Washington, stentli damarla futbola devam edebilir mi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 29, 2002 02:24
Kalp krizi geçiren Fenerbahçeli futbolcu Washington'un bundan sonraki futbol yaşamı, uzmanlar arasında tartışma konusu oldu. İstanbul Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, adrenalinin ciddi damar spazmı yaptığını belirterek, hastalığın tekrar etme riskine dikkat çekti.
Maltepe Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmet Dizdar ise Washington'un profesyonel futbol yaşamını sürdürmesinin çok riskli olduğunu vurguladı. Dr. Gündüz Tezmen ise rahatlıkla spor yapabileceği görüşünde.
10 yıl sonra tekrar etmesi ihtimali var
Prof. Dr. Bingür Sönmez ( İstanbul Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı)
Damar sertliği, doğumdan itibaren başlar. Ancak hastalığın ivmesi insandan insana değişir. Kiminde 28-30 yaşında ortaya çıkan hastalık, başkalarında 60 yaşından sonra görülür. Washington gibi 27 yaşında bir damarı tıkalı olan hastanın bir başka damarında, takip eden 10 yıl içinde tekrar hastalık oluşma ihtimali yüksek. Ayrıca stent konulan damarın 3 ay sonra bir anjiyo ile kontrolü gerekir. Yüksek adrenalin deşarjı gerektiren heyecanlardan ilk 3 ay uzak durmalı. Bir yıl içersinde damarın tekrar daralmaması, normal bir damar gibi davrandığı anlamına geliyor. Damarda tekrar daralma varsa by-pass önerilebilir. Diyabet, yüksek tansiyon, sigara, kalp ve damar hastalıklarını hızlandırıcı faktörler. Hastaya daha önce yapılan testlerde hastalığın yakalanmaması ihtimali vardır. Çünkü efor testlerinde yüzde 25 yanılma payı söz konusu. Bu yüzden en ufak tereddütte, özellikle kişi örneğin sporcu, üst düzey yönetici, operatör hekim gibi riskli mesleklerden ise kesin tanı için anjiyoyu tercih ediyoruz.
Futbol yapması hayret verici
Prof. Dr. İsmet Dizdar (Maltepe Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı)
Böyle bir hasta bana gelse, profesyonel düzeyde spor yapmayı bırakmasını öneririm. Üstelik diyabeti de var. Diyabetlilerde kalp ve damar hastalığı gelişme riski daha yüksek. Damar açılıp stent de yerleştirilse damarın tıkanma riski yüzde 25-30. Diyabetlilerde bu risk daha fazla. Diyabetiklerde damar tıkanması ağrısız yani sessiz seyredebiliyor. Hasta farketmiyor. Diğer damarlarında da darlığın oluşmayacağını kimse garanti edemez. Zaten tip 1 diyabetli, insüline bağımlı hastanın profesyonel spor yapmasına hayret ettim. Aşırı efor sonrası, çok çalışan diğer adaleler gibi kalp duvarı da kalınlaşır. Daha çok kana ihtiyaç duyar. Kalbe ilave yük biner.
Dokuz ay iyi dinlenirse rahatlıkla oynayabilir
Hangi stentin takıldığını bilmiyorum. Ama yeni ilaçlı stentlerden takıldıysa henüz bunların tıkanmasıyla ilgili geniş yapılmış bir çalışma yok. İlaçsız, yıllardır kullandığımız stentlerde ilk 9 ayda tıkanma olmazsa, daha sonraki aylarda ciddi tıkanma görmüyoruz. Yeniden tıkanmalar akut dönemde olur. Sporcu 9 ay iyi izlenirse, rahatlıkla profesyonel futbol yaşamını sürdürebileceği inancındayım. Ancak bu yaşta, özellikle diyabete bağlı bir damarda tıkanma olması halinde, anjiyo ile görülmese bile diğer damarlarda yırtılmaya hazır plakların olabileceği varsayılır. Geçtiğimiz yıllarda hastanemizde, şu anda Arsenal'de oynayan Kanu'nun aort kapak değişim ameliyatı yapıldı. Bu büyük ameliyata rağmen sporcunun başarılı spor yaşamı sürüyor.
Bedensel olarak spor yapmasında hiçbir engel yok
Dr. Gündüz Tezmen (Doğan Medya Grubu Sağlık Grup Başkanı)
Tek damarda darlığı var ve o darlık balonla genişletilip, stent konulduysa kan dolaşımıyla ilgili bir sorunu kalmamış demektir. Ama stentten sonra, bir bekleme süresi var. Anjiyosunda başka tıkanıklık bulunmamış. Kısa vadede stentli damarın tıkanıp tıkanmadığı kontrol edilecektir. Ben çok rahatlıkla spor yapabileceğini söylerim. Bedensel olarak spor yapmasında hiçbir engel yok. Ama sporcu hasta psikozuna girer ve korkarsa, sporu yapar ama başarılı olamaz. Bence bu aşamada diyabetinin kontrolü daha önemli.
Kimi sporcu devam etti kimisi yenik düştü
Spor dünyasında kalbine yenik düşen ya da buna direnerek yaşamlarını sürdüren birçok oyuncu var. Daha önce Ajax ve İnter'de oynayan, şimdi de Anrsenal'de olan, kalbi delik olan Nijeryalı Kanu ameliyat olduktan 18 ay sonra sahalara tekrar geri döndü. Kalbinden rahatsız olan Schalke 04'lu Asomoah hala yeşil sahalarda. Ne var ki Norveçli Solbaklen, Reşit, Kayhan ve İrfan Kaynak kardeşler vefat etti.
Bir zamanlar F.Bahçe formasını giyen basketbolcu Mac Rae, Brian Lewis (Boston Celtics), Rage Lewis (Boston), Hank Gathers (NCAA), Pete Marawich (Utah-Boston) kalplerine yenik düşen basketbolcular. Alonza Morning, Sean Eliet gibi yıldızlar da böbrek nakli yapıp oynamaya çalıştılarsa da, oynamaya devam edemediler.
Ünlü ADB'li bisikletçi Armstrong kansere karşı direndi ve aldığı başarılı sonuçlarla tarihe geçti. Türk atletizminde Reşat Oğuz kalp krizi geçirdikten sonra pistlere veda ederken, Mehmet Yurdadön zorunlu rahatsızlıktan sonra koşmayı bıraktı, kalp pili taktırdı. Bu arada Amerikan Futbolu oyanayan Avzado da sahada kalbine yenik düşenler arasına adını yazdırdı.
Genç yaşta kalp krizleri tehlikeli
Dr. Kemalettin Şişli (Bakırköy Acıbadem Hastanesi
Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı)
20'li yaşlarda kalp krizi geçirme olasılığı çok düşük. Bu kadar genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin altında genellikle damarlarda bulunan doğumsal anomaliler yattığını düşünüyoruz. Diyabet, damarları bozan en önemli faktörlerden biri. Genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin, diyabet hastasıysa buna bağlı bir komplikasyon olma ihtimali de yüksek. Genç yaşta kalp krizleri daha tehlikeli. Gençlerde yan, besleyici damarlar henüz oluşamadığı için kalp krizi daha kritik oluyor. Yaşlandıkça insanların hareket kapasitesinin azalması nedeniyle de daha kolay atlatılıyor. Bazı hallerde aşırı yüklenme ve efor da kalp krizine zemin hazırlayabilir.
SPORCU SAĞLIĞI İÇİN GEREKLİ TESTLER
Laboratuvar tetkikleri, kan tahlilleri
Dahiliye, ortopedi, genel cerrahi, kbb, göz muayeneleri
EKG
Ekokardiyografi
Efor Testi
Akciğer grafisi
10 yıl sonra tekrar etmesi ihtimali var
Prof. Dr. Bingür Sönmez ( İstanbul Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı)
Damar sertliği, doğumdan itibaren başlar. Ancak hastalığın ivmesi insandan insana değişir. Kiminde 28-30 yaşında ortaya çıkan hastalık, başkalarında 60 yaşından sonra görülür. Washington gibi 27 yaşında bir damarı tıkalı olan hastanın bir başka damarında, takip eden 10 yıl içinde tekrar hastalık oluşma ihtimali yüksek. Ayrıca stent konulan damarın 3 ay sonra bir anjiyo ile kontrolü gerekir. Yüksek adrenalin deşarjı gerektiren heyecanlardan ilk 3 ay uzak durmalı. Bir yıl içersinde damarın tekrar daralmaması, normal bir damar gibi davrandığı anlamına geliyor. Damarda tekrar daralma varsa by-pass önerilebilir. Diyabet, yüksek tansiyon, sigara, kalp ve damar hastalıklarını hızlandırıcı faktörler. Hastaya daha önce yapılan testlerde hastalığın yakalanmaması ihtimali vardır. Çünkü efor testlerinde yüzde 25 yanılma payı söz konusu. Bu yüzden en ufak tereddütte, özellikle kişi örneğin sporcu, üst düzey yönetici, operatör hekim gibi riskli mesleklerden ise kesin tanı için anjiyoyu tercih ediyoruz.
Futbol yapması hayret verici
Prof. Dr. İsmet Dizdar (Maltepe Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı)
Böyle bir hasta bana gelse, profesyonel düzeyde spor yapmayı bırakmasını öneririm. Üstelik diyabeti de var. Diyabetlilerde kalp ve damar hastalığı gelişme riski daha yüksek. Damar açılıp stent de yerleştirilse damarın tıkanma riski yüzde 25-30. Diyabetlilerde bu risk daha fazla. Diyabetiklerde damar tıkanması ağrısız yani sessiz seyredebiliyor. Hasta farketmiyor. Diğer damarlarında da darlığın oluşmayacağını kimse garanti edemez. Zaten tip 1 diyabetli, insüline bağımlı hastanın profesyonel spor yapmasına hayret ettim. Aşırı efor sonrası, çok çalışan diğer adaleler gibi kalp duvarı da kalınlaşır. Daha çok kana ihtiyaç duyar. Kalbe ilave yük biner.
Dokuz ay iyi dinlenirse rahatlıkla oynayabilir
Hangi stentin takıldığını bilmiyorum. Ama yeni ilaçlı stentlerden takıldıysa henüz bunların tıkanmasıyla ilgili geniş yapılmış bir çalışma yok. İlaçsız, yıllardır kullandığımız stentlerde ilk 9 ayda tıkanma olmazsa, daha sonraki aylarda ciddi tıkanma görmüyoruz. Yeniden tıkanmalar akut dönemde olur. Sporcu 9 ay iyi izlenirse, rahatlıkla profesyonel futbol yaşamını sürdürebileceği inancındayım. Ancak bu yaşta, özellikle diyabete bağlı bir damarda tıkanma olması halinde, anjiyo ile görülmese bile diğer damarlarda yırtılmaya hazır plakların olabileceği varsayılır. Geçtiğimiz yıllarda hastanemizde, şu anda Arsenal'de oynayan Kanu'nun aort kapak değişim ameliyatı yapıldı. Bu büyük ameliyata rağmen sporcunun başarılı spor yaşamı sürüyor.
Bedensel olarak spor yapmasında hiçbir engel yok
Dr. Gündüz Tezmen (Doğan Medya Grubu Sağlık Grup Başkanı)
Tek damarda darlığı var ve o darlık balonla genişletilip, stent konulduysa kan dolaşımıyla ilgili bir sorunu kalmamış demektir. Ama stentten sonra, bir bekleme süresi var. Anjiyosunda başka tıkanıklık bulunmamış. Kısa vadede stentli damarın tıkanıp tıkanmadığı kontrol edilecektir. Ben çok rahatlıkla spor yapabileceğini söylerim. Bedensel olarak spor yapmasında hiçbir engel yok. Ama sporcu hasta psikozuna girer ve korkarsa, sporu yapar ama başarılı olamaz. Bence bu aşamada diyabetinin kontrolü daha önemli.
Kimi sporcu devam etti kimisi yenik düştü
Spor dünyasında kalbine yenik düşen ya da buna direnerek yaşamlarını sürdüren birçok oyuncu var. Daha önce Ajax ve İnter'de oynayan, şimdi de Anrsenal'de olan, kalbi delik olan Nijeryalı Kanu ameliyat olduktan 18 ay sonra sahalara tekrar geri döndü. Kalbinden rahatsız olan Schalke 04'lu Asomoah hala yeşil sahalarda. Ne var ki Norveçli Solbaklen, Reşit, Kayhan ve İrfan Kaynak kardeşler vefat etti.
Bir zamanlar F.Bahçe formasını giyen basketbolcu Mac Rae, Brian Lewis (Boston Celtics), Rage Lewis (Boston), Hank Gathers (NCAA), Pete Marawich (Utah-Boston) kalplerine yenik düşen basketbolcular. Alonza Morning, Sean Eliet gibi yıldızlar da böbrek nakli yapıp oynamaya çalıştılarsa da, oynamaya devam edemediler.
Ünlü ADB'li bisikletçi Armstrong kansere karşı direndi ve aldığı başarılı sonuçlarla tarihe geçti. Türk atletizminde Reşat Oğuz kalp krizi geçirdikten sonra pistlere veda ederken, Mehmet Yurdadön zorunlu rahatsızlıktan sonra koşmayı bıraktı, kalp pili taktırdı. Bu arada Amerikan Futbolu oyanayan Avzado da sahada kalbine yenik düşenler arasına adını yazdırdı.
Genç yaşta kalp krizleri tehlikeli
Dr. Kemalettin Şişli (Bakırköy Acıbadem Hastanesi
Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı)
20'li yaşlarda kalp krizi geçirme olasılığı çok düşük. Bu kadar genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin altında genellikle damarlarda bulunan doğumsal anomaliler yattığını düşünüyoruz. Diyabet, damarları bozan en önemli faktörlerden biri. Genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin, diyabet hastasıysa buna bağlı bir komplikasyon olma ihtimali de yüksek. Genç yaşta kalp krizleri daha tehlikeli. Gençlerde yan, besleyici damarlar henüz oluşamadığı için kalp krizi daha kritik oluyor. Yaşlandıkça insanların hareket kapasitesinin azalması nedeniyle de daha kolay atlatılıyor. Bazı hallerde aşırı yüklenme ve efor da kalp krizine zemin hazırlayabilir.
SPORCU SAĞLIĞI İÇİN GEREKLİ TESTLER
Laboratuvar tetkikleri, kan tahlilleri
Dahiliye, ortopedi, genel cerrahi, kbb, göz muayeneleri
EKG
Ekokardiyografi
Efor Testi
Akciğer grafisi