Amerikalılar seçti, Türkiye damgasını vurdu

Tatlı sevmeyen var mı? Olabileceğini zannetmiyoruz. Şerbetli, sütlü ya da meyveli, herkesin favori bir tatlısı mutlaka var. Peki dünyanın başka ülkelerine gittiğinizde mutlaka tadına bakmanız gereken geleneksel tatlılar hangileri, biliyor musunuz?

İşte CNN Travel'ın seçimiyle aralarında Türkiye'den de bazı benzersiz tatlıların bulunduğu 50 enfes lezzet...

İtalyan dondurması diye açıklayabileceğimiz gelato, hem kalorisinin daha düşük olması hem de daha soğuk olması nedeniyle diğer Batı ülkelerindeki kremamsı dondurmalardan ayrışıyor. Bizim damak tadımıza gayet uygun olduğunu söyleyebiliriz.

Yani erimiş çikolatalı pasta adından da anlayabileceğiniz gibi bir Fransız lezzeti. Sufleye benzeyen bu pastanın pişirilmesinde ve servis edilmesinde zamanlama kritik. Fazla pişerse akışkanlığını kaybediyor, az pişerse hamur kalıyor.

Hong Kong'un bu ünlü tatlısı için kat kat hamurların içine yumurtalı bir muhallebi dolduruluyor. Dan tat en çok fırından yeni çıktığında yenirse keyif veriyor.

Latin Amerika ülkelerinin genelinde karşımıza çıkan bir diğer tatlı da flan. Buraya İspanya'dan gittiği tahmin edilen flan'ın Türkiye'deki karşılığının krem karamel olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Yine Hindistan'a ait bir sütlü tatlı... Taze süt kısık ateşte saatlerce karıştırılarak pişiriliyor ve şekeri açığa çıkıyor. Ardından kalıplar içinde dondurulan kulfi soğuk yeniyor.

Mis gibi vanilyalı muhallebinin üzerine serpilen şeker pürmüzle yakılıyor. Çıtır çıtır bir kabuk ve yumuşacık bir sütlü tatlı. Tabii ki Fransa'dan...

Cheesecake dünyanın birçok yerinde yapılan bir tatlı olsa da New York'unki diğerlerinden bir adım önde duruyor. Tabanı çok ince olan New York cheesecake'in peynirinin lezzeti de çok zengin.

Donut diye de bilinen bu tatlının isminin kelime anlamı "hamur fındığı". ABD'den çıkıp Türkiye dahil tüm dünyaya yayılan ve çok da sevilen lezzetlerden.

Macaristan'ın geleneksel pastası için bademli mereng katmanlarının arası çikolatalı kremayla doldurulup üst üste diziliyor. En üste de çikolata ve vanilyalı krema sürülüyor.

Avusturya'nın bir diğer geleneksel tatlısı da linzer torte. Kek ve tart arası bir tatlı olan linzer torte'nin içinde bulunan bademli reçel dolgusu bir harika...

Rusya'nın bu geleneksel pastasının özelliği kat kat ince keklerin arasındaki ballı krema. Pastanın keklerinin sayısının 10'a kadar çıkabildiğini de hatırlatalım.

Güney Amerika kıtasında bulunan birçok ülkede karşımıza çıkan bu tatlıları araları karamel gibi çeşitli malzemelerle doldurulmuş un kurabiyeleri olarak tarif etmek mümkün.

İşte adını da tadını da tanıdığımız bir diğer tatlı daha. İtalyanca "beni neşelendir, keyiflendir" anlamına gelen kahveli tatlı tiramisu bugün bütün dünyada çok sevilen bir lezzet.

İngiliz mutfağının bu çok sevilen tatlısı için hurmalı bir kekin üzerine karamelli bir sos dökülüyor. Ünlü şef Gordon Ramsay'nin de spesiyallerinden olan bu kekin görüntüsü bile iştah açmak için yeterli.

İsveç'in geleneksel tatlısı bol baharatlı ama tatlı kakuleli çörekler. Bu çörekler İsveç'te çalışanların günde 2 kez yaptıkları ve fika adı verilen kahve molası sırasında yeniyor.

Avusturya'nın geleneksel tatlısı apfelstrudel için elma dilimleri, ceviz ve kuru üzüm çıtır çıtır hamurların arasına sarılıyor. Üzerine pudra şekeri serpiliyor.

Macaristan'dan bir tatlı daha... Kabarık çikolatalı kekin arasına kayısı reçeli ve çikolatalı köpük krema sürülüyor. Bu pastanın bir diğer özelliği de küp şeklinde yapılması.

Avustralya ve Yeni Zelanda arasında bir anlaşmazlık konusu olan Pavlova, adını Rus balerin Anna Pavlova'dan alıyor. Dışı çıtır çıtır içi yumuşacık tatlı merengin ortasına krema dolduruluyor, üzerine ise ekşi meyveler yerleştiriliyor.

Almanya'nın geleneksel tatlısı da Kara Orman pastası. Kakaolu kekin üzerine vişne şurubu dökülüyor ve krema sürülüyor. Ortaya çıkan lezzeti tarif etmek ne mümkün...

Fas'ın adı "ceylan boynuzu" anlamına gelen bu meşhur tatlısı için hamurların içi portakal çiçeği ile lezzetlendirilmiş dövülmüş bademle dolduruluyor. Piştikten sonra tatlıların üzerine pudra şekeri serpiliyor.

Hindistan'ın geleneksel tatlısı ise gulab jamun adı verilen bu lokmalar. Ancak gulab jamun hamurla değil koyulaştırılmış sütle yapılıyor ve sıvı yağ yerine sadeyağda kızartılıyor. Şerbetine de aroma versin diye kakule ve gül suyu ekleniyor. Zaten gulab da gül suyu demek.

İtalya'nın, daha da net konuşmak gerekirse Sicilya'nın geleneksel tatlısı cannoli için hamurlar çubuklara sarılıp yağda kızartılıyor. Ardından içine krema dolduruluyor. Çeşit çeşit aromalı cannoli'lerle karşılaşabilirsiniz.

Singapur'a gidenler bu çok renkli tatlıyı hatırlayacaklardır. Buzlu Hindistan cevizi sütünün içine pirinç unundan yapılma yeşil bir jöle ve bir kaşık tatlandırılmış fasulye ekleniyor.

1938’de Ruth Graves Wakefield isimli Amerikalı tarafından icat edilen bu kurabiyelerin dışının kıtır içinin ise yumuşak olması makbul. Kurabiyenin formülünün Wakefield tarafından bir çikolata üreticisine ömür boyu çikolata karşılığında satması da ilginç bir anekdot.

Fransa'dan bir diğer ünlü tatlı da tarte tatin. Elma, şeker ve tereyağı tavaya yerleştiriliyor. Üzeri hamurla kapatılıyor. Hamur pişerken diğer malzemeleri de mühürlüyor. Şeker karamelize oluyor, elmalar eriyor. Daha fazla söze gerek var mı?

Köpük çikolata da denen bu tatlı Fransa'nın en sevilenlerinden. Geçmişte tatlıyı yaparken kıvamının köpük köpük olması için çikolatayı birkaç metre yukarıdan dökerlermiş.

ABD'nin güney eyaletlerinde yapılan bu pastanın araları ve üstü krema kıvamında Hindistan cevizi rendesiyle kaplı. Damakta bırakacağı lezzeti hayal edebiliyor musunuz?

Son yıllarda ülkemizde de çok sevilen brownie, Amerikan kökenli bir tatlı. 100 yılı aşkın bir geçmişi olan brownie'nin üzerine sundae denilen dondurmalardan konarak yenmesi makbul.

Doğu Afrika'da karşımıza çıkan kashata için fıstık, Hindistan cevizi ya da ikisi birden karamelize şekerle karıştırılıyor. Ardından kalıp halinde kurutuluyor ve parçalanıyor. Krokanın Afrikalı kuzeni diyebiliriz.

Macaristan'dan bir diğer geleneksel tatlı da kifli. İçi kayısı ve erikle dolu bu ay şeklindeki kurabiyeleri kruvasana benzetmekle yanlış yapmış olmayız.

Bildiğimiz cheesecake'lerden çok daha pofuduk olan bu cheesecake'in görüntüsü sıradan bir keki andırıyor ancak lezzeti efsane.

Kelime anlamı "üç süt" olan tres leches pastası Meksika'da ve Güney Amerika'da yapılıyor. Kek bu üç çeşit sütü güzelce emiyor ve sünger gibi oluyor. 'Tres leches'in Türkçe'ye trileçe olarak girdiğini de söylemeden geçmeyelim.

Fransa'nın Breton bölgesine özgü bu dışı karamelli hamur tatlısı o bölge dışında pek bilinmiyordu. Ancak ünlü şef Dominique Ansel SoHo'daki fırınında kouign amann'ları tezgaha yerleştirince bir anda çok favori lezzetlerden biri haline geldi.

Çin'in meşhur tatlısı olan bu susamlı topların içi genellikle tatlı fasulye macunuyla ya da nilüfer çiçeklerinin tohumlarından elde edilen bir püreyle dolduruluyor. Dışı çıtır, içi yumuşacık oluyor.

Fransa'nın bir diğer geleneksel tatlısı olan limonlu tartın asıl heyecan verici özelliği kıtır kıtır ağızda dağılan tabanı.

Fas'tan bir diğer meşhur tatlı da m'hanncha. Bu tatlı için portakal çiçeği suyu ve sakızla tatlandırılmış bademler yufkaya sarılıyor ve sarmal şekilde tepsiye yerleştiriliyor. Görüntüsü nedeniyle "yılan kek" de deniyor.

Sudan, Uganda, Kenya, Mozambik, Tanzanya gibi birçok Afrika ülkesinde yapılan bu hamur tatlısının özelliği içine eklenen Hindistan cevizi sütünün verdiği yumuşaklık ve lezzet. Bazen içine bir tutam kakule de ekleniyor.

Tayvan'ın bu tatlısı da bir nevi dondurma. Yeşil çaydan meyve püresine birçok farklı malzemeyle tatlandırılan krema önce iyice donduruluyor ardından tıraşlanarak kaselere bölüştürülüyor. Üzerine kırmızı fasulye macunu, taro, çim reçeli, taze meyveler, koyulaştırılmış tatlı süt ve mochi denilen hamur tatlısı ekleniyor.

Hollanda'nın geleneksel tatlısı da oliebollen isimli yağda kızarmış hamur topları. Bu topların hamuruna kuru üzüm ya da kuş üzümü ekleniyor. Piştikten sonra pudra şekerine bulanıyor. Genelde sokak lezzeti olarak tüketilen oliebollen'in yılbaşında yenmesi de bir Hollanda adeti.

Filipinler, İspanya ve Latin Amerika'da karşımıza çıkan bu pudra şekerli kurabiyeler, dokunduğunuz anda dağılacak kadar gevrek ve hassas. Bu kurabiyelere Meksika düğün kurabiyesi de deniyor.

Komşumuz İran'ın mutfağında çok önemli bir yeri olan safran bu kez dondurmaya katılmış. İçinde ayrıca gül suyu ve fıstık olan safranlı dondurma özel günlerde sofralarda mutlaka bulunuyor.

Yine Ortadoğu'nun genelinde karşımıza çıkan bir lezzet. Türkiye'de de yassı kadayıf ya da taş kadayıf dediğimiz bu tatlı farklı yörelerde taze peynir, kuru meyve, fıstık, gül suyu ya da tarçınlı kremayla tatlandırılıyor.

Tayland'ın bir diğer tatlısı da adı "çıtır yakutlar" anlamına gelen tub tim krob. Su kestaneleri nar şurubuna batırılıyor, tapyoka ununa bulanıyor ardından da haşlanıyor. Sonuçta hem çıtır hem de yumuşak bir tatlı ortaya çıkıyor. Hindistan cevizi sütü de tatlıya hafif bir tuzluluk katıyor.

ABD'nin Ortabatı eyaletlerinde meşhur olan bu tatlının tatlı hamuruyla ekşi meyveleri aynı anda ağzınıza attığınızda enfes bir denge yaratıyor.

Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetiştirilen özel bir tür pirinçle yapılan bu tatlı Tayland mutfağından. Kıvamı bildiğimiz pirinçten daha yapışkan olan bu pirincin yanına ya tatlı mango nam dok mai ya da ekşi mango aok rong ekleniyor.

İngilizlerin bir diğer meşhur tatlısı da kek, krema ve reçel ya da taze meyvelerle yapılan trifle. Çok pratik olan bu tatlı, yenmeyen kekleri değerlendirmek için de çok doğru bir tarif olabilir.

Veee listedeki lezzetlermiz... Tabii ki Türkiye denince ilk akla gelen tatlı baklava. Anlatmaya gerek bile yok. Baklavanın Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü coğrafyanın genelinde zevke tüketildiğini de hatırlatalım.

Türkiye'de de mamül ya da kömbe diye bilinen ve özel kalıplarda yapılan bu kurabiyeler Ortadoğu'nun birçok bölgesinde karşımıza çıkabiliyor. Mamulun içine hurma, ceviz vb. dolduruluyor ve özellikle bayram sofralarında yerini alıyor.

Sadece Türkiye'de değil birçok Doğu Akdeniz ülkesinde karşımıza çıkan künefeyi çok fazla anlatmaya gerek yok. Zaten lezzetini anlatmaya da kelimeler kifayetsiz kalıyor.

Yine Türkiye'den ve Ortadoğu coğrafyasından çok tanıdık bir lezzet... Kadayıfın içine ceviz ya da fıstık dolduruluyor. Pişirildikten sonra şerbete batırılıyor. Muhteşem!