Akdamar Adası efsanesini biliyor musunuz?

Van Gölü'nde irili ufaklı 4 ada vardır. Bunlar sırasıyla, Akdamar, Çarpanak, Adır ve Kuş adalarıdır. Adalar tarihi ve turistik özelliğe sahiptir ve 1990 yılında arkeolojik sit alanı ilan edilmişlerdir. Bu adalardan en çok bilineni ise hiç şüphesiz, barındırdığı efsanesiyle adından söz ettiren Akdamar Adası'dır.

İşte aşık olduğu Tamara için Van Gölü sularında canını veren genç çoban ve Akdamar'ın hüzünlü hikayesi...

EFSANEYE GÖRE;

Vaktizamanında bu adada yaşayan Ermeni baş keşişin, güzelliği dillere destan Tamar adında bir kızı vardır. Adanın çevresindeki köylerde çobanlık yapan bir genç bu kıza âşık olur. Genç çoban Tamar'la buluşmak için her gece adaya yüzer. Tamar ise her gece, karanlıkta yerini belli etmek için onu bir fenerle bekler.

Bundan haberdar olan kızın babası, fırtınalı bir gecede elinde fenerle adanın kıyısına iner ve sürekli yer değiştirerek gencin boşuna yüzüp, gücünü yitirmesine sebep olur.

Yüzmekten gücünü yitirip, yorulan genç çoban boğulur ve boğulmadan önce son nefesiyle "Ah Tamar!" diye haykırır. Bunu duyan kız da hemen ardından kendini gölün sularına bırakır. O günden sonra ada Ah Tamar! ismi ile anılmaya başlanır.

Bu efsane o günlerden günümüze hep anlatılmaktadır. Önce adanın adı AHTAMARA iken zamanla dil evrelerinden dolayı günümüze AKDAMAR olarak gelmiş olduğu halk arasında yaygındır.
Bu hikâye Ermeni şair Hovhannes Tumanyan anlatımıyla efsaneleşmiştir.

Bu efsane, tarihi bir geçekliğe dayanmamakla birlikte şöyle bir olasılık da vardır: 9. yüzyıldan itibaren kaydedilmiş olan Ağtamar ismi, Arapça ĞMR kökünden "kabartı, tümsek" anlamına gelen bir türevdir ve sonra Türkçeleştirilerek Akdamar ismiyle kullanılmaya başlanmıştır.

AKDAMAR KİLİSESİ HAKKINDA

Akdamar kilisesi; Van Gölü’nün içindeki en büyük ada olan Akdamar Adasından ismini almıştır. Akdamar Kilisesi yörede hüküm süren Vaspurakan hanedanından Kral I. Gakik tarafından M.S. 915-921 seneleri arasında Mimar Keşiş Manuel’e yaptırılmıştır. Kiliseyi yaptırmalarının amacı Kudüs’ten İran’a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van’a getirilen Hakiki Haç’ın bir parçasını orada muhafaza etmektir.

Kilise, Akdamar Adasının güney doğusundadır. Ortaçağ Ermeni sanatını yansıtır.

Kilise, merkezi kubbeli, dört yapraklı yonca biçimli haç planında yapılmıştır. Dış cephe kırmızı kesme tüf taşlarından oluşur. Ayrıca alçak rölyef şeklinde işlenmiş bitki ve hayvan motifleriyle süslenmiştir.

Tarihçiler, Ermeni Kralı Gagik’in bu kiliseyi yaptırmak için pek çok yerden mimar ve usta getirdiğini söylüyor.

1021 yılında Vaspurakan Krallığı yıkılınca 1113’te bu yapı manastıra dönüşmüştür ve Ermeni Patrikliği merkezi olmuştur. Akdamar kilisesi manastır olduktan sonra “Kutsal Haç Kilisesi” ismiyle bilinir.