Okul öncesi eğitimi ihmal etmeyin

Erken çocukluk adı verilen 0-6 yaş arası dönem, çocuğun en hızlı geliştiği, büyüdüğü ve çevresiyle etkileşimden en çok etkilendiği dönemdir. Erken çocukluk dönemindeki deneyimler beynin gelişimi için belirleyicidir. Çocuğun bu dönemde yeterli beslenmesi ve gelişimini destekleyen bir ortamda bulunması gerekmektedir.

* Neden önemlidir?

Araştırmalar, okul öncesi eğitimin çocuğun gelişimine ve okula hazır olmasına, daha çok sayıdaki çocuğun okulu tamamlamasına ve eğitimde başarılı olmasına iyi bir zemin hazırladığını ortaya koyuyor. Bu tür programların, çocuğun belirli becerilerini geliştirdiğini, dolayısıyla çocukların okula uyumunu sağladığını da kanıtlamış durumda.

* İşte o dönem

Çocuk için okula başlamak, ister okul öncesi ister ilkokul olsun, bir sürü yeni deneyim elde edeceği anlamı taşıyor. Bu ilk adım öğrenme, zihinsel, sosyal yönlerin yanı sıra duygusal açıdan da yeni bir dönemin başlangıcı anlamına gelir. Bu dönemde birçok alanda temeller atıldığı için, burada alınacak bilinçli kararlar, çocuğun öğrenim yaşantısı ve diğer pek çok alanlardaki yazgısını belirleyeceğinden oldukça önemli. Bu nedenle çocuğumuzun gideceği okul öncesi eğitim kurumunu seçmek anne-baba için oldukça ciddi bir konu.

* Nasıl karar vereceğiz

Bu karara varmamızda etkin olacak iki ayrı boyut var. Bunlardan biri çocuk, diğeri aile boyutu. Yani seçilecek okulun çocuk ve ailenin beklentilerine uygunluğunu düşünülmesi lazım. Burada çocuk boyutu ile kastedilen, çocuğun gideceği okulu seçmesi anlamını taşımıyor. Bu yaştaki çocuk böyle önemli bir kararı alabilecek sosyal ve zihinsel olgunlukta olmadığı için böyle bir sorumluluk çocuğa yüklenmemeli. Elbette çocukların fikirleri de alınabilir, ancak son kararın ailenin olduğunun unutulmaması gerekir.

* Okulun özellikleri

Okulun yapısının, eğitim felsefesinin çocuğun özelliklerine ve ihtiyaçlarına yanıt verip veremeyeceğinin belirlenmesi gerekir. Çocuğun gelişim özelliklerinin bilinmesi önemli konudur. Her çocuk kendi gelişim özellikleriyle değerlendirilmeli, diğer çocuklarla kıyaslama yapılmamalıdır. Aynı yaş gruplarında çocuklar benzer özellikler gösterebilir. Ancak çocuklar arasındaki bireysel farklılıklar mutlaka dikkate alınmalıdır. Çocuğu tanımak, onu doğru yönlendirmek, yolunda gitmeyen durumlar ile ilgili erken önlem almak, özel ilgi ve yeteneklerin keşfedilmesi ve değişen çocuk davranışları karşısında değişiklikler yapmak açısından önemlidir. Bundan sonra çevremizdeki okullar ile ilgili bilgilenmek gereklidir. Aile bu konu ile ilgili net bilgiler içeren detaylı bir araştırma yapmalıdır. Bu bilgiler daha sonra okulun, aile ve çocuğun beklentilerinin ne kadarını karşılayacağı ile ilgili ışık tutacaktır.

w Akıllı Bebek Akademisi

Hamileyken zaman geçmez, günleri, haftaları sayarsınız... Durum anne olunca da değişmez. Hem yeni anneliğe alışır, hem de yine başlarsınız saymaya; 4 haftalık oldu, 3 aylık oldu, 9 ay 21 günlük oldu...

Bebekler doğdukları andan itibaren de her ev bir "Akıllı Bebek Akademisi"ne döner. Daha emzirirken eğitimiyle ilgili hayaller kurmaya başlarız. Göbek bağları düştükleri anda dünyanın en iyi üniversitelerinin bahçelerine gömüyoruz. Oğlunun göbek bağını dört parçaya bölüp, bir parçasını Robert Kolej, bir parçasını Boğaziçi Üniversitesi, bir parçasını Boston ve son parçayı ise Harvard Üniversitesi bahçelerine atmış bir anne yazıyor bu satırları. Haydi ilk atışı tutturdum diyelim ama ya devamı...

Maalesef, çocuklarımızın eğitim hayatlarıyla ilgili kararları, biz anneler ve babalar vermek zorundayız başlangıçta. Nasıl sorabiliriz ki çocuklarımıza? Diyelim iki yaşında bir bebeğimiz var ve heyecanla anaokulu arıyoruz. İlk arayışta neye bakarız? Eğitim sistemi ne, öğretmenler kim, yabancı dil nasıl öğretiliyor gibi o anda aslında gereksiz binlerce soruyu bebeklerimiz gerçekten bebekten üretiyoruz.

Diyeceğim odur ki; bizim önce kendimizi eğitmemiz lazım. Tabii ki çok önemli bir başlangıç anaokulu seçimi. Bebeklerimizin hayatındaki belki de en önemli ilk kilometre taşı. İşte bu sebeple kreş, yuva, anaokulu seçimleri gündeme gelirken yavaş yavaş, 5 yıllık tecrübeli bir anne olarak öncelikle sakin olmanızı öneriyorum sizlere.

Sakin olun ki, her türlü alternatifi gözden geçirin. Anaokuluna başlama zamanı, öncelikle annenin hazır ve kararlı olması gerekiyor. İnanın bebeklerimiz olayın bu kadar farkında ve bizler kadar stresli olmuyorlar. Onları hazırlamak biz annelere düşüyor.

Genelde problemler, doğru yeri ve eğitim sistemini bulma konusunda gerilim yaşayan, çocuğunu diğer çocuklarla, kendisini diğer annelerle kıyaslayanlardan kaynaklanıyor. İşte bu sebeple, olumlu olumsuz bir sürü şey yaşamış, yıllardır bu sektörü gözlemleyen ve kreş, yuva, anaokullarını gayet iyi tanıyan biri olarak bu yazıda "Sakin olun ve önce ne istediğinizi planlayın, kişisel olarak eğitim değerlerinizi oturun tek tek yazın" diyorum.

Gelecek yazılarda ise zaman zaman okulları tanıtacak, çeşitli dönemlerde de nelere dikkat etmeniz gerektiğini yazacağım.

Sevgilerimle

Pınar ben 5 yıllık anne


Anaokulunun çocuğa kazandıracakları

l Öğrenmeye ilgi duyar.

l Kendini tanımayı öğrenir.

l Yeteneklerinden haberdar olur.

l Farklı bir birey olduğunu öğrenir.

l Yaşıtlarıyla ilişki kurar.

l İşbirliği yapma alışkanlığı kazanır.

l Hakkını korumayı ve başkalarının hakkına saygılı olmayı öğrenir.

l Bencillikten sıyrılır, paylaşmayı öğrenir.

l Anne-babadan ayrı kalmaya alışır.

l Özgür davranma olanağı bulur, bağımsızlık duygusu gelişir.

l Dil gelişimi hızlanır, sözcük dağarcığı zenginleşir.

l Zihin gelişimi hızlanır.

l Girişkenliği artar.

l Var olan yetenekleri gelişir.

l Kendi ihtiyaçlarını karşılama alışkanlığı edinir.

l Sorumluluk duygusu gelişir.

l Karar verme yeteneği gelişir.

l Sosyal kuralları öğrenir.

l Vücudunu etkin bir biçimde kullanmayı öğrenir.

l Bir üst öğrenim için gerekli olgunluğa ulaşır.

AÇEV’den kampanya

"7 Çok Geç" kampanyasının önemli bir iletişim ayağı olan www.7cokgec.org sitesi, erken çocukluk eğitiminin (EÇE) önemini ve faydasını anlatmasının yanı sıra, ebeveynleri, eğitimcileri ve her yaş kesiminden insanı bu konuda bilinçlendirmek ve bilgilendirmek amacıyla hazırlanmış bir site. Uzun vadede bir uzaktan eğitim modeli olarak hizmet vermesi planlanan bu çalışmanın şu aşamada aileler ve eğitimciler için güvenilir, geniş kapsamlı bir bilgi ve eğitim kaynağı olması hedefleniyor. Anne-babalar bu siteyi ziyaret ederek hamilelik sürecinden başlamak üzere çocuklarının ilk 6 yaşındaki gelişimini desteklemek için farklı konularda bilgi, öneri ve fikir alabiliyor, sorularına cevap bulabiliyor.

Anaokulu seçeceğiz ama nasıl?

Okul öncesi eğitimin, bir çocuğun, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal tüm gelişim alanlarında ne kadar etkili olduğu bilinen bir gerçektir. Literatürde yapılan araştırmalar, okul öncesi eğitim alan çocuklarla almayan çocuklar arasında oldukça belirgin farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemizde de okul öncesi eğitimle ilgili bilinç ve yönelim her geçen gün artış göstermektedir.

Çocuğun gideceği anaokulunu seçmek çok kısa bir süreye sıkıştırılmamalıdır. Çocuğun okula gönderilmesinden önceki bir yıl içinde gözlem ve değerlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Bu süre içinde, anaokullarını ziyaret etmek, basındaki haberleri izlemek, anaokullarını bilenlerden görüş almak, çocuklarını çeşitli anaokullarına gönderen anne-babaların görüşlerini almak, anaokullarınca düzenlenen çeşitli faaliyetlere aktif olarak katılmak, bu okullarda görev yapan kişilerle görüşmek gereklidir.
Yazarın Tüm Yazıları