Yılbaşı sofralarında dünya turu

RUSYA

Mandalina olmazsa olmaz

Rusya’da da yeni yıl gecesi sofra geleneğinin bollukla ilgisi var. Sofralarında büyük tabaklarda salatalar, etler ve sıcak turtalar bulunur. Sofranın en önemli atıştırmalıklarından biri tereyağı ve çavdar ekmeğiyle servis edilen havyar. Havyarlı sandviç ve tabaklar umut edilen zenginliğin simgeleri. Bizim Rus salatası diye bildiğimiz salatayı onlar olivier salatası diye adlandırıyor ve sosis, patates, bezelye, yumurta ve mayonezle hazırlıyorlar. Kek kalıplarında rendelenmiş havuç, yumurta ve pancar katmanları altına tuzlu ringa balığı koyarak hazırlanan selyodka pod shuboy salatasına da her masada rastlamak mümkün. Ana yemek olarak elma veya armutlu ördek çok yaygın. Bir zamanlar çok zor bulunuyor olmasına rağmen mandalina da sofralarının bir diğer olmazsa olmazı. Kutlama öncesinde marketlerin meyve bölümünde kuyruklar görmek oldukça sıradan bir durum. Votka olmadan hiçbir Rus kutlaması tamamlanmış sayılmaz.

JAPONYA

Mutluluğun sembolü yosun yemeği

Japonların yeni yıl sofrası ise uzun hayatı ve şansı simgeleyen yiyecekler etrafında kurgulanıyor. Yeni yıl akşamı yedikleri yemeği osechi olarak adlandırıp minik bölmelerden oluşan bento kutularına koyuyorlar. Her bölmeye farklı şeyleri simgeleyen yiyecekler yerleştiriliyor. Pirinç unuyla yapılmış hamurun fasulye ezmesi doldurularak buharda pişirilmesiyle hazırlanan ‘mochi’ Tanrı’ya sunmak üzere sofraya konuluyor. Karabuğday unuyla hazırlanan erişte uzun hayatı simgeliyor. Yılbaşı gecesiyse taze soğan, yumurta, nori, ıspanakla hazırladıkları toshikoshi karabuğday eriştesini mutlaka yerler. Yaşlı insanın sırtındaki kambura benzetilen karidese de uzun yaşamı simgelediğinden mutlaka sofrada yer verilir. Mutluluğu sembolü konbumaki ise bir yosun yemeği.




MEKSİKA

İstenmeyen geçmişten kopuş...

İspanya’dan geçtiği düşünülen geleneğe göre Meksikalılar, saatin vuruşları ve yılın ayları için gece yarısı bir düzine üzüm yer. 31 Aralık’ta tüm aile bireylerinin bir araya geldiği büyük bir sofra kurmak geleneksel. Domates ve zeytinle pişirilen, kurutulmuş tuzlu morina balığı bacalao olmadan yeni yıl yemeği yenmiş sayılmaz. İçinde çeşitli malzemeler bulunan hamurun muz ya da mısır yaprağına sarılıp pişirilmesiyle hazırlanan tamales tipik bir kutlama yemeği. Oaxaca eyaletinde, yılbaşı gecesi yenen geleneksel yemek buñuelos adında özel bir çıtır börek. Seramik tabakta servis ediliyor ve yendikten sonra tabak yere atılarak parçalanıyor. Sembolik olarak istenmeyen bir geçmişle kopuşu temsil ettiği düşünülüyor.




İRLANDA

‘Ziyafet açlığı yener’ inancı

İrlandalılar, yılbaşı gecesini asırlardır ‘Oiche na coda moire’ yani ‘Büyük porsiyonun gecesi’ olarak adlandırıyor. Geleneğe göre açlığı yenmek ve bereket için evlerde devasa kekler pişirip parçalanır, sonra kırıntılar toplanıp yenirmiş. Büyük bir sofra kurup ziyafet çekmenin açlığı alt edeceği batıl inancını halen koruyorlar. Ertesi gün açlık karşısındaki zaferlerini göstermek için kapının önüne tereyağlı ekmek koyarlarmış. Bu yüzden de 1 Ocak’a ‘Tereyağlı Ekmek Günü’ adını vermişler. Mercimek ve börülcenin yanında zümrüt yeşili rengiyle zenginliği işaret ettiğine inanılan yeşillikleri halen sofralarında bolca bulunduruyorlar. İspanyollardan esinlendikleri bir diğer gelenek de gece yarısından hemen önce yenen 12 adet üzümün yılın 12 ayı boyunca bol kazanç getireceğine inanmaları...




ALMANYA

Başrol lahananın
Lahana, Alman yeni yıl yemeğinde büyük önem taşıyor. Bazı ülkelerin geleneklerinde olduğu gibi, ne kadar çok yeşillik yenirse, sonraki yılın o kadar müreffeh olacağına inanılıyor. Almanlar yılbaşı gecesi kümes hayvanı yemekten kaçınıyor. Gelecek yıl için beklenen mutluluğun yenen kümes hayvanının kanatlarında uçup gideceği korkusu bunun altında yatan neden. Kümes hayvanı yerine domuz veya bazı bölgelerde sazan balığı yeniyor. Sonsuzluğu, birliği ve iyi şansı temsil ettiği düşünülen bir tür kraker olan pretzel de
o gün mutlaka atıştırılıyor.

ÇİN

Birlik ve bolluk içinbalık
Çin yeni yılı, Gregoryen takviminden biraz daha geç kutlanıyor olsa da 31 Aralık gecesi şans için portakal veya mandalina, uzun ömür için Japonlarda olduğu gibi ‘noodle’ ve birlik ve bolluk için de sofralarda bütün balık bulundurmak âdettendir.




FRANSA

Sofranın yıldızı istiridye
Hem Noel hem de yılbaşını Le Reveillon diye adlandırıp zengin sofralarla bu akşamları taçlandırıyorlar. En geleneksel yeni yıl sofraları foie gras (kaz ciğeri), istiridye, bol bol şampanya ve şarap içeriyor. Yılbaşı sofrasına La Saint-Sylvestre adı da veriliyor. Fransa’da her yıl yeni yıl kutlamalarında yaklaşık 80 bin ton istiridye yeniyor. Eğer özenli bir ev sahibi varsa istiridyelere eşlikçi olarak geniş bir tabakta buz üzerinde denizkestanesi, karides kokteyl, midye gibi ürünler masaya getiriliyor.




İTALYA

Bir sofrada birkaç öğün
İtalyanlar, Vigilia, Capodanno veya Festa di San Silvestro isimleriyle de bilinen yeni yıl arifesini Cenone (büyük bayram) olarak kutluyor. Bu kutlama yemeği genellikle birkaç öğünden oluşuyor ve saatlerce sürüyor. Yiyecekler, gelecek yıla ait dilekleri simgeliyor. İtalya genelinde mercimek birçok yeni yıl yemeğinde olur. Nedeni, yeni yılda refah getirdiğine inanılması… Her bölgenin kendine özel yeni yıl yemeği olmakla birlikte çoğunlukla et olarak domuz tüketiliyor. Panettone denilen mayalı hamur ve kuru meyvelerle yapılan yılbaşı keki ise mutlaka her evde bulunur.