GeriSeyahat Istanbul Yazilari
MENÜ
  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Hürriyet Twitter
    • Yazdır
    • A
      Yazı Tipi
Istanbul Yazilari

Istanbul Yazilari

Istanbullu Nasil isinsin?

(...) Soyle bir 40 yil geriye gidelim. Istanbul’da kacak yapilasma boyutlari henuz cok sinirli. Kaloriferli yapilar yeni yeni yapiliyor ve cok luks kabul ediliyor. At arabalariyla 1-2 ceki odun tasinip sobalarda yakiliyor. Temel yakit ise komur. Ancak kaloriferli apartmanlar, ayni zamanda yeni piyasa olusumlarina yol aciyor, brulorler, fueloil vb. icin. Cok gecmeden fueloile zorunlu gecis yasaniyor. Ardindan 1974 petrol krizi ve devlet fueloil uzerindeki subvansiyonu kaldiriyor. Dogru bir karar mi? En azindan tartismali. Cunku o gunlerde konutlarda tuketilen fueloil, toplam fueloil tuketiminin yalnizca yuzde 5’ini olusturuyor.

Bu kararin dogal sonucu, fueloil fiyatlari artiyor ve 70’li yillarin sonundan baslanarak, 80’li yillarin ortalarina kadar, akil almaz bir bicimde kalorifer kazanlarinda komure donus furyasi basliyor.

Hicbir denetimin olmadigi bu ortamda binlerce fueloil kazani ve brulor yeni eski demeden hurdaya atiliyor ve yerlerine komur kazanlari konuyor. Milyarlarca liralik ulusal deger heba edilirken, bir o kadar da rant yaratiliyor.

Bu pazar doyma noktasina gelirken, ayni zamanda aniden dogalgaz gundeme getiriliyor ve bugunlere kadar da dogalgaza donusum sureci yasaniyor Istanbul’da. Bir kalorifer kazaninin ekonomik omru 15 yil olarak kabul edilirse, bu ekonomik omur tamamlanmadan surekli kazan yenileme Istanbul’da artik bir olgu durumuna geliyor.

Diger yandan bu kadar plansiz olarak gelisen surec yeni bir sorunu doguruyor. Hava kirliligi!..

Aslinda buna yeni demek de dogru degil. Ama sorun oldugu yeni on plana cikartiliyor. Bunun arkasinda ise bu kez, yakit piyasasinda yasanan rant kavgasi goze carpiyor.

Istanbul’un yillik konut isitmasinda kullanilacak yakit gereksinimi tam olarak bilinemiyor. Ancak tahmin edilen 10 milyon ton komur esdegeri yakit her yil Istanbul’a giriyor.

Istanbul’da tuketilen komurun yilda 5-6 milyon ton dolayinda oldugu saniliyor. Bu miktar ayni zamanda 35-40 trilyon liralik bir pazar anlamina geliyor. Bu kadar buyuk pasta icin kavga da buyuk oluyor.

Hava kirliligi vb. yasamsal konular ise bu rant kavgasinin araclari durumuna indirgeniyor. (...)

(Istanbul Dergisi. Sayi:16. 1996)

False