‘Şişmanlık çocuğun değil ailenin başa çıkması gereken bir sorun’

Gizem: Gülay, 4 Mart Dünya Obezite Günü, dünyanın bu işle başı gerçekten dertte. Her geçen yıl obez insan sayısı çığ gibi büyüyor. Obezitenin önüne geçmek neredeyse imkânsızlaşıyor.

Gülay: Hızlı yaşam koşullarının getirdiği fast food yiyecekler, televizyonla başlayan gece atıştırmaları derken yeme alışkanlıklarımız değişti. Bu durum tüm dünyada böyle ve fazla kiloları da beraberinde getiriyor. Sağlıksız alışkanlıklar, hormon içerikli gıdalar ve hareketsizlik vücutta aşırı miktarda yağ depolanmasına neden oluyor.

Gizem: Sorma, bir de çocukların katlanmak zorunda oldukları sınav maratonları, bilgisayar oyunları başında zaman geçirmeleri gibi durumlar da obeziteye kucak açıyor.

Hem stresten çok yemek yiyorlar hem de hareketsiz kalıyorlar. Lorin bu aralar yatmadan 10 dakika önce -tabii ki biraz daha yatmamak için- “Karnım acıktı, aç mı yatayım” sorusuyla geliyor. “Aç yat, evet” demek çok zormuş ama “Reflü olursun Lorin, gece yemek yiyip yatılmaz, sindiremezsin. Çok sağlıksız” gibi açıklamalarla savuşturuyorum durumu. Yoksa biliyorum ki biraz daha geç yatmak için başlayan
bu durum sağlıksız beslenme alışkanlığının yolunu açacak.

Gülay: Çok haklısın, sınırları ancak bizler belirleyebiliriz. Obez ailelerin çocuklarının obez olma ihtimali normalden 2-3 kat daha fazlaymış... Evde anne-baba yemek saatleri dışında özellikle sağlıksız şeyler tüketmeye devam ediyorsa, çocukların da böyle beslenmeye alışmaları kaçınılmaz olur tabii.

Gizem: Tıp dergisi The Lancet’te yayımlanan bir araştırmaya göre dünyada 1 milyardan fazla kişi obez ve 2022 verilerine göre bu kişilerin yaklaşık 880 milyonunu yetişkinler, 159 milyonunu çocuklar oluşturuyor. Çocuklarda ve ergenlerde obezite oranı 1990’dan bu yana
4 katına çıkmış, inanılmaz gerçekten. Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Eser Akkuş’tan konu hakkında görüşler aldım. Akkuş’a göre şişmanlık çocuğun değil, ailenin başa çıkması gereken bir sorun: “Obezitenin önlenmesi ve tedavi edilme sürecinde ebeveynlerin tutumu çok önemlidir. Böyle bir durumda çocuklar kendilerini dışlanmış hissederler. Bu nedenle çocukta sorunun sadece kendi için kötü bir problem olmadığını anlamasına; ailenin kendisi için çaba harcadığını düşünmesini sağlamaya ve onu cesaretlendirmeye çalışmak gereklidir.”

Minikleri obeziteden korumak için 15 öneri

Çocuk sağlığı uzmanı Dr. Eser Akkuş

1. “Şişman çocuk sağlıklıdır, ileride boya gider” diye düşünmeyin.
2. Çocuğunuzu kendiniz diyete sokmayın. Sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak için mutlaka beslenme ve diyet uzmanından yardım alın.
3. Günde en az 30 dakika fiziksel aktivite yapmaları için ortam oluşturun. Çocuğunuzun okulun spor etkinliklerine katılmasını sağlayın.
4. Beraberken basit yürüyüşler yapın, yürüme mesafesindeki yerlere arabayla gitmek yerine yürüyerek gitmeye çalışın.
5. Saatlerce televizyon ve bilgisayar önünde zaman geçirmesini önleyecek, fiziksel aktivite içeren faaliyetler yaratmaya özen gösterin ve gerektiğinde onlara eşlik edin.
6. Yemek hazırlığı hem eğlenceli hem öğretici bir deneyim olabilir. Yemek hazırlarken çocuğunuzun size yardım etmesini isteyin.
7. Yemek saatlerini düzene koyun ve yemek masasına beraber oturmaya özen gösterin.
8. Çocuğunuza yavaş yeme ve su içme alışkanlığı edindirin.
9. Tektip beslenmesini önleyin, tabağında çeşitliliği sağlayın.
10. Büyük porsiyonları azaltın ve ideal porsiyonlara alıştırın.
11. Sevmediği bir yemeği reddetmesi halinde ısrar etmeyin. İki gün sonra tekrar o yemeği sunun, düzenli aralıklarla o yemeği tüketmesini sağlamayı deneyin.
12. Sizin yemeyi sevmediğiniz hiçbir şeyi çocuğunuzun da yemesini beklemeyin.
13. Fast food, şeker, bisküvi ve çikolata gibi besinleri tamamen yasaklamayın. Yasaklar onları daha çekici yapacağı için zaman zaman onları dengeli olarak tüketmesine izin verin.
14. Çocuklarınızı ödüllendirirken pasta, tatlı, çikolata, şeker kullanmak yerine meyveyi tercih edin.
15. Çocuğunuza beslenme çantası hazırlayın ve tercihiniz meyve, süt veya peynirli sandviç gibi kalorisi düşük, az yağlı besinler olsun.