İki komşu ilçe coğrafi işaret tescili nedeniyle birbirine girdi

Trabzon’da uzun süre bayatlamaması ile ün kazanan coğrafi işaretli ’Vakfıkebir ekmeği’nin üretildiği Vakfıkebir ilçesiyle, benzer ’Çavuşlu ekmeği’nin üretildiği Giresun’un Görele ilçeleri arasında ’tescil’ tartışması yaşanıyor.

Vakfıkebir Belediye Başkanı Muhammet Balta, "İtirazlarımızı yaptık, patent kurumu uzlaşma önerdi. Haklarımızı hukuki yollarla arayacağız" dedi. Görele Belediye Başkanı Fatih Duzcu da, "Vakfıkebir ilçesi ile bir yarışımız yok. Biz kendi ilçemizin tanıtımı peşindeyiz" diye konuştu.

Kentte, Türk Patent Enstitüsü’nce 2 yıl önce tescillenerek coğrafi işaret belgesi alan, uzun süre bayatlamayan özelliğiyle ün kazanan ’Vakfıkebir ekmeği’ ile Giresun’un Görele ilçesi Çavuşlu beldesinde üretilen ’Çavuşlu ekmeği’, iki ilçe arasında tescil tartışmalarına yol açtı.

Giresun’un Görele ilçesinde belediye tarafından yapılan duyuruda ’Çavuşlu ekmeği’nin coğrafi işaret tescilinin yapıldığı bildirildi. Bunun üzerine Vakfıkebir ilçesindeki fırıncılar, taklitçilik yapıldığını ileri sürerek Çavuşlu ekmeğinin özelliklerinin sadece kendi ekmeklerinde olduğunu savundu. İki ilçenin belediye başkanlarının yanı sıra ilçelerdeki fırıncıların da katıldığı tartışmanın akıbeti, halk arasında merak konusu oldu.

Çavuşlu Belediyesi’nden yapılan açıklamada, "2018 yılında Görele Belediyesi tarafından başvurusu yapılan Çavuşlu ekmeğimizin, hak ettiği değere kavuşması adına yapılan çalışmalar sonucunda, 16.11.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu’nca ’Çavuşlu ekmeği’ coğrafi işaret alarak tescillenmiştir" ifadelerine yer verildi.

Vakfıkebir Belediyesi de açıklamada bulunarak, Çavuşlu Belediyesi’nin açıklamasına tepki gösterdi. Belediye, ’Taklitler aslını yansıtır’ başlığı ile yaptığı açıklamada, "Vakfıkebir ekmeğinin taklidi olan başka hiçbir ekmeğin coğrafi işareti yoktur. Yapılan başvuru bulunmakla beraber onaylanması halinde yasal yollara başvurularak Vakfıkebir ekmeğimizin taklitleri ile sonuna kadar mücadele edeceğimizin bilinmesini isteriz" denildi.

Çavuşlu Belediye Başkanı Fatih Duzcu, amaçlarının ilçelerini tanıtmak olduğunu belirterek, "2018 yılında müracaatlarımızı yaptık. Geçtiğimiz hafta da coğrafi işaretimizi aldık. Bizim Vakfıkebir ilçesi ile bir yarışımız yok. Biz kendi ilçemizin tanıtımı peşindeyiz. Vakfıkebir ilçemiz de bizim komşumuz" dedi.

Duzcu, "Bizim ekmeğimiz ekşi mayalı olarak yapılır, tadı ve saklanma süresinin uzunluğuyla Vakfıkebir ekmeğinden daha farklıdır. Bununla birlikte her iki ekmeğimiz de baş tacımızdır. Vakfıkebir ekmeğinin tadı daha iyi olabilir ama bizim ekmeğimiz farklı. Tescil belgemiz geldiği zaman ekmeğimizi tanıtma peşine düşüp sanal ortamda satışını da gerçekleştireceğiz. ’Onun malı benim malım’ yok. Hepimiz aynı tavanın balığıyız. Bu farklılıkların hepsi bizim kültürel zenginliğimizdir. Vatandaş nereden isterse oradan alacak" dedi.

Vakfıkebir Belediye Başkanı Muhammet Balta da, Çavuşlu ekmeğinin taklit olduğunu söyleyerek , "Vakfıkebir’in ekmeği Vakfıkebir’e aittir. Biz başvurularımız sonrasında patent kurumundan coğrafi işareti aldık. Türkiyenin her yerinde olduğu gibi Çavuşlu beldesinde de Vakfıkebir ekmeği üretilmektedir. Fakat Çavuşluda bulunan fırıncı arkadaşlarımızın ürettiği Vakfıkebir ekmeğine Görele belediyesi Çavuşlu ekmeği diye coğrafi işaret başvurusu yaptı. Başvurularına bakıldığı zaman ekmeklerinin Vakfıkebir ekmeği olmadığını iddia eden bir tane bile ayırt edici özellikleri yok. Sadece gramajla oynamışlar. Gramajla oynayarak farklı bir ekmek ürettiklerini iddia etmek doğru değildir. Biz itirazlarımız yaptık. Patent kurumu uzlaşma önerdi. Ama Görele Belediyesi uzlaşmak için bize gelmedi. Biz haklarımızı hukuki yollarla aramaya devam edeceğiz. Türkiyenin her yerinde Vakfıkebir ekmeği üretiliyor kimse üretildiği yerin adını koyarak bunu ticarete dökmedi. Çavuşlu da bulunan fırınlarımız da üretsinler tabi ki ama adına Çavuşlu ekmeği demesinler" diye konuştu.

Çavuşlu'da ekmek ustası Can Tahmaz, Vakfıkebir ekmeği ile Çavuşlu ekmeğinin farklı olduğunu savunarak, "Çavuşlu ekmeğinde yüzyıllardır ekşi maya kullanılır. Ekşi maya ile fermente edilen hamur belli süreçlerde dinlendiriliyor ve sonra taş fırında özel bir sistemde pişiriliyor. Vakfıkebir ile şekil olarak aynı görülüyor ama lezzet olarak, pişkinlik olarak, dayanma süresi olarak çok farklı" dedi.

Çavuşlu'da yaşayan Muhittin Şahbaz, "Evimizde yıllardır Çavuşlu ekmeği yeriz. Bu bizim atalarımızdan kalma öz ekmeğimiz bir yerden çalma almadık" diye konuştu. Sami Durmuş da, "Bu ekmek Çavuşlu’nun öz ekmeğidir. Zamanında buradan Vakfıkebir’e giden bir çırak orada bir fırın açmış. Sonra onlarda ekmeğin yapılışını öğrenmişler. Şimdi ise Vakfıkebir ekmeğimizi sahipleniyor. Bu ekmek Çavuşlunun ekmeğidir ve öyle kalacaktır" dedi.

Vakfıkebir’de ekmek ustası Namık Kemal Yıldız, Çavuşlu ekmeğinin taklit olduğunu söyleyerek, "Vakfıkebir ekmeği, ismi ile nam salmıştır. Çavuşlulu arkadaşlarımız bizden sonra ekmek yapmaya başlamışlardır. Biz işin hizmet boyutundayız onlar ise maddiyat boyutunda. Denemesi çok kolay; gidin oradan bir ekmek alın gelin bir de Vakfıkebirden alın bakın bakalım aynı özellikleri mi gösterecek? Onlar bizim ekmeğimizi taklit ediyorlar" diye konuştu.

Vakfıkebir sakinlerinden Okan Kurt ise, "Çavuşlu daha dün çıktı meydana. Çavuşlu’da ekmeği katkılı yapıyorlar. Çavuşlu fırınında ne terazi vardır ne de fiyat çizelgesi. Çavuşlu otobüsten başkasına ekmek satamaz. Onda da otobüsleri alır da ekmek satar. Buradan Çavuşluda bulunan fırıncılara selam yolluyorum. Taklit yapmasınlar" dedi.