Sağlık

Gündüz TEZMEN

Okur mektupları

Kalp büyümesi neden olur?

50 yaşında bir ev hanımıyım. Sorunum kalp büyümesi. Beş yıl önce çeşitli şikayetlerle gittiğim doktor, kalp büyümesi bulunduğunu söyledi ve bir ilaç önerdi.

Üç ay öncesine kadar, düzenli olarak bu ilacı kullanıyordum. Bu sıralarda bir denge bozukluğu sorunum oldu, yapılan tetkiklerde kalbimin daha da büyümüş olduğu görüldü. Doktor, ilacımı değiştirdi.

Bu durum beni çok endişelendiriyor. Kalp büyümesinin nedeni ne olabilir? En kötü ihtimalle bana ne sorun yaratır?

H. Özcan

KALP büyümesinin en önemli nedenlerinden biri yüksek tansiyondur. Bunun mekanizmasını açıklamak gerekirse, kaslardan oluşmuş bir organ olan kalbin, her kasılmayla, atardamarların içine kan pompalamakla görevli olduğunu hatırlatmakla sözlerime başlamak isterim. Tansiyon denilen olayın da atardamarlar içindeki kan basıncı olduğu bilindiğine göre, yüksek tansiyonlu kişilerde kalbin, basıncı yüksek olan bir yere kan pompalamak için daha fazla güç harcadığı ortaya çıkıyor.

Sürekli olarak ağır kaldırmak zorunda olan kişilerin kol kasları nasıl gelişiyorsa, sürekli olarak daha fazla iş yapan kalbin de kaslarının gelişmesi kaçınılmazdır.

Kalp sürekli olarak artan iş karşısında kaslarını geliştirerek yani büyüyerek görevini yapmaya çalışır. Ancak kalbin kas kütlesinin büyüme kapasitesinin bir sınırı mevcuttur. Bir süre sonra, yani bu kapasitenin sonuna geldiğinde, artık, görevinde aksamalar olmaya başlar. İşte bu duruma, kalp yetersizliği denilmektedir. Kalp vücut için gerekli olan kanı bütün gücüyle uğraşmasına rağmen pompalayamadığında, vücudun alt kısımlarında kan ya da kanın sıvı kısmı birikmeye başlar ki buna tıp dilinde ödem adı verilmektedir.

Eğer akciğerlere temizlenmek için gönderilen kan, kalbin sol karıncığının yeterli görev yapamaması nedeniyle akciğerlerde birikmeye başlarsa, buna da akciğer ödemi adı verilir ve hasta bunu nefes darlığı olarak farkeder.

Önceleri hastalar yorulduklarında yani vücudun kan ihtiyacı arttığında, kalp bunu karşılayamadığı için nefes darlığı hissetmeye başlarlar. Kalp yetersizliği ilerlediğinde, nefes darlığı, istirahat sırasında da olmaya başlar. Hastalar yattıkları zaman, yer çekiminin etkisiyle ödem akciğerde birikmeye başladığı için nefes darlığı oluşur. Bu nedenle hastalar yatamazlar. Kalbin, istirahat sırasındaki kan ihtiyacını bile karşılayamadığı durumun artması halinde hayatta kalmak mümkün olamaz.

Kalp büyümesindeki bir sorun da, büyüme sırasında kalbin kas kütlesinin artmasına karşın, kalbin kendini besleyen damar yapısının aynı kalmasıdır. Böylelikle her bir kas kütlesine düşen damar miktarı göreceli olarak azalmış olacaktır. Bu da kalp kasının beslenmesini bozacak ve yeterli beslenemeyen kalp kası hasara uğrayacaktır.

Sayın Özcan, kalp büyüme nedeninizin iyi tedavi edilmemiş olan yüksek tansiyona bağlı olduğunu sanıyorum. Eğer, ekokardiyografi denilen tetkik yöntemi ile kalbinizin yapısını ve fonksiyonlarını inceletirseniz, kalbinizin durumu daha kesin olarak ortaya çıkacaktır. Ciddi bir perhiz, kilo kaybı, ilaçları düzenli kullanmak gibi yöntemlerle tansiyon yüksekliğinizi kontrol altına alabilir ve düzenli olarak doktor denetimi altında kalırsanız, en azından kalbinizin daha fazla büyümesi ve şu anda hafif gibi gözüken kalp yetersizliğinizin artması önlemiş olacaktır. Son zamanlarda yapılan bazı çalışmalar, takip ve tedavinin çok başarılı olduğu hastalarda kalp büyümesinin gerilediğini ortaya koymuştur.

Kalp ve yüksek tansiyon konusunda bilgi ve deneyimi fazla olan bir doktorun bu konuyu çözeceği inancındayım.