Psikanalizle iyileşip özgürleşen Piggle’ın hikâyesi

Ruhsal dünyanın yapısı ve işleyiş dinamiklerine dair söyledikleriyle çığır açan Sigmund Freud, esas itibariyle yetişkinlerle çalışan bir psikanalistti. Psikanalitik teorisini kurarken bebek ve çocukları gözlemlemiş olsa da çocuklarla doğrudan çalışmadı. Aynı zamanda pediatrist de olan Donald W. Winnicott ise bebeğin duygusal ve ilişkisel gelişimi üzerine yazdıklarıyla, anne-bebek arasındaki ilişkinin dinamiklerine, bu ilişkinin bebek üzerindeki etkilerine dair eşsiz kavrayışı ve keskin gözlemleriyle Freud sonrası çağın en önde gelen psikanalistlerinden biri oldu. Adına klinik, araştırma birimi, vakıf ve enstitüler (Winnicott ResearchUnit at the University of Cambridge, International Winnicott Association, Donald Winnicott Centre) bulunan Winnicott, bugün dünyanın en önde gelen ruh sağlığı teorisyenlerinden biridir.

Bu teorisyen yönünün yanı sıra bebek, çocuk ve yetişkinlerin psikanalitik tedavisiyle de ilgilenen Winnicott’un ‘Piggle - Küçük Bir Kız Çocuğunun Psikanalizle Tedavisinin Öyküsü’ adlı kitabı, 2.5 ile 5 yaş arası aralıklı 16 seans boyunca takip ettiği, takma adı Piggle, esas adı Gabrielle olan çocuk hastanın seanslarına dair klinik notları ile ailenin mektuplarını içeriyor. Mektuplar tedavinin sonuna, Gabrielle’in iyileştiği döneme kadar devam ediyor. Winnicott’un seans sırasında yaşananlara dair notları ile seans sonrası anne-babanın evde bir sonraki seansa kadar yaşananları anlattığı mektuplar, okuyucu için tedavi odasında ve bu odanın dışında yaşananlara dair bütünlüklü bir tablo sunuyor.

Kitap, anne-babanın Dr. Winnicott’a, kardeşi doğduktan sonra Gabrielle’in değişen ruhsal durumunu anlattıkları bir mektupla başlıyor. Gabrielle bir süredir oyun oynamayı bırakmış, annesine çok hırçın davranır olmuştur. Dengesi ve yürümesinde sorun olmayan bu çocuk sürekli düşmeye, oyun oynamak yerine yatıp parmağını emmeye başlamıştır. Gabrielle, geceleri kendisinin taktığı adla ‘kara anne’ diye bir varlığı içeren kâbuslar görmektedir. Çocuğun kötüye giden hali karşısında anne ve baba bir mektup yazarak bu ünlü psikanalistten tedavi için yardım ister.

Tedaviyi kabul eden Winnicott, Gabrielle ile yaptığı seanslarda çocuğun kişiliğinin özünde sağlıklı olduğunu ancak yeni gelen kardeşle birlikte çocuğun hazır olmadığı bu yeni durumun yarattığı kaygı ve anneye duyduğu kızgınlıkla baş edemeyerek hastalandığını aktarıyor. Gabrielle’in benliğinin bu yeni duruma adaptasyonda çektiği güçlüğü ve bocalamayı oyun yoluyla anlamaya çalışan Winnicott, bir yetişkin gibi kendi ruh halini ifade edemeyen Gabrielle’in oyuncaklar ve kurduğu oyunlar aracılığıyla endişelerine, korkularına, ailesi ile kendisi hakkında düşüncelerine ve duygularına odaklanıyor. Seans odasında Gabrielle ile oyun oynayarak, bu oyunları yorumlayarak onu tedavi eden Winnicott, onun devam eden iki buçuk yılın sonunda sağlıklı, yaşına uygun ilgileri olan ve mutlu bir çocuğa dönüşmesini sağlıyor. Bu anlamda kitap Gabrielle’in dönüşümünün de öyküsü. Seanslar boyunca Winnicott’un ofisine onunla oynamak ve konuşmak için can atarak gelen Gabrielle, tedavinin sonunda kardeşine daha yakın ve sakınarak davranır.
Türkçede birçok kitabı bulunan Winnicott’un kitaplarını okumak için ne ruh sağlığı çalışanı ne de bir ebeveyn olmak gerekli. Çünkü yazıları onu okuyanı kendisi, ailesi ve çocukluğu üzerine düşündürme gücüne sahip.
* Psikolog

PIGGLE/ KÜÇÜK BİR KIZ ÇOCUĞUNUN PSİKANALİZLE TEDAVİSİNİN ÖYKÜSÜ
Donald W. Winnicott
Çeviren: Özlem Yüksel
Yapı Kredi Yayınları, 2019
160 sayfa, 20 TL.