Sedat Ergin: Eski ABD başkanlarından Necdet Sezer'e öğütler

Sedat ERGİN

‘Sizin açınızdan tehlike yaratan mayınların nerede gömülü olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede kendi pratik deneylerimize dayanarak yapacağımız gözlemler, başkanlığa geçmeye hazırlandığınız bir sırada sizin için değer taşıyabilir...’’

ABD'nin eski Başkanları Demokrat Jimmy Carter ve Cumhuriyetçi Gerald Ford, 1988 yılında başkanlığa seçildiğinde George Bush'a gönderdikleri mektuba bu sözlerle başlıyorlar.

Bu mektubu göndermelerinin tek bir amacı var; ‘‘Biz Beyaz Saray'dayken pek çok hata yaptık. Sizin yeni başkan olarak bu hataları tekrarlamanızı istemiyoruz’’ diyorlar.

Ford ve Carter, açıksözlü bir üslupla kaleme aldıkları mektuplarında, yeni başkanın ‘‘bir yönetici’’ olarak nelere dikkat etmesi gerektiği ve kendisini hangi tehlikelerin beklediği konusunda şu tavsiyelerde bulunuyorlar:

1) YAKIN ÇEVRENE DİKKAT ET

Başkan olarak başarınız için seçeceğiniz kadrolardan daha önemli başka bir şey yoktur. Yakın çevrenizi, kararınızı vermeden önce, size görüşlerini çekinmeden söyleyebilecek kişilerden oluşturun. Çevrenizi ekip çalışmasına açık kişilerden oluşturun. Bunların uyum içinde çalışabilecek kişiler olmaları gerekir...

2) KAPINI AÇIK TUT

Beyaz Saray'a, hiçbir yere olmadığı ölçüde sınırsız bir bilgi akışı vardır. Bununla birlikte, Beyaz Saray, sizi dış dünyadan soyutlayabilir, ihtiyacınız olan bilgilerin size ulaşmasını engelleyebilir. İkimiz de tecrübeyle öğrendik; Beyaz Saray personeli, kapıları kapalı tutma eğilimindedir. Bunda iyi niyetli olabilirler. Ancak perspektifinizi koruyabilmeniz için Beyaz Saray'ın kapılarını açık tutmanız gerekir. Biz, Amerikan halkıyla temas ettiğimiz zamanlar çok şey öğrendik. Size de, Beyaz Saray'ın kapıları dışındaki o büyük dünyayla temas içinde olmanızı öneririz.

3) ESKİ DOSTLAR, ESKİ DOSTLAR...

Ayrıca, güven duyduğunuz tecrübeli, görmüş geçirmiş devlet adamlarıyla düzenli bir şekilde görüşmenizde yarar vardır. Her başkanın, devletten bir çıkar beklemeyen, sadık, dinlemesini bilen ve ketum bir eski dosta ihtiyacı vardır. Sizinle balkonda baş başa oturup başkalarının sakladığı gerçeği anlatacak kişi, bu eski dostunuzdur.

4) HALKLA İLETİŞİM KUR

Başkanın gerçek gücü, anayasanın kendisine verdiği yetkilerde değil, iletişim kurma, öğretme, bilgilendirme ve yönlendirme yetkisindedir. Halka gerek basın aracılığıyla, gerek doğrudan ulaşma imkánına sahipsiniz. Mesajınızı doğrudan halka vermek istediğiniz pek çok durum olacaktır. Ancak mesajınızı verirken etkili olabilmek istiyorsanız, bu yetkinizi idareli bir şekilde kullanın.

5) BASINA GÜVEN

Gazetecilerle, gerek basın toplantıları yoluyla, gerek karar ve politikalarınızın hangi bağlamda oluştuğunu anlatacağınız sohbet toplantılarında sık sık bir araya gelmenizi öneriyoruz.’’

Bu yazımızı ilk olarak 20 Mayıs 1993 tarihinde, Süleyman Demirel'in Çankaya Köşkü'ne çıkmasından dört gün sonra yazmıştık. Yedi yıl sonra Türkiye'nin Onuncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer için tekrarlıyoruz.