İstanbul’dan VIP filosu geçti

Amerikan Başkanı Bush için hazırlıklar günler öncesinde başladı. C-17 ve C-141 askeri nakliye uçakları Amerika’dan Ankara ve İstanbul’a başkanın helikopterlerini, özel limuzinlerini, boğazda devriye gezecek botlarını taşıdı. Helikopterlerin montajı THY’nin Teknik Hangarı’nda gerçekleştirildi.

Liderler cumartesi gününden itibaren gelmeye başladı. Hava trafiğinde öncelik verilerek inen uçaklar, iç hatlar terminalinin yanındaki Devlet Konukevi’nin önüne park etmeye başladı. Liderleri Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım karşıladı.

Devlet başkanını bırakan uçak daha sonra park pozisyonu için başka alana alındı. Uçaklardan bir kısmı geri dönerken bir kısmının da Sabiha Gökçen ve Çorlu’daki havalimanlarına gönderildiği gözlendi. Askeri uçaklar ise Yeşilköy’deki Askeri Apron’a alındı.

Amerika’nın iki başkanlık uçağı Devlet Konukevi’nin önündeki 114 ve 115 numaralı park yerine çekildi. 28000 ve 29000 kuyruk numaralı uçaklar Boeing 747-200B’den geliştirilen VC-25A tipiydi. Savunma Bakanı ise Boeing 757’den geliştirilen C-32 ile gelmişti. Uçakların yakıtı güvenlik nedeniyle Amerika Ordusu’na ait tankerlerden alması dikkat çekiciydi. Çok kalabalık olan Amerikan ekibinin kalanını United Havayolları’ndan kiralan Boeing 747-400 getirdi.

Başkanlık uçaklarının dönmesinden bir gün sonra Amerikan Hava Kuvvetleri’ne ait C-17 tipi nakliye uçağı Atatürk Havalimanı 36 pistine inerken ‘flare’ attı. Ufak alev toplarından oluşan ‘flare’, inişte uçağın motorundan çıkan sıcaklığa kitlenen ısı güdümlü füzelerin şaşırtılmasında kullanılıyor. Amerikalı pilotlar bu sistemleri Irak’taki uçuşlarda iniş ve kalkışlarda muhtemel saldırılara karşı kullanılıyor. Belli ki pilot, Türkiye’yi riskli sayarak Irak’taki alışkanlığını sürdürmüştü.

TÜRK YILDIZLARI

Zirve sırasında ise NATO’ya bağlı radar uçakları AWACS’larla, özel güvenlik şemsiyesi oluşturuldu. Türk Hava Kuvvetleri’nin F-16’ları bölgede her türlü harekete müdahale etmek için havada ve yerde hazır bekledi. Türk Yıldızları ise açılış günü boğaz üzerinde muhteşem bir gösteri hazırlamıştı. NATO Vadisi olarak adlandırılan Taksim-Harbiye bölgesinde sürekli Özel Kuvvetler ve Emniyet’e ait Sikorsky S-70 Black Hawk helikopterleri devriye gezdi.

Tolga ÖZBEK

İŞTE ZİRVENİN UÇAKLARI

Almanya Airbus A310, Challenger 604 (2)

Amerika Boeing 747 (2), C-23, Gulfstream

GVSP, helikopterler 4 CH-53H, 2 S-70

Arnavutluk Yak40

Avusturya Fokker 100

Azerbaycan Tu-154M

Belarus Tupolev 154M

Belçika ERJ145

Bulgaristan Falcon 2000

Çek Tupoev 154M

Danimarka Challenger 604

Ermenistan Tu-134, Boeing 737-300

Estonya Learjet 55

Finlandiya Learjet 35A

Fransa Airbus A319CJ, Airbus A310

Hırvatistan Tupolev 154M

Hollanda Fokker 70

İngiltere Boeing 767, BAe146

İspanya Airbus A310

İsveç Gulfstream GIV

İsviçre Challenger 604

İrlanda Gulfstream GIV

İtalya Airbus A319CJ, Falcon 900EX, P180

İzlanda Boeing 757

Kanada Challenger 604

Kazakistan Tupolev 154M

Kırgızistan Tupolev 154M

Letonya Yak 42

Litvanya Saab 2000

Lüksemburg Falcon 900B

Macaristan Tupolev 154M

Makedonya Boeing 737-400

Moldovya Yak 42

Norveç Falcon 20C-5

Polonya Tupolev 154M

Portekiz Falcon 50

Romanya Boeing 707, BAC1-11

Rusya Ilyushin 64

Slovakya Tupolev 154M, Cessna Citation II

Slovenya Tupolev 154M, Learjet 35A

Tajikistan Tupolev 154M

Türkmenistan Tupolev 154M

Ukrayna Ilyushin 62M

Yunanistan Gulfstream GV

Her şey insanda bitiyor

Geçtiğimiz salı günü THY’nin İzmir-İstanbul uçağında meydana gelen olay, sıvı patlayıcıların ne kadar tehlikeli olduğunu bir kere daha ortaya koydu. Kapıdaki x-ray olarak adlandırılan standart tarayıcı röntgen cihazlarında operatörün ancak yüksek dikkatiyle fark edilebilen sıvı patlayıcılar, önümüzdeki yıllarda havalimanlarına konulacak özel röntgen cihazı tarafından yüzde yüz tespit edilecek. Yeni nesil tarayıcılar, bagajları tomografi cihazı gibi üç boyutlu inceleyecek. Uzmanlar, yeni nesil cihazların hizmete girmesine kadar operatörlerin eğitim seviyelerinin yükseltilmesi ve dinlenme sürelerine dikkat edilmesini tavsiye ediyor.

BOMBA TANIDIK

Boeing 737-800 tipi ‘Rize’ uçağına konulan bomba aslında sektöre yabancı değil. Plastik enjektör içine yerleştirilen asit ile treaseton-treperoksit (TATP) malzemesinden oluşan bomba, çanta içinde sarsıntı veya yerinden hareket ettirilmesiyle çalışacak bir düzenekte hazırlanmıştı. Benzer tür bombayı, 22 Aralık 2001 tarihinde Paris-Miami seferini yapan Amerikan Havayolları’na ait uçakta Richard Reid, ayakkabısının topuğuna yerleştirmişti. Reid’in eylemi yolcuların müdahalesi ile son bulmuştu.

Türkiye’de havalimanlarında kontroller iki noktada gerçekleştiriliyor. Ana terminal kapısında ve uçağa binmeden önce körük veya çıkış kapısında yolcu manyetik detektörden, bagaj ve el çantası da x-ray’den geçiriliyor. Halen Türkiye’de olduğu gibi tüm dünyada havalimanlarında kullanılan detektörler, malzemeleri organik veya inorganik olup olmadığına göre ayrım yapıyor. İyi bakımlı, ayarları tam olan röntgen cihazının başına oturan operatör çok dikkatli gözlem yapmak zorunda. Operatör sıvı patlayıcıları, mekanizmalarından tespit edebiliyor. Uluslararası standartlara göre Türkiye’deki ortak yolcu ve bagaj sayısı dikkate alındığında operatörün 20 dakika çalışması ve daha sonra dinlenip tekrar görevinin başına geçmesi gerekiyor.

Gerek polis gerekse de Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) özel güvenlik görevlileri personel sıkıntısı nedeniyle 20 dakikalık periyotlara uyulmuyor. Uzayan saatler, dikkatleri dağıtıyor. Güvenlik sorunları ortaya çıkıyor. Bunun önlenmesi için personel sayısının artırılması ve eğitim düzeyinin yüksek tutulması gerekiyor. Amerika’da zaman zaman havacılık otoritesi FAA, operatörlerin önünden deneme amaçlı sıvı veya benzeri patlayıcı süsü verilmiş bagajlar geçiriyor. Operatörlerin tepkisi ölçülüyor.

TOMOGRAFİ BENZERİ

Uzmanlar, önümüzdeki yıllarda Explosive Detective System (Patlayıcı Tespit Sistemi) olarak adlandırılan ve tomografi cihazına benzeri çalışan özel x-ray’lerin kullanılması planlanıyor. Üç boyutlu değerlendirme yapacak sistem hem sıvı patlayıcıları tespit edecek hem de operatörü uyaracak. Ancak sistemin geliştirilmesi ve havalimanlarında kullanıma geçmesinin bir kaç yıl alabileceğine dikkat çekiliyor.

Uzmanlar, gelişmiş x-ray gibi teknolojik yatırımların yanı sıra ‘profiling’ olarak adlandırılan yolcunun sorular sorularak profilini çıkartan özel güvenlik görüşmesinin de yapılması tavsiye ediliyor. Özel eğitimli güvenlik görevlileri, yolcuların hareketlerini izleyerek çeşitli sorular soruyor. Uzmanlar, şüphelilerin her zaman görüşme sırasında güvenlik görevlisine kesinlikle sinyal vereceğine dikkat çekiyor. Bu tür önlemler, Amerika ve İsrail’e yapılan uçuşlarda uygulanıyor.

Cafe Kokpit, İzmir’de

İstanbul Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali’nde büyük ilgi gören Cafe Kokpit, ikinci şubesini İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda açacak. İç hatlarda North Shield’in yan tarafındaki bölümde yer alacak Cafe Kokpit için Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne başvuran USAŞ, iznin verilmesiyle bir ay içinde projeyi tamamlamayı planlıyor.

İstanbul’daki Cafe Kokpit’in Türk yolcuların yanı sıra yabancı turistlerin de büyük ilgisini çektiğini belirten USAŞ Murahhas Müdürü Muhammed Hammam, Cafe Kokpit konseptini yurtiçindeki diğer havalimanlarında da yaygınlaştırmayı hedeflediklerini söyledi.

Atatürk Havalimanı’ndaki Cafe Kokpit’i de geliştirmek isteyen USAŞ, kafenin içinde Illy kahve, suşi köşesi ve Avrupa’daki havalimanı kafelerinde büyük ilgi gören Asya tipi grill yani ızgaraların yapıldığı bir bölümün de açılması planlanıyor.

Kokpit ismi, iki yıl önce Atatürk Havalimanı’nda açılacak kafeterya için personel arasında yapılan ankette en fazla oyla seçilmişti. USAŞ Kokpit isim hakkı karşılığında her yıl beş öğrenciye burs veriyor.

Boeing Türkiye’ye güveniyor

Müzik Festivali kapsamında İstanbul’a gelen Boeing’in Avrupa Satış’tan sorumlu Başkan Yardımcısı Martin B. Dailey ve Bölge Satış Müdürü Aldo Basile, Türkiye pazarına güvendiklerini söylediler. Politik rüzgarların uçak siparişlerini etkileyebileceğini vurgulayan Dailey, ‘Ancak pazar çok hızlı büyüyor. Trendin önümüzdeki yıllarda da devam edeceğine inanıyoruz’ dedi.

THY’nin uçak alım ihalesinde uzun ve orta menzilde 777 ile 737-800 için teklif veren Boeing, bölgesel uçakta da 717’nin ciddi şansı olduğuna inanıyor. Boeing portföyüne Douglas’tan geçen 717’nin geniş kabiniyle yüksek konfor sunduğuna dikkat çeken Dailey, düşük sefer maliyetleri ile 717’nin iç hatlarda ekonomik uçuş yapabileceğini söylüyor. THY’nin kesin kararını bekleyen Boeing, filo planında zamanında büyümenin gerçekleştirilmesi için kararın bir an önce verilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Saga uçuyor

Türkiye’nin yeni havayolu şirketlerinden Saga, uçuşlarına başladı. Abdülkadir Kolot’un yönetim kurulu başkanlığı, genel müdürlüğünü de Ali Birhan Temel’in yaptığı şirketin filosunda bir A300B2 tipi uçak bulunuyor. Önümüzdeki günlerde Saga filosuna 265 koltuklu bir A310-200 katmak üzere çalışmalar yapıyor. Şirket, Avrupa-Türkiye arasında tarifesiz sefer gerçekleştiriyor.

On Air yayında

Onur Havayolları'nın yeni kabin dergisi On Air'in ilk sayısı yolcuyla buluştu. Uçak ceplerine yerleştirilen 146 sayfalık dergi, Faik Akın'ın genel müdürlüğünü yaptığı Onur İletişim'in koordinasyonunda Kesişim Yayıncılık tarafından hazırlanıyor. Her ay toplam 50 bin adet basılan dergi, iç ve dış hatta yolculara sunuluyor.

247 ton taşıdı

Dünyanın en büyük uçağı Rus Antonov imalatı An-225, 247 tonluk kargo taşıyarak yeni bir dünya rekoru kırdı. Prag’dan petrol boru hattı için özel teçhizat yüklenen uçak, Kiev ve Ulyanovsk’ta yakıt ikmali yaparak Taşkent’e ulaştı. Daha önceki rekor 245 tonla yine An-225’e aitti.