Stres vücudu nasıl etkiliyor

Kısa süreli strese hiçbir uzmanın itirazı yok. Anlık streslerin insana büyük yararı buluyor. Dışarıdan gelen tehlikelere karşı vücudun verdiği ilk tepki, sağlık belirtisi olarak görülüyor. Ancak bilim adamlarının yaptığı araştırmalar, uzun dönemli stresin insanlarda kalp hastalıklarına, hafıza ve bağışıklık sisteminde zayıflamaya yol açtığını ortaya koyuyor.

HARVARD Üniversitesi Akıl ve Vücut Tıp Merkezi'nin kurucusu olan Dr. Herbert Benson tam 30 yıldır stres konusunda araştırmalar yapıyor. Dr. Herbert Benson'ın gerçekleştirdiği çalışmalar, Newsweek Dergisi'nin son sayısında geniş olarak yer aldı. Derginin haberine göre bilim adamları, ancak son birkaç yıl içinde stresin insan üzerindeki etkileri konusunda kesin bilgi sahibi olabildiler. Örneğin kadınların erkeklere göre stresten daha fazla etkilendiği ortaya çıkıyor.

İnsanın ya da hayvanların kaçmaya çalıştığı her şey stres unsuru (stressor) olarak değerlendiriliyor. Bir laboratuvar faresiyseniz, elektroşok yüzündne strese kapılıyorsunuz. Borsada oynuyorsanız, hisse senetlerindeki düşüş yüzünden stres ediniyorsunuz. Bu etkenler insanda adrenalin artışına yol açıyor. Kalp atışları hızlanıyor, ağız kuruyor, mideye sancılar giriyor. Bu tür stres unsurlarıyla savaşmak üzere çeşitli silahlarla donanmış olan insan, aynı silahları çok sık kullanmak zorunda kaldığı zaman hastalanıyor.

KALICI ETKİLER

BEYİN Cortisol salgısı beyin hücreleri üzerinde zehir etkisi yapmaya başlıyor. Özellikle insanın kavrayış yeteneğine zarar veriyor. Yorgunluk, korku ve depresyon belirtileri artıyor.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ Hastalıkla mücadele eden hücreler sürekli olarak stresi bastırmaya yönlendirildiği için son aşamada vücudun enfeksiyonlara karşı olan direnci kırılıyor.

BAĞIRSAKLAR Kan dolaşımının hızı kesilince mukoza tabakasında ülser tehlikesi başgösteriyor.

DOLAŞIM SİSTEMİ Nabız ve kan basıncında meydana gelen değişimler damarların esnekliğine zarar veriyor.

Ani etkiler

BEYİN Stres, vücudun acıya karşı duyarlılığını körelterek koruma işlevi görüyor. Düşünce gücü ve hafıza kuvvetleniyor.

GÖZLER Daha iyi görüş sağlamak için gözbebekleri büyüyor.

AKCİĞER Daha fazla oksijen almaya başlıyor.

KARACİĞER Şeker glikoza dönüşüyor.

KALP Kan dolaşımıyla daha fazla okjisen ve glikoz gelmeye başlıyor. Nabız hızlanıyor.

BÖBREK-ÜSTÜ BEZİ Savaşma gücü ya da ‘‘kaç’’ komutu veren adrenalin hormonu salgılanıyor.

DALAK Takviye kırmızı kan hücreleri sayesinde kaslara daha fazla oksijen ulaşıyor.

BAĞIRSAKLAR Sindirim duruyor, böylece vücut burada harcadığı enerjiyi kaslara kanalize ediyor.

TÜYLER Vücut tüyleri diken diken oluyor.