Böyle süpernova hiç görülmedi
Güncelleme Tarihi:
Astronomlar, 2021 yılında gökyüzünde eşine rastlanmamış bir olaya tanıklık etti. SN2021yfj adı verilen ve 2,2 milyar ışık yılı uzaklıkta gerçekleşen bir süpernova, bilim insanlarını şaşkına çevirdi.
Patlamada silisyum, kükürt ve argon gibi ağır elementlerin baskın biçimde ortaya çıktığı görüldü. Bu durum, daha önce hiçbir yıldız patlamasında kaydedilmemişti. Northwestern Üniversitesi’nden astrofizikçi Steve Schulze liderliğindeki ekip, bu keşfin yıldızların iç yapısına dair teorileri ilk kez doğrudan doğruladığını belirtti. Schulze konuyla ilgili şöyle dedi: “Bu olay, yıldızların iç yapısının gerçekten katman katman – bir soğanın halkaları gibi – oluştuğunu kanıtlıyor. Ayrıca yıldızların patlamadan önce tüm dış katmanlarını kaybedebildiğini gösteriyor.”
TEORİLERİN ÖTESİNDE BİR PATLAMA
Yıldızların yaşamı çekirdeklerindeki füzyonla sürer. Hidrojen helyuma, helyum karbona dönüşür; süreç en sonunda demire kadar ilerler. Ancak demir, enerjiyi tükettiği için yıldızın ölüm çanı olur.
Normalde süpernovalarda hidrojen, helyum ya da oksijen gibi daha hafif elementlerin izleri görülür. Fakat SN2021yfj, çekirdeğe yakın bölgelerde oluşan silisyum, kükürt ve argonun hâkim olduğu, neredeyse “kemiklerine kadar soyulmuş” bir yıldız ortaya çıkardı.
Northwestern Üniversitesi’nden astrofizikçi Adam Miller da şaşkınlığını şu sözlerle dile getirdi: “Neredeyse yanlış objeyi gözlemlediğimizi düşündük. Bu yıldız bize, mevcut teorilerimizin çok dar bir çerçeve çizdiğini gösteriyor.”
ÖLÜM ÖNCESİ ÇALKANTILAR
Bilim insanlarına göre bu yıldız, ömrünün son dönemlerinde bir dizi şiddetli patlama ile dış katmanlarını kaybetti. Her patlamada biraz daha madde uzaya saçıldı. Son süpernova anında fırlayan daha hızlı maddeler, önceden atılmış kabuklarla çarpışarak olağanüstü parlak bir ışık yaydı.
Ancak bunun kesin açıklama olup olmadığı henüz belirsiz. Miller, “Elimizde tek bir örnek var. Bu tür patlamaları daha çok keşfetmeden kesin konuşamayız” diyerek ihtiyat payını vurguladı.
YILDIZLARIN SONU HAKKINDA YENİ SORULAR
SN2021yfj, gökbilimcilerin yıldızların nasıl öldüğüne dair fikirlerini yeniden gözden geçirmesine yol açtı. Daha önce görülmemiş bu tür patlamalar, evrenin sırlarının ne kadar derin ve karmaşık olduğunu bir kez daha hatırlattı.