Şişmanlığın gizli nedenleri

Tıbbın babası Hipokrat, bel bölgesi yağ bağlamış kişilerin her türlü hastalıkla mücadelede daha şanslı olduğunu ileri sürmüştü. Modern tıp ise bugün şişmanlık konusunda Hipokrat'tan 180 derece farklı düşünüyor.

Şişmanlık, artık kalp krizinden diyabete ve artride kadar bir dizi hastalığın başlıca nedeni olarak görülüyor. Şişmanlıkla ilgili yapılan son araştırmalarda ortaya çıkan gizli nedenler ise bu illetten kaçışın kolay olmadığını gösteriyor. İşte son araştırmaların ışığında şişmanlık riskini artıran faktörler:

KOLA ETKİSİ

Harvard Üniversitesi uzmanlarının araştırmasına göre çocukların bir gün içinde fazladan tükettiği her bir kutu ya da şişe gazlı-şekerli içecek, şişmanlık riskini yüzde 60 oranında artırıyor. İngiliz bilim dergisi Lancet'te geçenlerde yayınlanan bu araştırmaya göre vücut yapısı, beslenme tarzı, televizyon seyretme alışkanlığı ve fiziksel faaliyetler gibi etkenler bu riskin varlığını etkilemiyor.

ANNE FAKTÖRÜ

Arizona'daki Pima Kızılderilileri arasında yapılan araştırma şu gerçeği ortaya koydu: Hamilelik döneminde diyabeti olan kadınların çocukları, ileri yaşlarda daha şişman oluyor. Çünkü fötüsün aldığı yüksek miktarda şeker, vücudun yiyecekerden aldığı enerjiyi işleme yeteneğini kalıcı olarak değiştiriyor.

GENETİK DARBE

Son üç yıl içinde beş ayrı genetik bozukluğun çocukluktaki oburluktan kaynaklandığı ortaya çıktı. Genetik olarak değişime uğramış fareler üzerinde yapılan araştırmada leptin hormonu salgılamayan farelerin, normal farelere göre daha fazla kilo aldığı tespit edildi. Leptin hormonu, beyne doygunluk mesajını gönderiyor. Bu tür genetik faktörlerin yüzde 40-70 oranında şişmanlıkta etken olduğu belirtiliyor.

SİNSİ TELEVİZYON

Pediyatri uzmanları, televizyonla kilo arasında doğrudan ilişki olduğunu tespit etti. 1996'da yapılan bir araştırmaya göre günde beş saat televizyon seyreden çocukların şişmanlama ihtimali, günde 2 saati ekran karşısında geçiren çocuklara göre 4.6 kat daha fazla.

DİNDARLIK

Hangi dinden olurlarsa olsunlar, dindar insanlar, daha az içki ve sigara içiyorlar. Dindarların cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma ihtimali de daha düşük. Bununla birlikte dindar insanlar, daha şişman oluyor. Bu tespiti yapan Amerikalı sosyolog Kenneth Ferraro, dini kurumların şişmanlık sorununa el atması gerektiğini söylüyor.

HORMONLAR

Yumurtalığında polisistik hastalığı olan kadınlar genelde kilolu oluyor. Bu hastalık, yüksek düzeyde testosteron ve buna bağlı seks hormonlarıyla ilgili. Bu hastalık yağların karın bölgesinde toplanmasına neden oluyor.

BESLENME

Beslenme alışkanlığında ortaya çıkan yeni modalar da kilo aldırabiliyor. Kahvaltıda az, akşam öğününde çok yemek, gece saatinde çerez atıştırmak gibi alışkanlıklar şişmanlıkta etken oluyor. Bu arada yağlı yiyeceklerin şişmanlatıp şişmanlatmadığı konusunda medyada bir tartışmadır gidiyor. Ancak bilimsel verilere göre günlük beslenme programında alınan yağın yüzde 10'u çıkarıldığı takdirde ciddi düzeyde kilo kaybı meydana geliyor. Karbonhidratlı besinlerin şişmanlattığı konusunda ise bilimsel veriler zayıf.

AŞIRI DİYET

Kuzey Kaliforniya'da

692 genç kız üzerinde yapılan bir araştırma, çok acıklı sonuçlar verdi. Buna göre hızla zayıflamak için ölümüne diyet ve egzersiz yapan kızların sonu şişmanlık oluyor. Aşırı diyet yapanların şişmanlama riski, yapmayanlara göre 2-3 kat daha fazla oluyor.