Nerede çatışma orada David

Profesör David L. Phillips Türkiye’ye geldiği zaman, Ankara kendisine kucak açıyor. Örneğin, 2007’de geldiğinde, randevularını Dışişleri Bakanlığı ayarlıyor. Kendi ifadesiyle, bu randevular sonucu yaptığı görüşmelere güvenlik elemanları ile istihbaratçılar dahil.

Özel işi, çatışmalarda uzlaşma formülü bulmak. Çeşitli Amerikan üniversitelerinde bu konuda (conflict resolution) dersler veriyor. Birleşmiş Milletler ve ABD Dışişleri Bakanlığında danışmanlık yürütüyor. Norveç’te Barış Araştırma Enstitüsü ya da insan hakları vakıflarında görev üstleniyor.

Çatışma mı var, bu profesör hemen orada bitiyor. Örneğin Türkiye ile Ermenistan arasında İsviçre’de yapılan görüşmelere de katılıyor,�Kuzey Kore-Güney Kore Uzlaşma Komitesine de.

HANİ ŞU RAPOR

David L. Phillips Kürt sorunu ile ilgili şu tartışmalı raporu yazan kişi.

Hani, MHP’nin AKP’yi suçladığı rapor, “Kürt açılımında Amerikan parmağı var” iddiasını ortaya atmasına neden olan raporun sahibi. Hani, o suçlamalar nedeniyle, Tayyip Erdoğan’ın Devlet Bahçeli’yi mahkemeye vermesine neden olan rapor.

Phillips Amerikan yönetimleriyle sıkı işbirliği içinde. Üstlendiği görevlerde oynadığı rol, o işbirliği ve destek sayesinde. Yoksa, tek başına akademisyen oluşu, yetmeyebilir.

Phillips Türkiye’ye boşuna gelmiyor. Yirmi yıldır Kürt sorunu üzerinde çalışıyor. Türkiye, Kürtler, bölge ve PKK üzerine.

Washington’daki son toplantı sonrasında hazırlanan rapor, bu çalışmaların ürünü. Norveç de katılıyor o toplantıya.

2007 RAPORU

David L. Phillips’in son günlerde tartışılan raporu dışında, bir de şu ana kadar Türkiye’de bilinmeyen bir başka raporu daha var.

15 Ekim 2007 tarihini taşıyan rapor “PKK’nın Silahtan Arındırılması, Eylemine Son Vermesi ve Sisteme Dahil Edilmesi” başlığını taşıyor. (Disarming, Demobilizing and Reintegrating The Kurdistan Worker’s Party).

Dipnotlarıyla birlikte, 38 sayfalık rapor, ilginç biçimde günümüzde tartışılan önerileri içeriyor.

Örneğin, PKK’lıların Mahmur Kampına taşınması. Bu taşınma ve ateşkeste�Barzani ile Talabani’nin önemli rolü olabileceği belirtiliyor.

AF ŞART

Raporun en iddialı bölümlerinden biri şu:

“Sorunu savaşarak çözmek mümkün değil. Önce PKK, barışı isteğini bildirecek, ardından Türkiye PKK’ya af ilan edecek. Af olmadan, Türkiye’nin PKK sorununu çözmesi mümkün değil. Türkiye’nin genel af konusunda geleneği var, ama iş PKK’ya gelince, anlaşmazlık çıkıyor.

(...) Türkiye PKK ile görüşmeyi reddediyor. Bu durumda bir arabulucu gerek. DTP bu arabulucu rolünü üstlenebilir”. (Anılan rapor, s.8).

Benzer biçimde Amerika’nın da rol oynayabileceği ve Türkiye ile ilişkilerini arttırması gerektiği vurgulanıyor.

Phillips’e göre, PKK’nın yıllık geliri bir ara 500 milyon dolar. 2005’te 150 milyon dolar. (s.12).

Derin devlet analizlerinden toprak reformuna, köye dönüş programından ekonomik yatırımlara, Kuzey Irak yönetimi ile iyi ilişkiler kurmaktan Kürtlere kültürel haklar tanınmasına kadar, günümüzde tartışılan ne varsa, Phillips’te o var. Aslında, bunların hiç biri yeni değil.

Bu raporun tarihi 2007.

Bir zamanlar PKK’nın ayakta kalmasına çalışan ülkeler, şimdi Kürt sorununun çözülmesi için çaba harcıyor. Kürt açılımında hepsinin ortak noktaları var.

AKP Kürt açılımını kendi iradesiyle başlatmış olabilir, ama burada diğer ülkelerin ilgisi eksik değil. Raporlar bunu gösteriyor.