Teknokent’te uyutulduk mu

Bu konuda daha önce de birkaç kez yazdım. Ama son dönemlerde, İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. (İZTEKGEB) genel kurulundan sonra ortaya çıkanlar oldukça şaşırtıcı. Bu yüzden konuya derinlemesine inmek şart oldu. Ben de indim.

Hatırlayalım... Teknokent, EGİAD başta olmak üzere, İzmir’deki birçok kuruluş ve özel sektörün kurduğu 20 ortaklı İZTEKGEB ile dünyada 17 bilişim merkezini işleten CICOM’un yürüttüğü 4 milyar dolar işletme yatırımı, ortalama 15 milyar dolar da gelecek şirketlerden beklentisi olan, Urla’daki Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde kurulacak projedir.

Sadece bir ajans

Evet, bize öyle anlatıldı. Biz de okuyucularla paylaştık. Öncelikle, her ne kadar CICOM bize öyle tanıtılsa da, yatırımcı şirket değil, bir ajans. Yani, buraya yatırımcı getirecek bir ajans. Hani şu 15 milyar dolar getirecek şirketleri(?). Beklenen o ki, 4 milyar dolar da altyapıya harcanması. Hep beraber bakalım, beklenmeli mi, beklenmemeli mi?

Kayıtsız kaldı

Geçen yıl nisan ayında, İZTEKGEB ile CICOM arasında bir niyet anlaşması imzalanmış. Dokuz ayda sonuçlanması gereken bir anlaşma. Bu anlaşma çerçevesinde CICOM, Teknokent’i projelendirecek ve yıllara göre uygulamasını anlatacağı yatırım planı sunacakmış. Ancak bu sürede, CICOM’dan herhangi bir tepki gelmemiş, üstelik İZTAKGEB’in geçen şubat ayında mektuplu uyarısına rağmen yanıt vermemişler. Nisan ayında ise CICOM, lütfedip, powerpoint uygulamasından ibaret bir sunum göndermiş. Hangi binaların olacağını gösteren basit bir sunum. İZTEKGEM bunu, İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi (İYTE) Mimarlık Fakültesi’ne inceletmiş. Fakülteden zehir zemberek bir rapor gelmiş. Yerleşim açısından sunumu yerden yere vuran bir rapor.

Anasının gözü

Yukarda okuduklarınız, şimdiye kadar kentin nasıl uyutulduğunu gösteriyor. Bundan sonra okuyacaklarınısa CICOM’um, kendisine göre normal, bize göre uyanıklık olan tutumunu ortaya seriyor. Kendisine göre normal, çünkü ticari bir şirket ve para kazanmak için çabalayacaktır. Şimdi, Teknokent’ın işletici firması, 20 ortaklı İZTEKGEB. CICOM’um da bütün bu dediklerini yapması için, İZTEKGEB’e ortak olması gerek. Buraya kadar her şey normal. CICOM, ortaklık isteğini dile getiriyor. Ama nasıl? Efendim, diyor ki, "Ben 2.5 milyon dolar verip İZTEKGEB’e ortak olurum. Ama İZTEKGEB’in yüzde 90’nını alırım." Bununla kaldığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Daha sonra da diyorlar ki, "İlk iki yıl buraya getirdiğimiz yatırımcılardan aldığımız kiralardan ve işletme hakkından size bir pay vermeyeceğiz. Daha sonraki altı yıl içinse, İZTEKGEB’e yüzde 12.5 pay vereceğiz. Daha sonraki sekiz yıl içinse İZTEKGEB’e verilecek pay yüzde 25’e çıkarılacak."

Yani, eğer gerçekten pay verilecekse, İZTEKGEB’e ne gerek var? Direkt parayı ceplerine atsınlar. Anlaşma kabul edilirse, zaten İZTEKGEB’in yüzde 90’ı onların olacak. Yani verdiklerinin yüzdenin yüzde 90’ı yine kendi ceplerine gidecek.

CICOM TURK

Evet, isimden de doğru anladığınız gibi, Fransız CICOM, Türkiye’de bir şirket kuracak, adı da "CICOM TURK" olacak. Şimdi, başka bir ticari deha da, burada. CICOM burada bir şirket kuracakmış, sermayesi de 40 milyon avro olacakmış. Ama bu sermayenin yüzde 25’ini Türk ortaklardan istiyormuş. Yani, 10 milyon avro. Duyduğum kadarıyla, EGİAD bu parayı bulamayacaklarını söylemiş. CICOM da, bunun üzerine, sermayeyi 10 milyon avroya çekmiş. Yani, 2.5 milyon avro, Türk tarafından sağlanacak. EGİAD Başkanı Cemal Elmasoğlu’nun bu parayı bulmaya çalıştığını duydum. Evet, doğru düşünüyorsunuz, İZTEKGEB’in yüzde 90’nını, 2.5 milyon dolar verip, alacak olan şirket de CICOM TURK olacak.

Türk’ün uyanışı

Hep sihirli an olmuştur, insanların gerçeğin farkına varması. Bu olayda da uyanış bu şekilde gerçekleşir. İYTE bir rapor hazırlamış ve CICOM’un isteklerini irdelemiş. Bu raporda da, Türk tarafının çalışma kriterleri ortaya konmuş ve denmiş ki, "Teknokent’e yönelik bir çalışma grubu oluşturulmalı ve bunun sonunda da ortaya çıkan çalışmanın sonuçlarını da uluslararası şirketlerle paylaşılarak bir rekabet ortamı oluşturulmalı."

Bu da İZTEKGEB’in geçen günkü genel kurulunda sunulmuş. Çıkan sonuç, bir çalışma grubu oluşturulacak, bu doğrultuda da CICOM’dan 3 ayda yeni bir teklif istenecek.

Amerikalı şirket

Şimdi Teknokent’in hiçbir bürokratik sorunu kalmamış durumda. O yüzden da Başbakanlık Yatırım Ajansı kayıtlarında da var. İsmi açıklanmayan ama Kenedy ailesine yakınlığıyla bilinen şirket İzmir’e yatırım ajansı aracılığıyla gelmiş. Amerikalı şirket ve İZTEKGEB şimdiye kadar bir kez görüşmüş. İZTEKGEB, CICOM ile olan sözleşme nedeniyle bir daha görüşmemiş. Ama, Amerikalı şirketin, yalnızca proje hazırlamak için 2 milyon dolar ayırdığı söyleniyor.

Ve işin özü

Görünen o ki, bunca zamandır İzmir, Teknokent yatırımını beklerken oyalanmış. Şu anda sonuç başa dönüldüğü. Aldığım izlenim, CICOM’la üç aylık sürede bir sonuca ulaşılmayacağı, çalışma sonucunun da 6 ayda ortaya çıkacağı yönünde. Şu bir gerçek, CICOM’u bu anlamda kimse suçlayamaz ve suçlamamalı. Bu konuda tecrübeli ticari bir şirket. Onlara kalsa yüzde 100’nü de ister. Uyanış biraz geç oldu ama, olsun. Zararın neresinden dönerseniz kardır. Genel kuruldan çıkan sonuca göre, 3 ay beklenecek. Her ne olursa olsun, yani Amerikalılarla da anlaşılmasa bile, bu anlamda CICOM ya da benzeri bir şirketten danışmanlık hizmeti alınarak ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün İzmir ilgisi sürerken Dışişleri Bakanlığı’nın desteğiyle, bu işi İZTEKGEB de yapabilir.