Okullar açılıyor sistem dökülüyor!

Eğitim sistemimiz çocuklarımızı dünya ile rekabete hazırlamıyor. Ben söylemiyorum bakanlığın kendi verileri söylüyor. Buyrun karneye birlikte bakalım.

Eğitim artık ekonomidir!

Önce bir not. Dünyada özgür düşünceye, evrensel hukuka dayalı yeni bir ekonomik sistem kuruluyor. Artık eskiden olduğu gibi doğal kaynaklar, tarım ya da jeopolitik konum bir ülkeye ihya etmeye yetmiyor. Yeni ekonominin temel girdisi bilgi ve beceri. Bilgiye özgürce ulaşan, yurttaşlarına bu bilgiyi uygulama ve geliştirme becerisi kazandıran toplumlar yeni ekonominin zenginleri.

Bu küresel ekonomide eğitim kalkınmanın lokomotifi. Tam da bu nedenle bir ekonomik kalkınma örgütü olan OECD son yıllarda en büyük yatırımı eğitim sistemleri ölçme değerlendirmesine yapıyor. OECD denince artık akla PİSA testleri ve en sonuncusu geçen hafta yayınlanan yıllık eğitim raporu geliyor. Bu raporla OECD okullar başlamadan her ülkeye bir karne veriyor.

Okullarımızın Karnesi!

2014 OECD Education at a Glance (Bir Bakışta Eğitim) raporu geçtiğimiz hafta yayınlandı. O rapordaki verilerinden yola çıkarak eğitim sistemimizin karnesine bakmakta fayda var. Anket ya da dışarıdan gözlem değil, bizim bakanlığın verilerine dayalı bir karne bu.

Okulöncesi eğitim, ilköğretim ve lise seviyesinde birer istatistik ile eğitim sisteminin hal-i pür melalini arz ederim.

Okulöncesi eğitime katılımda Avrupa’da en sondayız!

Eğitim alanında çalışan uzmanların hemfikir olduğu sayılı konulardan biri okulöncesi eğitimin tüm eğitim sisteminde en kritik dönem olduğudur. Nobel ödüllü James Heckman’in meşhur analizine göre okulöncesine yatırım 1’e 7 veriyor. Eğitimin bu kritik aşamasında performansımız felaket. Okulöncesine katılımda Türkiye % 30’u zor bulmuşken bizden sonra gelen bütün Avrupa ülkeleri % 65 bandını aşmış. Aşağıdaki tablo içler acısı durumumuzu ortaya koyuyor. Avrupa’da okulöncesi katılımda bizden daha düşük bir ülke yok.

İlköğretimde sınıfta kaldık!

İlköğretim çağındaki çocukların akademikperformansını ölçen iki uluslararası sistem var. Dünya Bankası’nın geliştirdiği TİMSS ve OECD’nin geliştirdiği PİSA. TİMSS 4’üncü ve 8’inci sınıflarda matematik ve fen bilgisini, PİSA ise 15 yaşındaki gençlerde fen, matematik ve okuma becerilerini ölçüyor.

Aşağıda TİMSS verileriyle ilköğretimdeki durumumuzu özetledim. TİMSS’e katılan pek çok 3. dünya ülkesi olması sıralamada bizi yukarıda gösterse de net olan bir sonuç var: İlkokul seviyesinde ilk 30 ülke arasında yokuz.

TİMSS 2011 4. ve 8. Sınıflar Matematik ve Fen Başarı Sıralamamız

Gençlerimiz temel becerilerden yoksun!

PİSA, 15 yaş gençlerin global ekonomide rekabet becerilerini fen, matematik ve okuma becerileri üzerinden ölçen güvenilir bir test. 3 yılda bir ölçüm yapılıyor ve biz 2003’ten bu yana bu sınavı alıyoruz. Yıllar itibariyle puanımız biraz artmış olsa da asıl önemli olan dünya genelindeki sıramız. Aşağıdaki matematik, fen ve okuma becerileri alanlarında son 12 yılın performans karnesini özetledim. Gördüğünüz gibi her üç alanda da 12 yıldır olduğumuz yerde sayıyoruz!

PISA 2003-2012 Matematik Alanı Başarı Sıralamamız

PISA 2003-2012 Fen Alanı Başarı Sıralamamız

PISA 2003-2012 Okuma Becerisi Alanı Başarı Sıralamamız

PISA verilerine eğer yalnızca OECD ülkeleri içinde bakarsak durumumuz daha da net ortaya çıkıyor. Türkiye OECD içinde ya en başarısız ülke ya da en başarısz birkaç ülkeden biri.

Kanaat Notu

Bu karneyi uzatmanın bir anlamı yok. Verileri çoğaltarak aynı hikayeyi anlatmanın gereği yok. Eğitim sistemimize dair elimize aldığımız her uluslararası kıyaslanabilir istatistikte aynı resim karşımıza çıkıyor. Çocuklarımızı bu yüzyıla hazırlamıyoruz! Daha doğrusu geniş kitleleri bu yüzyıla hazırlayamıyoruz zira Türkiye’de dünya çapında eğitim veren az sayıda kaliteli eğitim kurumu var. Sorun bu kurumların azınlıkta olması ve o kurumlardaki kalitenin sistemin tamamına yayılamaması.

Kanaatim net, karnesi bu kadar zayıfla dolu bir ülke bilgiye, beceriye dayalı küresel ekonomide bırakın ilk 10’a ilk 20’ye bile giremez. Kapalı bir ekonomide yaşamıyoruz. Bu eğitim bize yeter deme lüksümüz eskiden olsa da artık yok.

Ya eğitim sistemimizi verilerden yola çıkarak reform edeceğiz ya da çocuklarımızı sürekli aşağıladığımız memleketlere amele yetiştireceğiz. Tercih bizim!