Topuk Dikeni Nedir, Neden Olur? İşte Topuk Dikeni Belirtileri ve Tedavisi

Topuk dikeni, topuk kemiğinin alt tarafında kemik çıkıntısına yol açan bir kalsiyum birikmesi durumudur. Ayakta şiddetli ağrılara neden olan bu rahatsızlık hayatı olumsuz etkileyebilir. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Ahmet İnanır, topuk dikeni nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlattı. İşte detaylar...

Topuk dikeni nedir?

Ayağın iç kısmında bulunan ve uzun ark denen çukurluk sayesinde ayakta oluşan yükler dengeli bir biçimde dağılarak yumuşak doku ve kemiklerde aşırı yük oluşmasını engellenir. Fazla ayakta durma, ayağın arkının çökmesi, uzun yürüyüşler ve yanlış ayakkabı kullanımı sebebiyle bu arkı destekleyen taban zarı aşırı gerginleşir. Bunun sonucu olarak da taban zarında kalınlaşma ve topuk kemiğine yapıştığı noktada yumuşak doku ödemi meydana gelir. Ayak tabanında oluşan bu romatizmal duruma plantarfasiit denir. Hastalığı ilerlemesiyle de bu zar kalınlaşır ve topuk kemiğine yapıştığı noktada kronik zedelenmeler ilerlemeye başlar. Vücut da bu kısımda yeni kemik oluşturarak stresi en aza indirmeye çalışır. Meydana gelen kemik yapısı sivri bir şekil oluşturduğunda buna topuk dikeni denir.

Topuk dikeni neden olur?

Topuk dikeni, ayak ayak tabanında bulunan plantar fasia adlı zarın kronik olarak zedelenmesi sonucu oluşan bir sağlık sorunudur. Bir kemik hastalığı değildir. Ayak tabanında bulunan ve kemikleri örten kalın zarın (plantarfasia) normalden fazla gerilmesi sebebiyle meydana gelir. Kas ve bağ dokusunda oluşan uzun süreli gerginliğin bir sonucudur. Yaygın nedenleri ise sert yüzeylerde yürümek, koşmak veya zıplamaktan kaynaklanan tekrarlayıcı stres ve aşırı kilo olarak gösterilebilir.

Topuk dikeni belirtileri nelerdir?

Ayakta meydana gelen ağrı, bu rahatsızlığın en önemli belirtisidir. Bu ağrı daha çok sabahları belirginleşir ve kişi yataktan kalktığında bir süre topuğunun üzerine basmada zorluk çeker. Topuk dikeni ilerledikçe de sadece sabah görülen ağrılar tüm güne yayılabilir. Ayrıca topuklu ve sert tabanlı ayakkabıların giyilmesi zorlaşır. Daha ağır durumlarda da bu ağrılar dinlenme halinde devam edebilir.

Topuk dikeni nasıl tedavi edilir?

Tedavide amaç; ayağa binen basıncı azaltmak, ağrı ve iltihabı kontrol altına almak, doku iyileşmesini teşvik etmek ve yumuşak dokuların esnekliğini artırmaktır. Bol istirahat ayağa uygulanan baskıyı azaltarak etkilenen bölgedeki iltihabi durum ve ilişkili ağrı ve şişliğin azaltılmasına yardımcı olabilir. Buz tatbiki de iltihabı baskılayarak ağrı ve şişliğin azaltılmasında etkili olabilir.

Halka şeklindeki tabanlıklar topuktaki baskıyı almak için ayakkabının içine yerleştirilerek kullanılabilir. Fizik tedavi de darbe emici spor ayakkabı, ayaktaki yumuşak dokulara uygulanan basıncı hafifletmeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi (ESWT), yüksek enerjili ses dalgaları ilgili bölgeye yönlendirilerek plantar fasyadaki hasarın iyileşmesine yardım edebilir. Nadir durumlarda, topuk dikenini çıkarmak için cerrahi müdahale gerekebilir. Çoğu olguda diğer tedaviler yeterli olmaktadır ve ameliyata gerek kalmamaktır.

Topuk dikeni kendiliğinden geçer mi?

Topuk dikeni ağrısı eğer başlangıç seviyesindeyse, doktor kontrolünde uygun ayakkabı seçimi yapıldığında kendiliğinden geçebilir. Bu ağrı çoğunlukla sert tabanlı ayakkabıların giyilmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu nedenle ayakkabı seçimi topuk dikeninde oldukça önemlidir.