Yoksa, çok acırım...

Jack Kerouac’ın arkadaşları, özellikle de ‘efsanevî’ Neal Cassidy (Kerouac’ın alter ego’su ve romandaki Dean Moriarty) ile Amerika’yı otostopla ve arabayla gezdiği 1947-1950 yıllarında, yani hemen savaş sonrası Amerikası’nda fiyatlar çok düşük, paranın satın alma gücü yüksekmiş; Kerouac daha doğrusu romandaki adıyla ‘Sal’ kırk sekiz sente yedikleri bifteği, elli sente kaldıkları otel odasını, cebinde bir dolarla yaptığı yolculukları anlatıp duruyor.

Yani o günkü dolarla, bugünkü doları mukayese etmek doğru değil. Ama yine de...

*

Van Gogh yaşarken bir tane bile tablo satamamış, açlık ve sefalet içinde ölmüş, halbuki bugün tabloları 50-60-100 milyon dolara kapışılıyor... Babam buna çok dertlenir.

Ben de, kitap boyunca sıkıntı çeken Kerouac’ı okurken dertlendim. Gerçi, kısa bir süre için yaptığı ‘özel polislik’ sayılmazsa, para kazanmak için hiç gayret göstermeyen, sürekli ondan bundan otlanan, dilenen, geleceğin beat’ine üzülmek yersiz ama, ne bileyim ben, yine de...

Belki de, gençliğinde otostop yapmış, gün gelmiş 24 saat aç kalmış, ‘Murtaza’ tipli bekçiler tarafından gece vakti Kültür Park’tan kovalanmış (Sayanora Bar’ı anlatmıyorum daha) biri olarak (bugünkü gençlerin seyahat ve tatil anlayışları çok farklı) bana çok tanıdık geliyor Kerouac’ın macerası, çektiklerini anlıyorum.

Kerouac, 1947-1950 arasında yaptıkları seyahatleri, yaşadıkları maceraları anlattığı On The Road’u (daha doğrusu kitabın ‘efsanevî’ orijinalini) üç haftada ve 35 metrelik bir rulo kağıda, tek satır ara bırakmadan yazmış. Ancak daha sonra, editörlerinin önerisiyle kitap defalarca elden geçirilmiş ve 1957’de basılmış.

1960’larda bütün bir nesli etkileyecek, rock and roll devrimini tetikleyecek (Amerikalılar’ın ‘rebels-without-a-cause story’ dediği - nasıl tercüme edelim, bir-dava-peşinde-olmayan-asilerin-hikayesi) ‘On The Road’, Jack Kerouac’ı ilk ‘pop idol’lerden biri haline getirecektir.

Gerçi şöhretin ve paranın tadını çıkaracak vakti olmamış, 1969’da (47 yaşındayken) alkol ve uyuşturucu kullanımından ölmüş ama... kitabı satış rekorları kırınca, Kerouac’ın cebi de para görmüştür diye umuyorum.

Yoksa gerçekten çok acırım; çünkü kitabın orijinali (YANDA) 2001’te bir amatör tarafından 2.430.000 $’a satın alınmış. Bu, bir edebi esere ödenen en yüksek bedelmiş!

(Kerouac filan derken ben bu yazıyı beceremedim, farkında mısınız? Ama artık üstünde oynamayacağım, demek ki bu kadar...)