Bir yüzleÅŸme çaÄŸrısı

Tüm dünya ilginç zamanlardan geçiyor. İnsanlığın daha önce deneyimlemediği bir süreç günbegün, anbean yaşanıyor. Teknoloji bir yandan tüm hızıyla ilerlerken, bir virüs nedeniyle adım dahi atamadığımız zamanlar hiç de uzak değil. İşte bu çelişki arasında yaşayıp gitmeye çalışıyor insanlık. ‘Düşler’ ve ‘kâbuslar’ arasında kalmış gibiyiz. Tam da bu nedenle ‘kuruntulu’ bir topluluk halini aldık. Ne olabilen ne olamayan, iki arada bir derede bir hal bu. O nedenle bir durup etrafımızda neler olup bittiğini bize hatırlatacak birilerini bulmaya ihtiyacımız var. Yaramızı bize gösterecek ama bu yarayı kendisinin de taşıdığını bilerek empatik davranabilecek seslere; sadece gözlemci değil, aynı zamanda gözlenen de olmuş bakışlara...
Yiğit Bener’in yeni öykü toplamı ‘Öteki Kuruntular’ için yukarıda birkaç cümleyle ve genel çerçevesiyle anlatmaya çalışılan sesin renginin nasıl olabileceğine dair önemli bir hatırlatma olduğunu söyleyebiliriz. Bize dertlerimizi hatırlatırken gerektiğinde sert, gerektiğinde hassas olabilen ve çok ihtiyacımız olan ironiyi hiçbir zaman kaleminden düşürmeyen bir dünya kurmuş Yiğit Bener ‘Öteki Kuruntular’da. Bir yüzleşme çağrısı olarak okumak da mümkün bu kitapta bir araya gelmiş öyküleri, bir hatırlatma çabası da. Bener’in yüzleşmemizi istediği dertler, pencereden başımızı uzatıp karşılaşacağımız hemen her şey. Sokakta evine yürümeye çalışan bir kadının başına gelebilme ihtimali olanlar da girebiliyor Bener’in gündemine örnekse. Hatırlatmaya çalıştığı ise toplumsal bellekten asla uzaklaşamayacak benliğimiz. Yüzleştirdikleriyle hesaplaşamazsak başımıza gelebileceklere dair önemli bir dipnot olarak da okumak mümkün bu öyküleri.
İroni şu ki Bener’in bundan önce yayımlanmış diğer öykü kitaplarının isimleri ‘Öteki Düşler’ ve ‘Öteki Kâbuslar’. Bener’in dilindeki bu ‘öteki’ kavramının da altını çizmek gerekli diye düşünüyorum. Bener için öteki, toplumun dışladığı insanlardan çok insanlığın gözü önünde yalnız bırakılmış bireyler. Özellikle bu kitap bağlamında ‘düşler’ini gerçekleştirememiş, ‘kâbus’larıyla yüzleşememiş ve ‘kuruntu’larıyla yaşamak zorunda kalmış insanların, bir toplumun hikâyesini anlattığını görmek gerek Bener’in.
Bu toplumun hikâyesi ise Bener’in kendine has üslubuyla anlatılıyor. Farklı bir yazı dili var Yiğit Bener’in. Öykülerin içinde dolaşırken okur kendini bir anda bir gazete makalesinin ya da habercinin dilinde bulabiliyor. Ya da bir şair titizliğinde art arda inci gibi dizilmiş kelimelerin arasından bir toplumbilimci konuşabiliyor. Bu bağlamda hem alabildiğine edebiler bu öyküler hem de bir o kadar etrafımızdaki gerçekliği en çiğ halleriyle yüzümüze vurma derdindeler. Çiğlik de ancak edebiyatla çekilir oluyor zaten ki Yiğit Bener de bunun farkındalığıyla hareket ediyor kendi evreni içinde.
Kurgusunu gerçeğin tam göbeğinden çıkarıyor Bener. Hatta kimi zaman okuduklarımızın kurgu olduğuna dahi ikna olmamamızı istiyor. Tam da bundan ‘Öteki Kuruntular’ için biçimsel düzeyde ‘öteki öyküler’ de demek mümkün.
Güne ve dahası çağa bir ‘öteki’nin gözünden ve ‘öteki’ bir üslupla bakmak isteyen herkes aradığının fazlasını bulacak bu öykülerde.

ÖTEKÄ° KURUNTULARÂ

YiÄŸit Bener
Everest Yayınları, 2022
128 sayfa, 29 TL.