60’ıncı yılında 6-7 Eylül’ün izinde
Güncelleme Tarihi:
Azınlıklara yönelik en büyük şiddet hareketlerinden biri olan 6-7 Eylül olaylarının 60’ıncı yılı anısına yarın özel bir gezi düzenleniyor. Fest Travel’ın organize ettiği tura katılanlar İstanbul Üniversitesi’nin siyaset bilimi hocalarından Yrd. Doç. Güven Gürkan Öztan rehberliğinde, sokak sokak, bina bina olayların izini sürecek. Daha sonra da tekrarlanması planlanan turun belli başlı duraklarından alıntılar veriyoruz
6-7 Eylül 1955. Salı günü. Osmanbey’de, bugün Ramada Otel’in olduğu yerde bulunan Haylayf Pastanesi’nin vitrininin indirilmesiyle başlıyor olaylar. 18.00’den sonra ortalık cehennem yeri... Gösteriler Taksim Meydanı’nda düzenleniyor. Meydana çok yakın olan Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi ilk hedeflerden. Bu kilise ve yanındaki Zapyon Rum Okulu’na yapılanlar tam vandalizm. Çünkü burada yağmalanacak bir şey yok.
Ağa Camii’nin olduğu sokakta iki önemli Rum bakkaliyesi var. Bu dükkânlardaki yağlar sokaktan aşağı boşaltılıyor. 2 bin 500 civarı işyeri zarar görüyor. Ara Güler’in anılarından: Güler bir apartmanın penceresinden piyano atacaklarını görüyor. Önce “Atmayın” diye bağırıyor. Sonra “Madem atacaksınız, bekleyin bari makinemi ayarlayayım” diyor.
Müslümanlar kendi dükkânlarına da zarar verileceğinden endişe ediyor. Müslüman olduğunu göstermek için dükkânın önünde Kuran okuyanlar bile oluyor. Oysa nereye saldırılacağı önceden belli. Kallavi Sokak’ta hangi dükkânlara saldırılacağının listesi bir gün önceden dağıtılıyor.
O yıllarda burada Beyoğlu’nun en önemli ayakkabıcılarından Paçikakis var. İnsanlar akın akın gelip yeni ayakkabılar giyiyor, eskilerini bırakıp gidiyorlar.
Kelebek Korse’de, dükkânın arkasında büyük bir balyoz izi bugün hâlâ duruyor.
O İKİ KORKUNÇ GÜN NE OLMUŞTU?
Bugün çıvıl caıvıl olan bu sokaklarda bundan 60 yıl önce korkunç şeyler yaşandı. 5 Eylül’ü 6 Eylül’e bağlayan gece, Atatürk’ün Selanik’teki evine bomba atılıyor. İstanbul Express ertesi gün “Atamızın evi bomba ile hasara uğradı” manşetiyle çıkıyor ve şiddet olayları başlıyor. Olaylar sırasında komşusunu koruyan da var, hedef gösteren de... Din adamları katlediliyor, sistematik tecavüzler yaşanıyor.