Rahim filmi HSG nedir?

Sperm ile yumurtanın buluşmasını sağlayan rahim kanallarının (tüplerin) açık olup olmadığının anlaşılabileceği radyolojik inceleme yöntemi olan HSG, sıklıkla kullanılan bir yöntem olarak dikkat çekiyor. İşte, 'HSG nedir?' sorusunun yanıtı ve HSG hakkında detaylar…

Radyoloji Uzmanı Dr. Cevat Bayrak, rahim filmi HSG hakkında şu bilgileri veriyor;

Rahim filmi, rahim boşluğu, tüpler ve karın boşluğunun alt bölümünü incelemek için çekilen özel bir röntgen filmidir. “HSG” kısaltması “rahim ve tüp filmi” anlamına gelen “Histero-Salpingo-Grafi” kelimelerinin baş harfleridir. Rahim Filmi HSG 50 seneden uzun zamandır bilinen ve uygulanan bir inceleme yöntemidir. Ancak son yıllarda ilerleyen teknoloji, gelişen cihazlar ve yeni teknikler sayesinde inceleme süresi kısalmış, ağrı, kanama gibi yan etkiler ve çeşitli komplikasyonlar ya ortadan kalkmış ya da çok azalmıştır.

Bu inceleme eski veya yeni, analog veya dijital her türlü röntgen cihazıyla yapılabilir. İyonik veya non-iyonik, su bazlı veya yağ bazlı, ucuz veya pahalı iyotlu kontrast maddelerin hepsiyle de yapılabilir. İlacı (kontrast madde) rahim boşluğuna doldurabilmek için çelik, plastik veya yumuşak maddelerden yapılmış çeşitli kanüller veya sondalardan birisi kullanılabilir. Rahim filmini uygun pozda çekmenin de iki yolu vardır: Ya rahim çengelli alet ile tutulup çekilerek uygun pozu vermesi sağlanır ya da filmi çeken makine “C” kollu ise makine rahim karşısında uygun olan açıya getirilir ve rahmi itip çekmeye ihtiyaç kalmaz. Yukarıdaki seçeneklerden bazıları şiddetli ağrı, kanama ve komplikasyon riski olasılıklarını arttırırken bazıları da azaltmakta veya yok etmektedir.

Rahim filmi çekiminden bir süre önce çeşitli ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçların kullanılması, ne yazık ki şiddetli ağrı olasılığını ortadan kaldırmak için yeterli değildir. HSG incelemesi sırasında şiddetli ağrı meydana gelmesi olasılığına karşı anestezi (narkoz) uygulanabilir. Ancak anestezi yapılması ek riskler oluşturmakta, rahim filmi maliyetini ve inceleme için harcanacak süreyi arttırmaktadır. “Ağrısız rahim filmi” tabirinden kastedilen şey, anestezi ile yani narkoz altında yapılan [HSG] incelemesi değildir. Çığ gibi gelişen teknolojinin imkanlarından yararlanarak, C kollu, dedektörlü röntgen makinesi ile, uygun fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip yeni kuşak kontrast madde kullanılarak, bu maddeyi rahim boşluğuna doldurmak için özel olarak geliştirilmiş, çok ince, yumuşak kanüllerden (borucuk) birisini rahim ağzının yapısına göre kişiye özel tercih ederek yapılan rahim filmi incelemesidir.

Öte yandan rahim filmi çekecek ekibin tecrübesi de önemli bir faktördür. Örneğin tüplerinin kapalı olduğu ve açılmasının da mümkün olmadığı alınan ilk görüntülerde anlaşılabilecek bir kişiye tüpünün açık olabileceği beklentisiyle gereksiz yere yüksek kontrast basıncı uygulamak, sadece o kişinin acısının artmasına sebep olacaktır. Tecrübeli bir ekip hangi hastaya nasıl yaklaşılacağını bilir. Panik ataklı birisine, vajinismus hikayesi olan birisine, çeşitli fobileri olabilen insanlara nasıl davranılacağını bilir. Hangi hastaya hangi kanülün (kateter veya borucuk) kullanılması gerektiğine, hangi basıncı uygulaması gerektiğine, incelemeyi ne zaman sonlandıracağına bilgi ve tecrübesiyle karar verir.