Dünyanın bir ucundaki 'Kayıp Türkler'! 500 kişi kaldılar şimdi ise...

Moğolistan’ın Sayan Dağları’nda ren geyiği ve kurtlarla birlikte göçebe hayat süren ve Türkçe’nin bir lehçesini konuşan bu kabilenin adı Dukhalar… Bir başka deyişle ise Tsaatan halkı… 500 kişi kalan ve 'Kayıp Türkler' olarak da bilinen Dukhalar, avlarını paylaşarak, ormanlardan yemiş toplayarak doğayla uyum içinde yaşıyorlar. Dukhaların bir diğer ilginç özelliği de aile reisinin kadınlardan oluşması… İşte Dukhaların ilginç hayatları…

Aslında bu tip halklar Asya’nın her yerinde bulunabilir ama Dukhalar’ı diğer göçeme halklardan ayıran en büyük özellikleri; Tibet sığırı, deve, keçi ya da at yerine ren geyiği besiciliği yapmaları ve kurtlarla yaşamaları…

Dukha halkına ‘Tsaatan’ denmesinin sebebi de şu:

Moğolistan’da Dukhalar’dan başka ren geyiği yetiştiren bir topluluk yok, bu nedenle Moğolcada ‘rengeyiği insanı’ anlamına gelen ‘Tsaatan’ diye adlandırılıyorlar.

Ren geyiğini öncelikle sütü için ve kışın ava giderken üzerine binmek için kullanan Dukhalar, zorda kalmadıkları sürece geyiklerini et ihtiyacı için kesmiyorlar.

Geleneksel olarak asıl geçimlerini yabani hayvan avlayarak ve doğadan topladıkları bitkilerle sağlıyorlar.

Ancak yine de erkekler ava gitmeye devam ediyor. Avlanarak ve yabani yemiş toplayarak sürdürdükleri yaşam Dukhaların toplumsal ilişkilerini de belirliyor.

Dukhalar av etini mutlaka paylaşıyor. Yeterince av hayvanı bulmak şimdilerde iyice güçleşmiş olsa da, avcılar avladıkları hayvanların etini, obada her aileye dağıtıyorlar ava katılsınlar ya da katılmasınlar, bu eşit paylaşma erdemi değişmiyor.

Dukhaların bağlı olduğu bir lider yok. Toplulukta herkes eşit haklara sahip… Dukhaların içinde bazı aileler örneğin Ganbaa ailesi gibi aileler anaerkil bir yapıya sahip.

Bu sebeple ailenin reisi de genelde bir kadın.

Fotoğrafçı Joel Santos Moğolistan‘a giderek, avcı ve toplayıcı Tsaatan halkının hayatını yakından gözlemleme fırsatı buldu.

Arabayla ve zaman zaman at üzerinde günlerce yol giden Santos, Altay Dağları‘nda Ganbaa ailesine misafir oldu.

Ren geyiği çobanı olarak hayatını sürdüren bu göçebe aileyle, Hövsgöl Gölü’nün yanında birkaç gün geçirdi.

Fotoğrafçı Joel Santos Dukhalar ile ilgili BBC’ye verdiği röportajında;

“Halkının yok olamaya yüz tutan yaşam tarzları beni çok etkiledi ve onların hayatlarına ortak olmak istedim.

Burada gözlemlediğim anları asla unutmayacağım. Dukhalar Şaman inançlarını sürdürüyorlar.

En etkileyici özellikleri ise doğa ile çok özel ilişkiler içindeler. Kirlenmesin diye nehirlerde ellerini bile yıkamıyorlar.” dedi.

Dünyada Dukhalar gibi ilginç yaşam süren toplulukla var. İşte onlardan bazıları...

KAMAYURALAR
Kamayuralar, Brezilya’da Kuluene Nehri’ne yaklaşık 4 kilometre uzaklıktaki Ipavu Gölü civarında yaşıyorlar.

Ağaç kovuklarında uyuyor, neredeyse tüm günlerini suyun altında ya da şelale kenarlarında geçiriyorlar.

PİRAHA KABİLESİ
Brezilya boyunca pek çok küçük ilkel kabile olmasına rağmen, Piraha kabilesi büyüleyici bir kabile çünkü onların yeryüzündeki diğer insanlarınkinden çok farklı bir dilleri ve kültürleri var.

Piraha dili çok garip özelliklere sahip. Dil birkaç ses içeriyor fakat hiçbir renk, sayı veya geçmiş zamana dair kelime mevcut değil. Bazılarınız anı yaşayan Pirahalıların bu tuhaflıklarına basit diyebilirsiniz. Oysa, onlar komün bir yaşam sürdükleri için saymaya ihtiyaçları yok. Çok fazla dış temaslarda bulunmadıkları için, bu grup yüzyıllar boyunca değişmeden kalabilmiş.

EL MOLO KABİLESİ
Kenya'nın yüzlerce yıllık El Molo kabilesi, ülkedeki en küçük kabile olmakla birlikte, aklınıza gelebilecek her çeşit tehditle karşı karşıya. Zaten, etraflarındaki diğer kabilelerin sürekli tacizlerinden dolayı, küçük bir bölgede izole şekilde yaşıyorlar.

Adları 'hayatlarını büyükbaş ya da küçükbaş hayvancılık dışında şeylerden kazanan insanlar' anlamına gelen bu kabile, hayatta kalmak için yalnızca balıkları, su canlılarını ve ticareti kullanıyor.

Onlar için büyük bir öneme sahip gölleri, her geçen yıl 30 santimetre kadar yok oluyor ve bu durum suyun daha bazik olmasına, kirliliğin artmasına ve balık popülasyonunun azalmasına neden oluyor.