Fas’ta ağaçta yetişen keçiler!

Fas’ın güneybatı kesiminde “Keçiler ağaçta yetişir mi?” gibi sorular sıkça duyuluyor. Bölgeye giderseniz eğer etrafınıza baktığınızda ağaçlarda yetişen düzinelerce keçiyi ağaca konmuş bir kargaya benzetebilir ve onların açık bir şekilde gülümsediğini ve bu durumdan mutlu olduğunu görebilirsiniz.

Keçiler soylarından gelen bir özellikle birlikte potansiyel bir tırmanıcıdır. Yiyecek aramak için dik dağlara ve kayalara tırmandıkları görülmüştür. Fakat ağaca tırmanan bir keçi daha önce görülmemiştir. Fas’taki keçiler aç kalmamak ve kendilerini doyurmak için ağaçların tepelerine tırmanıyor. Aksi halde kıtlıktan ve kuraklıktan ölebilirler.

Fakat bunun da bir zamanı var. Her haziran ayında Fas’ın güneybatı kesiminde yaşayan keçiler olgunlaşan argan ağacının tepesinde bitiyorlar. Argan ağacı 8-10 metreye kadar büyüyebiliyor ve 150-200 yıl yaşıyor. Dikenli gövdesi ile tehlike arz eden argan ağacına tırmanan keçiler yüzlerce yıldır bu ağaca tırmanıyor ve tehlikeyi atlatarak en tepeye ulaşabiliyor.

Bu bölgeye ait keçilerin ayakları kesiktir. Ayak tabanlarının altındaki her bir tırnağı sert ve güçlüdür. Dikenli kısmı ve kabuğu tutması için yardımcı olan iki ayak parmağı vardır. Bu parmaklar dengeyi sağlayarak tırmanmayı kolaylaştırır.

Ayrıca bu keçilerin bacaklarında çiğ pençe denilen tırnakları da vardır. Bu tırnaklar kedi ve köpeklerde de dâhil olmak üzere birçok türde bulunur. Fakat keçilerinki daha farklı bir yapıya sahiptir.

Argan çoğunlukla, güneybatı Fas'taki yarı çöl olan Sous Vadisi’nde, Batı Akdeniz Bölgesi’nde, Tindouf'da ve Cezayir Bölgesi’nde yetişir. Meyve aynı zamanda petrol kaynağıdır ve bölgede yaşayan halkın ekonomik geçimini sağlamaktadır. Yaklaşık 2-4 santimetre büyüklüğünde olan meyvenin keçilerin yemediği etli bir kısım ile çevrili somunu bulunur.

Somunun içinde meyvenin 1-2 tane yağlı tohumu bulunur. Meyvelerin tam olarak olgunlaşması 1 yıl sürer. Temmuz ayından diğer yılın haziran ayına kadar olgunlaşması beklenir. Meyve olgunlaşana kadar keçiler ağaçların bulunduğu bölgeden uzak tutulur. Çünkü keçiler meyveyi olgunlaşmadan da yiyebiliyor ve bu da ağacın büyümesini engelliyor.

Geleneksel olarak keçiler petrol üreten bir makine gibi görülür. Keçilerin yemediği kısım olan somun, keçilerin sindirim sistemine zarar veriyor ve petrol oluşumuna katkı sağlıyor. Keçi arganı yedikten sonra çıkardığı dışkıdan salata sosu ve kozmetikte kullanılan yağ üretilebiliyor. Fakat bu oldukça zahmetli bir iş.

Son 20 yılda argan yağı popülerlik ve fiyat açısından dünyanın en ilgi gören petrolü haline geldi. Litresi yaklaşık 300 Dolar olarak satılıyor. Bu yağ çoğunlukla Avrupa ve Kuzey Amerika’da ilgi görüyor.

Fakat ironik olan bir durum var. Argan yağının üretilmesi bu ağacın neslinin tükenmesine neden oluyor. Yağın satılması yerli halka daha fazla para kazandırdı ve halk daha fazla keçi satın aldı. Daha fazla keçi satın alınınca ağaçlarda daha fazla hasar oluştu. 1970 ve 1980 yılları arasında yaklaşık 600 hektarlık bir argan ormanı yok oldu.

Kaynak: Amusing Planet