi Kaptan Pilot; oturduk sohbet ettik. Buzlar eridi ,sevgi rüzgarları esti.

Ve Türkiye'nin bağımsız bir ‘Sivil Havacılık Otoritesi'ne, ne kadar ihtiyaçı olduğu konusunda birleştik.

İlk iş planımız bu oldu. Bu konuda ' Doğruya yolculuk' için şimdi pist başındayız. Kalkış için onlar bütün hazırlıkları yapmışlar. Ben iyi bir yolcuyum. Bu uçuşu birlikte yaşayacağız...

Güven Air’e ödül

Güven Air, ünlü İspanyol yayın kuruluşu Editorial Office'in bu yıl Madrid'te 24'üncüsü verilen Ticaret ve Ticaretçiler Kulübü (Trade Traders Clup) ödülünü kazandı.

İkisi jet (Beechjet 400A), biri turboprop (Kingair B200) üç uçak ve bir helikopteri (Bell 430) olan Güven Air, filosuna katacağı yeni bir jetle uçak sayısını dörde çıkartmayı planlıyor.

Ödülü alan Genel Koordinatör Ali Paya, Antalya'dan Kapadokya'ya düzenledikleri günlük charter'larla dünyadaki birçok turizmcinin dikkatini çektiklerini söyledi.