Şok paket karmaşası

Erdal SAĞLAM

Durup dururken kafa karıştırmanın bir anlamı var mıydı?

En fazla kredibiliteye ihtiyaç duyulan dönemde, oluşan kredibiliteyi de kendi kendine torpillemek, nasıl bir beceriksizliktir?

Bu tepkiler bize ait değil. Bu sözler, ekonomi bürokratlarına ait.

Bizce de son derecede haklılar.

Ortada bir şey yokken, IMF'le bunlar konuşulmamışken, ortaya atılan ‘‘IMF'in istediği 1 yıllık şok programı hazırlıyoruz’’ açıklamaları, ortalığı karıştırdı. Bankacılar, piyasada karmaşa yaratıldığını, yabancıların telefon açıp ‘‘Bunlar ne demek’’ diye sorduklarını söylediler.

Aynı bankacılar, dün Eğilmez'in Hürriyet'te yeralan, konuya açıklık getiren sözlerinin piyasaları sakinleştirdiğini kaydettiler.

İyi de böyle bir karmaşaya ne gerek vardı?

Konuşulanlar belliydi; IMF zaten 1 yıllık program istemiş, Türk Heyeti 3 yıldan aşağı inemeyeceğini söylemiş, IMF'in program hazırlaması ve bu program üzerine tartışılıp, bir ay içinde ortak bir noktada buluşulmaya çalışılması kararlaştırılmıştı. Zaten bunlar açıklanmıştı...

Karmaşa; Eğilmez'den verilen ‘‘1 yıllık şok program hazırlıyoruz’’ sözleriyle başladı. Ardından Bakan Güneş Taner'in ‘‘1 yıllık şok programı hazırladım, Başbakana sunuyorum’’ sözleri işin tuzu biberi oldu.

Bakan Çelebi ve Müsteşar Güvenen'in tartışmaya katılması da işin cabası.

Eğilmez, haberin bir TV programından hazırlandığını belirtip, 1 yıllık şok program hazırlıyoruz demediğini belirtirken, haberi yazan arkadaşlar bu sözlerin söylendiğini ifade ediyor.

Taner'in hazırladığını söylediği şok programı ise, biz Heyetle aynı uçakta Washington'a giderken görmüştük. Taner'in söylediklerini Washington'dan, ‘‘1998 sonunda, şunlar şunlar olursa, yüzde 19 hatta yüzde 15'e kadar inebiliriz’’ diye, haber olarak da yazmıştık. Yani, Taner'in söyledikleri program filan değil. Tümüyle; fiyat artışları sıfırlandığında aylar itibariyle enflasyonun nereye ineceğini gösteren bir tablo...

1 YILLIK PROGRAM OLMAZ

Washington'da, sorularımız üzerine programın 1 yıla inemeyeceğini kaydeden Taner, hazırladığı tabloyu program olarak sundu mu, bilemiyoruz.

Eğilmez'e, Washington'dan dönerken, çıkan bazı haberler üzerine ‘‘IMF'in isteği doğrultusunda Türkiye'nin 3 yıllık programdan vazgeçip, 1 yıllık program yapma ihtimali olup olmadığını’’ birkaç kez sorduk.

Eğilmez de her seferinde 1 yıllık program yapılamayacağını, sadece 3 yıllık programın ilk yılı olan 1998 yılı için, verilecek ek kaynağın miktar ve zamanına göre, enflasyon hedefinde indirim yapılabileceğini söyledi.

Yani, Eğilmez'in şok program hazırladığını söylemesine, pek imkan yok.

Peki, Türkiye 1 yıllık şok program yapabilir mi?

Başbakan Mesut Yılmaz, 5 Kasım'da, Viyana'ya giderken zaten IMF'in 1 yıllık program istediğini, bu Hükümet yapısıyla bunu yapamayacaklarını, 3 yıllık bir programla enflasyonu düşüreceklerini, IMF'le yapılacak görüşmelerde de bunun açık açık ortaya konulacağını söylemişti.

Yani siyasi iktidar zaten kararını vermişti.

Bırakın böyle bir kararın varlığını, kararı veren siz olsanız; mevcut siyasal ve sosyal dengeler içinde, başka bir karar alabilir misiniz?

Şimdi mühim olan; artık 3 yıl mı, 1 yıl mı tartışmalarını bir yana bırakıp, biran önce ne yapılacağına karar vermek.

IMF'le anlaşma olmazsa, ekonomide işlerin çok zorlaşacağı unutulmamalı.

IMF'in 1 yılda ısrarlı olacağını sanmıyorum. Ancak anlaşma yapmak için Hükümetin vergi, sosyal güvenlik, mali sektör ve tarım reformlarını hemen TBMM'ye getirmesini beklediği de bir gerçek.

Herkes bunun takipçisi olmalı...