Renklenme zamanı!

Mart ayıyla birlikte doğa uyanmaya başlıyor ve bahar çiçekleri açıyor. Balkonlar, bahçeler ve iç mekân bitkileri için en doğru bakımı yapmak onların sağlıklı gelişimi için büyük önem taşıyor. Hangi bitkileri ne zaman dikmeli, nasıl sulamalı, hangi ortamları tercih etmeliyiz? Bitki bakım uzmanı Naz Irmak Saf ve peyzaj mimarı Selen Tanyeri’nin önerileri var.

NE DÄ°KELÄ°M?

◊ Bahar bitkileri arasında soğanlı çiçekler olmazsa olmazdır. Soğanlı bitkiler sonbaharda toprağa dikilir ancak bahar aylarında saksılar içinde satın alarak balkonunuza renk katabilirsiniz.

◊ Güneşli alanlar için menekşe, petunya, sardunya, şakayık, begonya, lavanta gibi dayanıklı çiçekler ideal. Gölge alanlar içinse ortanca ve cam güzeli gibi çiçekleri tercih edebilirsiniz.

◊ Mart ayında gül, papatya, lavanta, zinya; nisan ayında petunya, papatya, camgüzeli çiçeğine; mayıs ayında hercaimenekşe, leylak ve funda için balkonunuzda yer açabilirsiniz.

◊ Mevsiminde kırlardan toplanan papatyaları kurutup tohumları saksıya serptiğinizde bir sonraki yıl yeniden büyüyebilir.

PEKÄ° YA MEYVE-SEBZE?

◊ Balkon bahçeciliğinde domates, biber, salatalık gibi sebzeleri saksıda yetiştirebilirsiniz.

◊ Domates, biber, roka, maydanoz, tere, dereotu için ilkbahar başında fideleme yapabilirsiniz.

◊ Pırasa kökleri yeniden dikilebilir, çimlenen patatesleri ekerek taze ürün elde edebilirsiniz.

◊ Bitkilerinizin sağlıklı gelişimi için kök yapılarına uygun saksılar seçmeli ve olgunlaşan mahsulleri bekletmeden toplamalısınız.

◊ Limon, kamkat ve mandalina gibi narenciye ağaçları büyük saksılarda yetiştirilebilir.

◊ Çilek yetiştirmek için topraksız tarım yöntemiyle dikey bahçe uygulamalarını düşünebilirsiniz. Çilek küçük alanlarda bile kolayca yetiştirilebilir.

NASIL EKMELÄ°?

◊ İlkbahar, doğanın uyanış mevsimi olduğu için birçok bitki, sebze ve çiçek ekimi için mükemmel bir zamandır. Yeni dikim yapılacak toprak alanları önceden hazırlayın. Dikilecek fide ve tohumları önceden listeleyerek planlayın. Alanın konumunu, rüzgâr alma oranını değerlendirin ve uygun şekilde düzenleyin. Saksıları ve toprağı hazırladıktan sonra dikim yapın. Mümkünse yağmurlu havadan hemen önce ekerek sulama için yağmur suyundan yararlanın.

◊ Çiçeklenme sona erdiğinde eski çiçekleri keserek yeni çiçeklerin çıkmasını sağlayın. Çiçeklenme tamamen bittikten sonra soğanları topraktan çıkarıp temizleyin, kâğıda sararak serin ve kuru bir yerde saklayın. Sonbaharda tekrar dikerek bir sonraki sezon için hazırlayabilirsiniz.

â—Š Bu ayda bahar tam hissedilmez,
don olayları yaşanabilir. Ani ısı değişimi bitkilere zarar verebilir, bu yüzden dış mekâna taşıma süreci yavaş ve kontrollü olmalı.

TOPRAK DEĞİŞİMİ

◊ Bir önceki yıl toprak değiştirilmediyse bitki türüne uygun yeni bir karışımla toprağı yenilemelisiniz. Kışın zarar gören yaprak, dal ve sürgünlerin budanması bitkinin enerjisini doğru yönlendirmemizi sağlar.

◊ Dikim için saksıdaki toprağın üst kısmını taze toprakla değiştirerek bitkinin besin alımını arttırın. Bitkinin kök boğazı toprak altında kalmayacak şekilde toprak ekleyin. Toprağı elinizle hafifçe bastırarak bitkinin dengede durmasını sağlayın. Bitkinin saksının ortasında orantılı şekilde konumlandığından emin olun.

◊ Bahçede ilkbahar hazırlığında toprağı havalandırmalı, yabani otları temizlemelisiniz. Hastalıklara ve zararlılara karşı önlem almak, çit bitkilerini budamak da gerekiyor.

SAKSI DEĞİŞTİRİRKEN...

◊ Mevcut saksının bitkinin boyutuna uygun olup olmadığını kontrol edin. Bitkinin kökleri saksıyı doldurmuşsa veya toprak besin açısından yetersiz hale geldiyse, bir boy büyük saksıya geçin. Bitkiyi köklerine zarar vermeden, dikkatlice eski saksıdan çıkarın. Yeni saksının tabanına drenaj sağlamak için çakıl taşlarını, besin açısından zengin toprak karışımını ekleyin ve bitkiyi köklerine zarar vermeden yeni saksıya yerleştirin.

◊ Saksı değişiminden sonra can suyunu mutlaka verin. Hava sıcaklığı arttıkça sulama sıklığını kontrol edin. Fazla suyun kök çürümesine yol açabileceğini unutmayın. Sulama suyunun çok sıcak veya çok soğuk olmamasına özen gösterin.

GÃœBRELEME

◊ Gübrelemeyi tamamlamalı, çim ekimine de mart ayında başlamalısınız.

◊ Bitkinin sağlıklı büyümesi için organik gübre veya doğal kompost kullanın. Besin takviyesi sonrası yabani ot oluşursa, elinizle temizleyerek uzaklaştırın.

HANGİ ÇİÇEK NE SEVİYOR?

Alisyum: Nemli toprağı sever, dolaylı güneş almalı, sarkıcı yapıda büyüyebilir.

Begonya: Baharda dış mekâna çıkarılmalı, doğrudan güneş ve esintiden korunmalı.

Buzçiçeği: Güneşi sever, soğuğa dayanıklıdır. Küçük saksılara uygun değildir.

Ficus: Gün ışığını eşit almalı, direkt güneşe maruz kalmamalı.

Hanım çantası: Serin, aydınlık, cereyansız ortamda iyi gelişir.

Hazeran: Nemli ve serin ortam sever. Sıcak ve kuru havalarda zorlanır. Rüzgârdan korumanız gerekiyor.

KüpeçiçeÄŸi:ÂGüneÅŸ istemez. Ortam sıcaklığı 5°C altına düşmemeli, toprak deÄŸiÅŸimi yılda bir kez yapılmalı.

Lobelya: Sabah güneşini, öğleden sonra gölgeyi tercih eder.

Monstera ve calathea: Nem sever, iç/dış mekânda yaşayabilir.

Ortanca: Sabah güneş, öğleden sonra gölge ister. Kuzey/güney cepheye uygun bir alan seçebilirsiniz.

Torenya: İlkbahardan sonbahara kadar çiçekli; gölge veya yarı gölge ister.

Peperomia: Havadar ortamı sever, nisan sonu destekleyici besin verilebilir. (Naz Irmak Saf)

DEKORATÄ°F DOKUNUÅžLAR

◊ Balkonda boş bir duvarınız varsa, duvara monte edilen raflarla bitkiler için alan oluşturabilirsiniz.

◊ Askılı balkon saksıları kullanarak bitkilere yer açabilirsiniz.

◊ Tek bir duvarınız varsa bir paleti dik şekilde monte edip üzerine birden fazla renkli saksı asarak dikey bir bahçe oluşturabilirsiniz.

◊ Makrome ve hasır sepet gibi çiçekliklerle bitkilerinizi tavana asabilirsiniz.

◊ İç mekândaki sıcak ve rahat atmosferi balkona taşımak için yere renkli kilimler serebilirsiniz. (Naz Irmak Saf)

◊ Kırsal bir görünüm istiyorsanız, bölümler arasında belirgin sınırlar oluşturmadan çalı formunda bitkiler kullanabilirsiniz (cosmos, lavanta gibi). Fransız bahçesi tarzı istiyorsanız, form verilmiş yeşil bitkilerle düzenleyebilirsiniz (defne, biberiye, ligustrum, taflan gibi).

◊ Terracotta saksılar, tik veya rattan mobilyalar ve pamuklu dokular doğal ve huzurlu bir atmosfer yaratmanızı sağlayabilir. 

◊ Bitkilerin arasında konumlandırılmış aynalarla mekâna derinlik katmak iyi bir fikir olabilir.
(Selen Tanyeri)