Sibiu’nun gözleri…
Sibiu, Transilvanya’da Alman Saksonların kurmuş olduğu yedi şehirden (Siebenburgen) en zengini ve en büyüğü. 1940’lara kadar nüfusun büyük çoğunluğu Almanmış. Bu durum şehrin kültürünü ve mimarisinde de önemli rol oynamış. Şehir 2007’de Avrupa Kültür Başkenti seçilmişti. Son olarak Forbes tarafından da Avrupa'nın yaşanacak en pastoral sekizinci şehir seçildi. Tüm bunlar güzel ama aslında şehir çok daha benzersiz ve ilginç bir şeye sahip…
Sibiu ‘gözlü şehir’ olarak bilinir. Eski tarihi şehir, iç içe geçmiş geçitlerle birbirine bağlanmış bir şehir merkezinden oluşuyor. Gotik tarzdaki binalar Macar-Alman etkisini yansıtıyor ve çoğu ağır kiremitli çatı tavanlarında ortak bir özellik taşıyor; size bakan göz kapakları gibi görünen küçük tavan pencereleri… Sibiu, bir zamanlar Almanca konuşan Transilvanya nüfusu olan Siebenbürger Sachsen'in idari merkezi ve başkentiydi. Bu uykulu şehirde birkaç gün kaldım. Ziyaret ettiğim diğer Transilvanya kentlerinde binalardan bakan benzer gözler görmüştüm, ancak hiçbiri Sibiu'dakilere benzemiyordu…
Çatıdaki bu pencereler tavan aralarında soğutma sistemi olarak kullanıyor. Gözlerin çoğu, 15 ve 19. yüzyıllar arasında inşa edilmiş. Pratik amaçlarına rağmen, bazıları bu gözlerin insanlara korku aşılamak, her zaman izlendiklerini bildirmek ve buna göre davranmak için inşa edildiğini iddia ediyor.
Eski Romanya Devlet Başkanı Nicolae Ceauşescu iktidara geldiğinde, bu mimari detay vatandaşlara fazladan rahatsızlık verdi. Telefonlara dokunulmaması, insanların sorgulanması ve ailelerin kara listeye alınması yeterli değildi. Sanki evler de her hareketini izliyor gibiydi. Ve şimdi, Ceauşescu çoktan gitmiş olsa da, gözler yıllardır olduğu gibi hâlâ orada. Göze batmayan, hareketsiz ve her zaman gözlemleyerek… Piata Mare'den (Büyük Kare) yürüdüğünüzde üzerinizdeki bakışları çokça hissediyorsunuz.
