Bugün Uluslararası Müzeler Günü... Türkiye’nin ‘gözden uzak’ müzeleri

Topkapı Sarayı’nın kalabalığını, Efes’in eşsiz atmosferini, Anıtkabir Müzesi’ne giden Aslanlı Yol’u herkes bilir. Ama Türkiye’de bazı müzeler var ki yolunu genelde yalnızca meraklısı bulur. Bozkırın ortasında modern sanata yer açan Baksı Müzesi, eski bir tren istasyonunda çağdaş işleri sergileyen CerModern gibi… Amerikan Forbes dergisi bundan birkaç ay önce Türkiye’nin az bilinen ama etkileyiciliği yüksek 10 müzesini sıralamıştı. Biz de 18 Mayıs Uluslararası Müzeler Günü ve 18-24 Mayıs Müzeler Haftası vesilesiyle hem haritanın sessiz köşelerinde saklanan o müzeleri hatırlattık hem de Hürriyet Seyahat’in rehber yazarları Saffet Emre Tonguç, Samet Altıntaş ve Melih Uslu’ya çok bilinen görkemli müzelerimizin dışında, görmemizi tavsiye ettikleri, gizli kalmış müze önerilerini sorduk.

ANADOLU’NUN HAZİNELERİ

Saffet Emre Tonguç

Boğaz’ın kıyısında

Sadberk Hanım Müzesi (Büyükdere, İstanbul)

1980’de Vehbi Koç Vakfı tarafından kuruldu. İstanbul Boğazı kıyısındaki ilk özel müze. Arkeolojik eserlerden Osmanlı dönemi el işlerine uzanan koleksiyonuyla dikkat çekiyor. Tarih ve sanat meraklıları görmeli.

Kalenin eteklerinde

Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi (Altındağ, Ankara)

Ankara Kalesi’nin eteklerindeki müzede, koleksiyoner Yüksel Erimtan’ın yıllar içinde biriktirdiği arkeolojik eserler var. Hitit’ten Bizans’a uzanan geniş bir yelpazeye sahip. Müze, cam eşya, sikkeler ve takıların yanı sıra çağdaş sanat sergilerine ve konserlere de ev sahipliği yapıyor.

Heykellerini görün

Burdur Arkeoloji Müzesi (Burdur)

Türkiye’nin en önemli arkeoloji müzelerinden biri. Tunç çağından Roma dönemine uzanan eserleri görebilirsiniz. Heykel koleksiyonu çok zengin.

BİNALARI DA TARİHİ

Samet Altıntaş

Türk İslam Eserleri Müzesi (İznik, Bursa)

Müzenin binası da tarihi eser. 14’üncü yüzyıldan kalma yapı, Nilüfer Hatun adına imaret olarak inşa edilmiş. Şimdi  İznik çinisine ait örnekler ve canlandırmalarla çeşitli eserlere ev sahipliği yapıyor.

Gökyüzüne açılan bir kapı

Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi (Üsküdar, İstanbul)

Türkiye’nin ilk ve tek uçurtma müzesi, 2005’te açıldı. 6 kıta ve 30’dan fazla ülkeden toplanan 2 bin 500’ü aşkın uçurtmanın sergilendiği müzede bir de uçurtma kütüphanesi var.

Tekerlekten otomobile

Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi (Yıldırım, Bursa)

Eski bir ipek fabrikasının restore edilmesiyle açıldı. Müzede, tarihi savaş arabası replikalarından günümüz otomobillerine kadar uzanan geniş bir koleksiyon sizi bekliyor.

Doğalı da var

Ormancılık Müzesi (Osmangazi, Bursa)

Ormancılığa adanmış tek müze Çekirge’deki tarihi bir köşkte... Orman yaşamı, kullanılan araçlar ve nadir fosilleri görebilirsiniz.

KÜLTÜRLERİN İZLERİ

Melih Uslu

Antik ticaret

Amphora Müzesi (Silifke, Mersin)

Türkiye’nin ilk ve tek amfora müzesi 2003’te açıldı. Gazeteci ve koleksiyoner Arslan Eyce’nin 40 yıl boyunca bir araya getirdiği 400’den fazla amforanın sergilendiği müze, Akdeniz’deki antik deniz ticaretini aydınlatıyor.

Tahtacıların dünyası

Tahtakuşlar Etnografya Müzesi (Edremit, Balıkesir)

Alibey Kudar’ın kurduğu müzede Tahtacı Türkmenlerinin yaşamına dair zengin bir koleksiyon var.

Fotoğrafın tarihine yolculuk

İstanbul Fotoğraf Müzesi (Kadırga, İstanbul)

Kadırga Kültür Merkezi bünyesinde 5 sergi salonu, kütüphanesi ve arşiviyle geçmişten bugüne fotoğraf sanatını belgeliyor. Dönemsel sergiler de düzenleniyor.

Büyük bir edebiyatçının hayatı

Sabahattin Ali Anı Evi (Edremit, Balıkesir)

Yazar Sabahattin Ali’nin 1918-1921 yıllarında yaşadığı ev, 2021’de anı evine dönüştürüldü. Yazarın kişisel eşyası ve edebi mirasını yansıtan belgeler sergileniyor.

Peynirin geçmişi, geleceği

Kars Peynir Müzesi (Kars)

İlk tematik peynir müzesi. Gravyer ve kaşarın tarihine odaklanan müze, eski bir tabya binasında.

FORBES’UN ÖNERİLERİ...

Baksı Müzesi (Bayraktar, Bayburt)

Çoruh Nehri’ne tepeden bakan bir yamaçta, alışılmış müze tanımının dışında bir yer. Hem çağdaş Türk sanatına hem de geleneksel el işçiliğine ev sahipliği yapıyor.

Troya Müzesi (Tevfikiye, Çanakkale)

Pas rengi, dev bir küp formunda inşa edilen müzenin içi 4 bin yılı aşkın bir medeniyetin izlerini taşıyan arkeolojik eserlerle dolu.

İstanbul Sinema Müzesi (Beyoğlu, İstanbul)

Tarihi Atlas Sineması’nın içinde. Afişler, kostümler, kamera ekipmanı gibi her ayrıntı, sinemaseverleri zamanda bir yolculuğa çıkarıyor.

CerModern (Ankara)

Eski tren garı dönüştürülerek çağdaş sanat merkezi haline geldi. Hem yerli hem de uluslararası sanatçıların eserleri sergileniyor.

Çamlık Buharlı Lokomotif Müzesi (Selçuk, İzmir)

Türkiye’nin ilk demiryolu hattı üzerinde, açık havada, 33 tarihi lokomotifi inceleyebilir, Atatürk’ün özel vagonunu da görebilirsiniz.

Chez Galip Saç Müzesi (Avanos, Kapadokya)

Bir çömlek atölyesinin bodrum katında duvarlar 16 binden fazla saç tutamıyla kaplı. Müze 1998’de Guinness Rekorlar Kitabı’na da girdi.

Sakıp Sabancı Müzesi (İstanbul, Emirgân)

Osmanlı resimleri, hat sanatı örnekleri ve nadir eserlerle zengin bir koleksiyona sahip.

Zeugma Mozaik Müzesi (Gaziantep)

Eski bir tütün fabrikasının dönüştürülmesiyle yapılan müzede Zeugma’dan çıkarılan yüzlerce Grek ve Roma mozaiğine yer verilmiş. 

Kenan Yavuz Etnografya Müzesi (Bayburt)

Anadolu’nun taşra yaşamını belgeleyen zengin bir koleksiyon sergileniyor.

Türk Hamam Müzesi (Beypazarı, Ankara)

15’inci yüzyıldan kalma bir hamamın içinde hamam kültürünü belgeleyen eserleri görebilirsiniz.

ÜCRETSİZ GEZİLEBİLECEKLER

Müzeler Haftası vesilesiyle bazı müzeler, ziyaretçilerine kapılarını ücretsiz açıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı tüm müzeler bugün ücretsiz gezilebilecek.

Öte yandan İstanbul’daki Türkiye İş Bankası Resim ve Heykel Müzesi, bu kutlamayı bir haftaya yayıyor ve 17-25 Mayıs tarihleri arasında tüm sanatseverleri ücretsiz ağırlıyor.

GECE MÜZECİLİĞİ SEZONU AÇILIYOR

Müzekart geçiş hakkına ek olarak 100 lira ödeyip antik kentleri gece gezebilirsiniz. 1 Haziran’da Hierapolis’te, 4 Haziran’da Efes’te başlayacak uygulama 13 şehirdeki bazı müze ve ören yerlerinde geçerli. Kapanış saatleri müzeye göre değişiyor.