Egzersiz alerjisine dikkat!

Prof. Dr. Rasim KÜÇÜKUSTAEgzersiz alerjisi hangi sporlarla, nasıl oluşuyor?Yavaş koşu, tenis, futbol, bisiklet, kayak hatta aerobik gibi bir çok egzersiz türü alerjiye yol açabiliyor. En düşük riskli spor ise yüzme. Ciltteki hafif kızarma ve kabartılardan karın ağrısı, bulantı ve kusmaya, astım krizinden anaflaksiye kadar çok farklı şekillerde ortaya çıkabiliyor.Risk faktörleri neler?Egzersiz alerjisine, kişinin daha önce alerjisi olan yiyecekler yol açabildiği gibi herhangi bir besin maddesi de sorumlu olabilir. Egzersiz alerjisine yol açan besinlerin başında karides, istiridye gibi deniz hayvanları, şeftali, üzüm, kereviz ve elma gelir. Aspirin, ağrı kesiciler, romatizma hastalıkları ve bazı antibiyotikler de riski artıran faktörlerden. Alkol veya kafein de etkili olabilir. Adet dönemindeki kadınlarda egzersiz alerjisi riski daha fazla.Çevre koşullarının etkisi var mı? Egzersizin fazla sıcak ve nemli ya da çok soğuk ve kirli havada yapılması da riskli. Hatta bazı kişilerde yağmur altında yapılan egzersizler suçlanmış.Ne kadar sürer, nasıl belirtiler verir?Tipik olarak bazı öncü belirtilerle başlar. Bunlar, yaygın sıcaklık ve kaşıntı hissi, yorgunluk ve cildin kızarması. Daha sonra kurdeşen diye isimlendirilen 1-2 cm boyutlarında kaşıntılı kabarıklıklar ortaya çıkar. Cilt altı dokusundaki şişme, özellikle yüzde, avuç içi ve ayak tabanında belirgin. Birçok hastada tansiyon düşüklüğü ile beraber şuurla ilgili bozukluklar görülür. Karında kramp şeklinde ağrılar ile bulantı ve kusma da meydana gelir. Baş ağrısına da çok sık rastlanıyor ve uzun sürüyor. Belirtiler genellikle 2 saat içinde azalmaya başlar. Fakat bazen 2 gün sürdüğü de olur.Egzersiz astımı nedir?Deride sıcaklık, kızarma, kaşıntı, kurdeşen olmaksızın inatçı, kuru öksürükle beraber hırıltılı solunum ve nefes darlığı meydana gelir. Belirtiler egzersiz sırasında veya sonrasında başlayabilir. Fakat en sık egzersizden 5-10 dakika sonra görülür. Cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan seks astımı da egzersiz astımının bir türü. Egzersiz astımın nedeni, aşırı nefes alıp vermeye bağlı olarak hava yollarında ısı ve sıvı kaybı olması.Egzersiz alerjini önlemek için ne yapılmalı?Sadece deri belirtileri gösteren hastaların efordan önce antihistaminik ilaç almalarının yararı olabilir. Ancak bunların her zaman tam etkili olması beklenmemeli. Egzersizden 4 saat öncesine kadar yemek yenmemeli, hiçbir ilaç alınmamalı. Ağır egzersizlerden önce ısınma hareketleri yapılmalı. Çok sıcak, nemli ya da soğuk ve kirli havada egzersizden kaçınmalı. Ağır egzersizler birden kesilmemeli. Vücudun soğuması için egzersiz 10-15 dakika içinde yavaş yavaş bitirilmeli. Egzersiz alerjisi olduğu bilenler yalnız başlarına egzersiz yapmamalılar. Ayrıca en az 10-15 dakika önce nefes açıcı spreyler kullanmalılar. Öncü belirtiler ortaya çıkar çıkmaz egzersize son verilmeli.Hazırlayan:Mesude ERŞAN/ Hürriyet