13 milyon insan bu yüzden ölecek
Güncelleme Tarihi:
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yayınladığı rapora göre; 2012 yılında yaşanan 14 milyon kanser vakası, 20 yıl içinde 22 milyon’a ulaşacak. Önceki gün yayınlanan rapordaki kötü haber bununla da kalmıyor. Aynı dönem içinde dünyada kanserden ölen 8.2 milyon hasta sayısı 2030’da 13 milyon’a çıkacak.
40 ülkeden yaklaşık 250 kanser uzmanının katkısıyla hazırlanan raporda; 2012 yılında küresel olarak akciğer kanseri hastaları 1.8 milyon (yüzde 13) ile ilk sırada yer alıyorlar. Daha sonra ise; Meme kanseri (1.7 milyon, yüzde 11.9), ve kalın bağırsak (1.4 milyon, yüzde 9. 7) geliyor.
WHO’nun raporunda; kanserden ölümlerin başta; yüzde 19.4 ile akciğer, daha sonra ise yüzde 9.1 karaciğer ve yüzde 8.8 ile mide kanserinden kaynaklandığı belirtilirken bu vakaların yüzde 70’inin Afrika, Asya ve Orta ile Güney Amerika’daki kalkınmakta olan ülkelerde rastlandığı kaydediliyor. Raporda ayrıca; kanser ile ilgili mevcut bilgiler yeterince uygulanmış olsaydı, tüm kanserlerin yaklaşık yarısının önlenebileceği ve bu sayde en az 500 milyar dolar tedavi giderlerinden tasarruf edilebileceği ifade ediliyor.
-Kanserin yıllık ekonomik maliyeti 1 trilyon 160 milyar dolar
Özellikle çocuklarda maliyeti düşük erken tedavi yöntemlerinin uygulanabilmesi ile ölümlerin ciddi sayıda azaltılabileceği kaydedilirken, yüksek maliyetteki tedavi giderlerinin 2010 yılı rakamlarına göre küresel olarak 1 trilyon 160 milyar dolar’ı bulduğu belirtildi.
ABD’DEKİ TÜRK KANSER UZMANINDAN ÖNERİLER
-ABD’nin Washington eyaleti Spokane şehrindeki başarılı Türk kanser uzmanı Dr. Hakan Kaya’dan kanserden korunmak için tavsiyeler
-Türk halkı neden kansere yenik düşüyor?
Bunun birkaç nedeni var. Birincisi, kanser hastasının tamamen şifa bulabilmesi için kanser tanısının erken konulması gerekiyor. Kanser büyüyüp, vücudun diğer yerlerine yayılmadan tedavi edilmelidir. Bunu basarmanın tek yolu ise belli yaşın üzerindeki herkesin bazı tarama testlerinden geçirilmesidir.
ABD yıllar önce bunu başardı. Zengin olsun, fakir olsun, Amerikalıların hemen hepsi mamografi, kolonoskopi, pap smear gibi tarama testlerinden geçtikleri için kanser tanıları erkenden bulunup, kesin tedaviyi erken alabiliyorlar. Ne yazik ki ülkemizde bu tarama testlerini düzenli yaptıranlar çok az.
İKİNCİ NEDEN İSE SİGARA
Sigara alışkanlığının neden olduğu akciğer kanseri. Akciğer kanserinde erken teşhis pek görülmez. İlk belirtilerini vermeye başladığında iş işten geçmiş oluyor.
MAMOGRAM VE KOLONOSKOPİ YAPILMALI SİGARA KESİNLİKLE İÇİLMEMELİ
40 yaş üzeri kadınlar her yıl düzenli olarak düzenli olarak “mamogram” denilen basit bir meme filmi çektirmesi, Kadın-erkek farketmeksizin 50 yaş üzerinde herkesin en fazla 5 yıl arayla “kolonoskopi” denilen kalın bağırsak kontrolünden geçmesi gerekiyor. Erkekler, 50 yaşından sonra prostat muayenesi ve prostat kanser kan testi (PSA) yaptırıp yaptırmayacaklarını doktorları ile konusmalılar. PSA, herkes icin tavsiye edilmiyor. Ve, en önemlisi sigara denilen "zehir"i tamamen bırakmak şart.
Dünya Saglik Örgütü’nün raporunda da dünyada en çok görülen 3 kanser türünün; Akciğer, Meme ve Kalın Bağırsak kanserleri oldugu vurgulanıyor. Bu en yaygın üç kanser çeşidi de tamamen önlenebilir kanserler arasında yeralıyor.
Kanser taraması dışında sorulan soru hep şu; Kansere yakalanma riskimi nasıl azaltabilirim?
Dünyaca ünlu Mayo Kliniği'nin kanserden korunmak icin yayınladığı tavsiyelere aynen ben de katılıyorum.
- Sigara içmeyin.
- Sağlıklı beslenin. Çok miktarda meyve ve sebze tüketin. Mümkün olduğunca yağlı gıdalardan, özellikle de katı yağlardan uzak durun.
- Kilonuz fazla ise ne yapıp, ne edip kilo verin.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Güneşten mümkun olduğunca uzak kalın. Bronzlaşmak çok tehlikeli. Güneş ışığı veya solaryum fark etmiyor. Her ikisi de zararlı.
Kanserden önce, dünyadaki en başta gelen erken ölüm sebebi kalp-damar hastalığıdır. Kanser bile erken ölumlerde kalp-damar hastalıklarından sonra ikinci sıradadır. Bu tavsiyelere uyulursa, aynı zamanda kalp-damar hastalığından ölme riski de azalır.
Türkiye’de halk arasında kanserden çok korkulur. Kanser adeta bir tabudur. Kimse kendisine yakıştırmak istemez. Halbuki, Türk halkına yıllardır vermeye çalıştığım mesaj şudur; “Kanserden değil, erken tanı konulmamasından geç kalmaktan korkun! Düzenli sağlik kontrolleri yaptırın!”
Dr. Hakan Kaya:
1993’de Ankara Üniversitesi Tıp Fakultesi’nden mezun oldukta sonra uzmanlığını yaptığı ABD’de 20 yıldır 15 Amerikalı ortağıyla birlikte kurdukları bir kanser merkezinde onkolog olarak kanser hastalarını tedavi ediyor. Washington Üniversitesi, Tıp fakültesinde dersler de vermekte olan Dr. Kaya, “Miyelom” adı verilen bir kemik iliği kanseri üzerinde ABD’deki sayılı doktorlar arasında gösteriliyor.