Sağlık

Gündüz TEZMENSağlıklı olmak için kime inanalım?‘Sağlıklı beslenmek şimdi çok moda.’ Bu cümleyle başlayan bir gazete haberini okudum. Haber özetle, sağlıklı beslenme bilincinin insanlarda yayılmaya başladığını, ancak hangi gıdanın hangi sınırlar içinde yenilmesi gerektiği yolunda tıp kaynaklarında ortak bir görüş olmadığı için, söylenilenlerin şüpheyle karşılanması gerektiği gibi bir anlam veriyordu. Bu haber ve mesajı doğru değil. İnsanlarda zaten sağlıklı beslenmeden kaytarma yolunda eğilimler var. Bir de bu gibi haberlerle iyice kafaları karışıyor, tümden vazgeçiyorlar. ‘Gazeteler yalan mı yazıyor?’ dediğinizi duyar gibiyim. Hayır, gazeteler yalan yazmıyor, söylediklerinde gerçek payı var ama, haberleri yazanlarda tıbbi bilgi altyapısı olmadığı için yazılan haber, körlerin fili tarifi gibi oluyor. Buna örnek vereyim, Dünya Sağlık Örgütü’nün Afrika’da açlık sınırında yaşayanları da kapsayan bir tavsiyesini, örneğin günlük yenilebilecek yumurta miktarı ile Amerika gibi insanların aşırı beslenme yüzünden öldükleri bir ülkenin sağlık örgütünün tavsiyelerini karşılaştırırsanız tabii ki yanlışa düşersiniz. Bir başka örnekte, alkol için Fransa ve Amerika’nın belirlediği sınırları karşılaştırır ve aynı olmadıkları için eleştirirseniz yine yanlışa düşersiniz. Çünkü Fransa için alkol denilince akla şarap, Amerika için viski gelir. Bunların alkol yüzdeleri de farklı olduğu için miktar farkının olması doğaldır. Her ülke için ayrı sınırlar belirlemek de mümkün değildir. Örneğin Amerika gibi çok renkli bir etnik mozaik gösteren bir ülkede, beyazlar için belirlenmiş ölçekler zencilere, ikisinin ki de kızılderililere uymaz. Aynı etnik yapı içinde de kalıtım gibi özellikler nedeniyle çok farklı özellikler ortaya çıkar. Özetle tıp, her bedene uyan standart ebatlı elastik bir kazak gibi değil, herkesin kendisine göre özel olarak biçilip provalarla dikilen, usta bir terzinin elinden çıkmış elbise gibidir. Sağlıklı kalmak isteyenlerin yapması gereken şey, bünyesini bilen bir hekime danışarak onun rehberliğinde bir yol çizmeleridir.Medyaya da tavsiyem, 40-50 denekle yapılmış çalışmaların sonuçlarını, tüm insanlığa maletmeye çalışmamaları. Tıp, aynı konuda yapılmış yüzlerce çalışmayı, bilimsel doğrularla birlikte sentezleyerek bir karar verir. Aykırı sonuç veren çalışmaların da bir haber değeri vardır, ama yorumunun konuyu bilen kişilerce yapılması şartıyla.