Perde Berlin Filarmoni’yle inecek

Yıllardır restorasyon nedeniyle konserlerin yapılamadığı Efes Antik Tiyatro özel bir izinle Berlin Filarmoni Orkestrası için kapılarını açacak. Gramophone Dergisi tarafından 2008’de dünyanın en iyi orkestraları listesinde ikinci sıraya yerleştirilen 130 yıllık efsanevi Berlin Filarmoni, yine dünyanın en önemli şeflerinden Sir Simon Rattle yönetiminde festivale konuk olacak.
Efes’in büyüleyici ortamında böylesine güzel bir konser öncesi İKSEV Başkanı Filiz Eczacıbaşı Sarper’le, Uluslararası İzmir Festivali’nin sahnede gördüklerimizin yanı sıra bu büyük organizasyonun perde arkası üzerine de sohbet ettik. Sarper, 1985’te kurulan İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı’nın kurucularından biri, 1993’ten bu yana da vakfın yönetim kurulu başkanı. Filiz Hanım bugün İzmir’in uluslararası tanıtımına büyük katkısı olan festival fikrinin ilk olarak 1982’de İzmir Devlet Opera ve Balesi’ni kuran sanatçı Necdet Aydın ve etrafındaki bir grup sanatçı ve sanatseverden geldiğini anlattı. Kurul o dönemde kendilerine önemli ölçüde yol gösteren İstanbul Kültür Sanat Vakfı Başkanlığı’nı da yürüten Dr. Nejat F. Eczacıbaşı’na vakfın başına geçmesini teklif eder ve 16 Aralık 1985 günü İKSEV resmen kurulur. Artık 26 yaşında olan festivale bir de kardeş gelir bugün, 19 yaşında olan Avrupa-İzmir Caz Festivali başlar. Bunların yanı sıra uluslararası beste yarışması, İKSEV Akademi, müzik müzesi gibi etkinlikler birbirini takip eder.
Seneye New York Filarmoni
Festivale katılan toplukların nasıl belirlendiğini sorduğumda, Filiz Eczacıbaşı’ndan, gelecek yılın bomba haberini aldım. Evet, 27’nci festivale bir başka efsane New York Filarmoni Orkestrası geliyor. Hem de İzmir Festivali’ne katılabilmek için kendisi başvuruda bulunmuş. Bakın, Filiz Hanım festivale katılacak toplulukların seçimini nasıl anlattı: Uluslararası İzmir Festivali yurt dışında çok prestijli bir festival. Her yıl çok sayıda başvuru oluyor. Bu başvurular içinde, pek çoğunu bizzat izleyerek karar veriyoruz. Festival programı tabii ki yönetim kurulumuzun onayından geçiyor. Örneğin, Royal Concertgebouw Orkestrası İzmir Festivali’ne katılmak ve turne programlarına İzmir’i de almak istediklerini bildirmişti. Aynı şekilde talep 27’nci festivalin programında yer alacak New York Filarmoni’den de geldi. Bizim de davet ettiğimiz sanatçı ve topluluklar var tabii. Berlin Filarmoni Orkestrası’nı biz davet ettik. Festival program çalışmaları genellikle iki yıl önceden yürütülüyor.

115 orkestra, 24 bin sanatçı geldi
Bugüne kadar sadece İzmir Festivali için 115 orkestra ve 24 bin sanatçı geldi. Caz festivali için ise 95 grup ve 475 sanatçı dünyanın dört bir yanından Türkiye’ye konuk oldu. İlk festivalde Ray Charles konseriyle Efes Antik Tiyatro sanatsal etkinliklere açıldı. Konsere İzmirliler büyük ilgi gösterdi. Ardından Joan Baez’in iki yıl üst üste o yıllarda 15 bin seyirci kapasitesi olan yine antik tiyatroda verdiği konserlerin biletleri günler öncesinden tükendi. İzmir-Selçuk arasında uzun konvoylar oluşurken o gün Selçuk’ta ekmek tükendi. Antik tiyatroyu dolduran konserler arasında Sting, Jethro Tull, Chris de Burg, Jan Garbarek, Jose Careras, Kızıl Ordu, Al Di Meola, Elton John, Martha Graham Dans Tiyatrosu gibi dünyanın en ünlüleri bulunuyordu.

1.5 milyon seyirci izledi
Bugüne kadar İzmir Festivali’ni yaklaşık 1.5 milyon kişinin izlediğini söyleyen Filiz Eczacıbaşı Sarper, “Üyesi olduğumuz Avrupa Festivaller Birliği’nin (EFA) 60’ıncı yıl kutlamaları sırasında İzmir’in tanıtımı için ne kadar önemli bir iş yaptığımızı bir kez daha anladık” diyor. EFA’nın  60’ıncı yıl kutlamaları ve doğum günü pastası kesimi sırasındaki görüntülerin İzmir’e ve İzmir’de yapılan EFA çalıştayına ait olduğunu söyleyen Sarper, “İzmir’in en güzel binaları, Milli Kütüphane, Elhamra, Asansör, bizim faaliyet gösterdiğimiz iki tarihi bina, Havagazı Fabrikası, Körfez turu dakikalarca 90 ülkenin temsilcilerine gösterildi” diyor.
Festival maliyetleri arasında sanatçılara ödenen kaşenin yanı sıra yol, konaklama, şehir içi transfer, tanıtım, etkinliğin gerçekleşmesi için gereken ses-ışık gibi teknik altyapının hazırlanması ve eleman giderleri bulunuyor. Bunlar sponsor destekleriyle vakıf tarafından karşılanırken, Kültür Bakanlığı, Başbakanlık Tanıtma Fonu, İl Özel İdaresi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZKA ve Eczacıbaşı Topluluğu’ndan katkı alınıyor.