Ren geyikleriyle yaşayan ilginç insanlar!

Moğolistan’ın Sayan Dağları’nda ren geyikleriyle birlikte göçebe hayatı süren ve Türkçenin bir lehçesini konuşan bu kabilenin adı Dukhalar… Bir başka deyişle ise Tsaatan halkı… Avlarını paylaşarak, ormanlardan yemiş toplayarak doğayla uyum içinde yaşıyorlar. Dukhalar’ın bir diğer ilginç özelliği de aile reisinin kadınlardan oluşması… İşte Dukhalar’ın ilginç hayatları…

Moğolistan’ın Sayan Dağları’nda rengeyikleriyle birlikte göçebe hayatı süren ve Türkçenin bir lehçesini konuşan bu kabilenin adı Dukhalar… Bir başka deyişle ise Tsaatan halkı… Avlarını paylaşarak, ormanlardan yemiş toplayarak, doğayla uyum içinde yaşıyorlar. Dukhalar’ın bir diğer ilginç özelliği de aile reisinin kadınlardan oluşması… İşte Dukhalar’ın ilginç hayatları…

Dukha adlı göçebe halk, yaklaşık 500-600 kişiden oluşuyor. Varlıklarını sürdürmelerinde büyük öneme sahip değerli kaynakları aramak için, birbirinden çok uzak bölgelere göç ederek bir göçebe hayatı yaşıyorlar.

Aslında bu tip halklar Asya’nın her yerinde bulunabilir ama Dukhalar’ı diğer göçeme halklardan ayıran en büyük özellikleri; Tibet sığırı, deve, keçi ya da at yerine ren geyiği besiciliği yapmaları…

Dukha halkına Tsaatan denmesinin sebebi de şu:

Moğolistan’da Dukhalar’dan başka ren geyiği yetiştiren bir topluluk yok, bu nedenle Moğolcada ‘rengeyiği insanı’ anlamına gelen ‘Tsaatan’ diye adlandırılıyorlar.

Rengeyiğini öncelikle sütü için ve kışın ava giderken üzerine binmek için kullanan Dukhalar, zorda kalmadıkları sürece geyiklerini et ihtiyacı için kesmiyorlar.

Geleneksel olarak asıl geçimlerini yabani hayvan avlayarak ve doğadan topladıkları bitkilerle sağlıyorlar.

Ancak yine de erkekler ava gitmeye devam ediyor.

Avlanarak ve yabani yemiş toplayarak sürdürdükleri yaşam Dukhaların toplumsal ilişkilerini de belirliyor.

Dukhalar av etini mutlaka paylaşıyor.

Yeterince av hayvanı bulmak şimdilerde iyice güçleşmiş olsa da, avcılar avladıkları hayvanların etini, obada her aileye dağıtıyorlar ava katılsınlar ya da katılmasınlar, bu eşit paylaşma erdemi değişmiyor.

Dukhalar‘ın bağlı olduğu bir lider yok. Toplulukta herkes eşit haklara sahip…

Dukhalar’ın içinde bazı aileler örneğin Ganbaa ailesi gibi aileler anaerkil bir yapıya sahip.

Bu sebeple ailenin reisi de genelde bir kadın.

Fotoğrafçı Joel Santos 2016’nın Eylül ayında Moğolistan‘a giderek, avcı ve toplayıcı Tsaatan halkının bir başka deyişle Duhalar’ın hayatını yakından gözlemleme fırsatı buldu.