Çölde 'ölüm' tesisi: ABD'nin 'Çernobil'i

ABD'nin batı kıyısındaki Washington eyaletinde, Manhattan Projesi'nin bir parçası olarak 1943'te çölde devasa bir nükleer tesis kuruldu.

Resmi adı Hanford Sahası olarak bilinen tesis, İkinci Dünya Savaşı sırasında inşa edildi ve 9 Ağustos 1945'te Japonya'nın Nagazaki kentini yıkan atom bombası burada üretildi.

Uzmanlar, plütonyum üretilen tesisi "ABD'nin yeraltı Çernobil'i" olarak nitelendirerek bölgede en tehlikeli atıkların güvenlik önlemi alınmadan burada bulunduğu konusunda uyardı.

Washington Ekoloji Dairesi'nden yapılan açıklamada, tesis arazisinde gömülü 177 adet tanktan sızıntılar gerçekleştiği ve toplam radyoaktif atığın yaklaşık 212 milyon litreye denk geldiği belirtildi.

YAPAY ZEKA TESİSİ OLUYOR

Tam ölçekli Plütonyum üretim reaktörü, Hanford Sahası'nda 13 ay içerisinde üretildi ve atom bombasının ilk deneyi de burada gerçekleşti.

İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra tesis, Soğuk Savaş sırasında da faaliyetlerine devam etti. Tesisteki son reaktör 1963 yılında inşa edildi.

Tesisin bulunduğu araziye, saha kullanımdayken yaklaşık 1.5 milyar litre kontamine sıvı döküldü. Kimyasal madde ile dolu sıvı, arazinin yanı sıra Columbia Nehri'nin bazı kısımlarına da bulaştı.

295 dönümlük arazi, 1985 yılında yerel çifçilere kanser teşhisi konulmasının ardından "ölüm yolu" adıyla anılmaya başlandı. Kansere yakalanan çiftçilerin, İyot-131 adlı kimyasalı soluduğu ifade edildi.

Olayın ardından hükümet yetkilileri, yerel halkın bölgeyi terk etmesi para ödemesi yaptı ve ayrılmaları için sadece 30 günlük süre tanıdı. Tesis, 1989 yılında mühür vurularak kapatıldı.

Geçmişte ölümün kapısını sonuna kadar aralayan saha, 2015 yılında ABD Enerji Bakanlığına devredildi. Bakanlık, zehirli atıklar ile dolu sahada, yapay zeka teknolojilerinin geliştirileceği bir tesis yapılması için önerge verdi.

1973'TE SATIN ALINDI

Eski ABD Başkanı Franklin Roosvelt, 1973'te yürülüğe konulan Savaş Yetkileri Yasası'nın ardından yaklaşık 965 kilometre kareden fazla alanı satın aldı.

Yasa ile bu alanın askeri amaçlar için kullanılmasına izin verildi ve 55.000 kişi çok gizli teknolojik geliştirmeler için bölgeye götürüldü.

Çalışanlar için 10 adet yemekhane, bir adet hastane, bir adet postane inşa edilmesinin yanı sıra sinema, bovling salonu, dans salonu gibi sosyalleşme alanları da yaratıldı.