Sağlık

Gündüz TEZMEN

OKUR MEKTUPLARI

Çocuklarım özürlü olabilir mi?

NİŞANLIMIN dayısı ve halası doğuştan zeka özürlü. Bizim çocuklarımızın zeka ve bedensel özürlü olması riski yüzde kaçtır?

Nişanlımda ve kardeşlerinde böyle bir sorun olmamasına rağmen bu durum beni çok korkutuyor, çocuk yapmak istemiyorum. Ben hemşireyim, nişanlım da öğretmen, her şeyi bilerek bilmemiş gibi davranmak bizi çok üzüyor.

Sizden bilgi rica ediyorum.

RUMUZ:KELEBEK

KALITSAL (irsi) hastalıkların iletilmesinde farklı kurallar var. Hastalık geninin dominant (baskın karakterli) olduğu durumlarda, genin iletildiği herkes hasta olur. Genin resesif (silik karakterli) olduğu durumlarda da hastalık geninin hem anne hem de babadan iletilmesi halinde çocuklarda hastalık görülür. Bu nedenle akraba evlilikleri, kuşaklar boyunca gizli kalmış hastalıkların ortaya çıkmasına yol açabilir.

Genin yer aldığı kromozoma göre de iletimde farklılıklar görülebilir. Bu nedenle bazı hastalıklar ailenin sadece erkeklerinde ya da sadece kızlarında görülebilir.

Nişanlınızın akrabalarında zeka özürüne yol açan hastalığın ne olduğunu bilmeden çocuklarınız için bir şey söylemek doğru değil. Bu gibi konularda ihtimal hesaplarına göre hareket etmek de doğru değil. Toplumda yüzde bir oranında görülen bir hastalık sizin tek çocuğunuzda ortaya çıkmışsa sizin için yüzde yüz demektir. Sorunu olan bir çocuğa sahip olmak, hem çocuk hem de aile için çok zor bir durum. Bu nedenle iyi tetkik yapmadan karar vermemek gerekiyor.

’Her şeyi bilerek bilmemiş gibi davranmak’ sözlerinizin üzerinde durmak istiyorum. Bu konu nezaket ve benzeri hassasiyetleri gerektiren bir durum değil. Evlenmek ya da evlenmemek tamamen sizin tercihiniz ama, ailede özürlü kişiler varken, riskleri garantilemeden çocuk sahibi olmak sizin ya da ailenizin tercihini olmamalı. Doğacak çocuğun da ’sağlıklı yaşam hakkı’ olduğunu unutmayın. Nişanlınızla bunu ayrıntılı olarak tartışın ve genellikle üniversite hastanelerinde bulunan genetik merkezlerinden birine başvurun. Burası muhtemelen, özürlü olan akrabaları inceleyecek, ardından size genetik araştırma yapacak ve size bu konuda bilgi verecektir. Bazen gebelik süresinde rahim içindeki sıvıdan iğne ile örnek alarak tahlil yapıp, doğacak bebeğin genetik yapısı hakkında da bilgi sahibi olunabilmektedir. Bunların hangisinin yapılacağı konusunda genetik uzmanları size bilgi verecektir.

Bu ilaç zararlı mı?

KASIĞIMDAKİ ağrı nedeniyle gittiğim doktor, muayene ve tetkiklerden sonra iltihap olduğunu söyleyerek, bir antibiyotik iğnesi önerdi. İğneyi olmak için gittiğim klinikte bu ilacın kemik iliğine zarar verdiğini, lösemi riski yarattığını söylediler, ben iğne olmaktan vazgeçtim.

Bu konudaki düşüncenizi öğrenmek istiyorum.

Veli Kaplan / ISPARTA

DOKTORUNUZUN size önerdiği ilacın etkili maddesi kloramfenikoldür. Bu ilaç, antibiyotik olarak uzun yıllar boyunca kullanıldıktan ve çok kişinin belki de hayatını kurtardıktan sonra, kullanan kişilerin arasında kemik iliği sorunlarının çok görüldüğü anlaşıldı. Tüm tıp dünyası bu konuda uyarıldı. İlaç özellikle tifo hastalığının tedavisinde çok güçlü bir etki gösteriyordu, bu nedenle, tifo gibi ciddi bir sağlık sorunu olmadığı veya yapılan antibiyogramlarda etki edecek tek antibiyotik olmadığı sürece tercih edilmemesi konusunda uyarılar yapıldı.

Kasığınızda ne gibi bir sorun olduğunu bilmiyorum ama, kullanım alanı kloramfenikolle aynı olan sorunsuz bir çok antibiyotik var, bunlardan birinin seçilmesinin doğru olacağı düşüncesine katılıyorum.