Soma'da kurulması planlanan termik santral

MANİSA (AA) - Soma'da, termik santralin yapımının planlandığı bölgede, ağaçlar kesilmesine rağmen köylülerin "zeytin nöbeti" sürüyor.

Geçen yüzyılın başlarından itibaren kömür varlığı bilinen, 1950'li yıllarda ilk termik santralin devreye alındığı Soma'da, tarımsal üretimdeki ağırlık, 1980'li yıllardan itibaren tütünden zeytine kaydı.

Yırca mahallesi de zeytinciliğe yönelen yerlerin başında geliyor. Yaklaşık 400 nüfuslu köy halkının zeytin bahçeleri, genelde aynı bölgede yer alıyor.

Kolin Şirketler Grubunun bölgeye yapılması planlanan yeni termik santralin rödövans ihalesini almasının ardından yapım için belirlediği "uygun alan", Yırca köylülerinin zeytin bahçelerinden oluşuyor.

Bölgeyle ilgili Bakanlar Kurulu, "Acele Kamulaştırma Kararı" aldı ve karar, 10 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.

Köy halkı, 1 Eylül'de "acele kamulaştırma kararının iptali" ve "yürütmeyi durdurma" için Danıştaya başvurdu. Bu süreçte arazi yanında "zeytin nöbeti"ne başlayan Yırcalılar ile şirket, ilk kez 17 Eylülde 13 ağacın kesilmesi sırasında karşı karşıya geldi.

Bu ay başında araziyi dikenli tellerle çeviren şirket, güvenlik görevlileri ile köy halkı arasında arbede çıkan geçen cuma günkü olaylarda, arazideki ağaçlar, iş makineleriyle söküldü. Olayların ardından aynı gün, termik santralle ilgili Bakanlar Kurulu kararına karşı yapılan "acele kamulaştırma kararının iptali" ve "yürütmeyi durdurma" başvurusu üzerine Danıştay 6. Dairesinin yürütmeyi durdurma yönünde karar verdiği açıklandı. Şirket de "Bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da hukuka uygun şekilde hareket edilecektir" açıklamasında bulundu.

-"6 bin ağaç söküldü"

Mahalle muhtarı Mustafa Akın, bir zeytin ağacının hasat döneminde ortalama 150 lira gelir getirdiğini belirterek, 750'si Kolin Şirketler Grubunca bakım ihalesi sonucu Soma Belediyesinden 28 bin liraya kiralanan arazide olmak üzere, 500 dönüm üzerinde bir bölümü hasat edilebilen yaklaşık 6 bin zeytin ağacının söküldüğünü söyledi.

Başlangıçta, termik santralin zeytinlikler içine kurulacağını bilmediklerini, köy genelinde "Devlet yapıyor, engel olamayız" kanısının hakim olduğunu dile getiren Akın, şöyle devam etti:

"Termik santralin zeytinlik alan içinde olduğun görünce uzlaşmacılığımız başka tutuma döndü. Şirket zaman zaman arazisi gidenlerden birer kişi işe alacağız diye taahhütname de verdi. Ama ÇED raporlarını da incelediğimizde söylenenin aksine santralde bin değil, 200 kişi çalışacak. Köyde 130 hane var, hepsinin çalıştıracak halleri yok. Bu süreçte biri güvenlik köyümüzden 7-8 çalışanı da başka yerde görevlendirmeyip kapının önüne koyması, ne kadar ciddi olduklarını da gösterdi. Şirket, bundan sonra işe alıp 5 bin lira da verse bu ekmek, köylümüzün boğazına durur."

Akın, Danıştayın durdurma kararına değinerek, "Koruyacak bir şey yok belki ama burası bizim için sembol bir yer. Burada bekleyerek başarıyı kazandık. Danıştayca iptal kararı verilinceye kadar, buradaki nöbet devam edecek" diye konuştu.

Tüm bu sürecin ardından termik santralin yapılması ve arazi bedelinin verilmesiyle mağduriyetlerinin ortadan kalkmayacağını öne süren Akın, köy yakınında zeytin dikecek arazi bulunmadığını, tavsiye edilen kül barajına da hiçbir şekilde zeytin fidanı dikilemeyeceğini kaydetti.

-Zeytin fidanı göndermek isteyenlere çağrı

Mustafa Akın, kendilerini destekleyenlerin, yaklaşık 10 bin zeytin fidanı gönderme taahhüdünde bulunduğunu, gönderme taleplerinin devam da ettiğini anlatarak, "Bu alanın temizlenmesi, arazinin sahiplerine dönmesi uzun süreç alacaktır. En yakın mart ayında dikim yapılabilir. Bağış yapmak isteyenler, bağlantılarını yapsınlar, fidanlar bulunduğu yerde muhafaza edilsin, ekim zamanı geldiğinde toplu şekilde dikim yapabiliriz" diye konuştu.

"Zeytin yasası"ndaki değişiklikle, 25 dönümün altındaki zeytinliklerin, zeytinlik alan statüsünden çıkarılmasının planlandığını ileri süren Akın, "Milletvekilleri tasarıyı bir kez daha okusun. Bu kez bizim başımıza geldi, sizin de başınıza gelebilir" ifadesini kullandı.

Akın, şirketin yatırımı iptal ettiği yönünde söylentiler duyduklarını dile getirerek, bu doğru olsa da şirketin, "zeytin yasası"ndaki değişiklikle yeniden bölgeye geleceğini iddia etti.

Termik santral yapımı için zeytin ağaçlarının kesildiği bölgenin de içerisinde yer aldığı Soma havzasında 500 milyon tonun üzerinde kömür rezervi olduğu tahmin ediliyor.