İnsan klonlamada büyük ilerleme

Güncelleme Tarihi:

İnsan klonlamada büyük ilerleme
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 14, 2002 15:30

İnsan klonlanması yöntemiyle hamileliğin gerçekleştiği söylentileri, konuyla ilgili korkuyu ve dehşeti alevlendirdi.

Dünyanın ilk klonlanmış bebeği, yapılan açıklamalar doğruysa, kasım ayında dünyaya gelecek. Ancak gelişmeler karşısında kaygı duyan klonlama uzmanları, bebek sağlıklı olsa bile annenin, ender rastlanan bir tür rahim kanserine yakalanma riskinin yüksek olduğunu belirtiyorlar.

Meslektaşlarından çok farklı olan başına buyruk İtalyan doğum uzmanı Severino Antinori bir kez daha, çalışma arkadaşı Amerikan Androloji Enstitüsü’nden Panos Zavos ile tartışmaların odağına yerleşti. İkili, 2001’in sonlarında bir bebeği klonlayacaklarını açıklamışlardı.

Önemli ve zengin biri

Antinori’nin hastalarından birinin klonlanma yöntemiyle gebe kaldığı yolunda geçen hafta yapılan açıklamalar, dünyada büyük yankı uyandırdı. Körfez Haberleri’ne (Gulf News) göre Antinori, Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen bir konferansta, ‘‘programa katılan binlerce kısır çiftten birinin 8 haftalık hamile olduğunu’’ söyledi.

Roma’daki İl Tempo gazetesinde muhabir ve aynı zamanda Antinori’nin yakın bir arkadaşı olan Giancarlo Calzolari, Antinori’nin kendisine, çıkan haberleri doğruladığını ve hastanın önemli ve zengin biri olduğunu söylediğini iddia ediyor. Calzolari, kendisine ayrıca klonlamanın Müslüman bir ülkede gerçekleştirildiğinin söylendiğini de ekliyor.

Gerçek ne olursa olsun, haberlerin hemen ardından sert kınamalar yapıldı. Antinori’ye yöneltilen eleştirilerin çoğunda, klonlamanın istenilen sonuçları vermediği, klonlanan embriyonlardan ancak yüzde 1 ila 6’sının yaşayabildiği ve hayatta kalanların da çoğunlukla sakat büyüme nedeniyle öldüğü kaydedildi.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde klonlama uzmanı Rudolf Jaenisch, ‘‘Bu insanların klonlanmış insan üretmek için çabalamaları karşısında dehşete düşüyorum’’ diyor ve ekliyor, ‘‘Tüm kanıtlar, klonlananların büyük bir kısmının, eğer şansları varsa erken öldüklerini, yaşayanların da ancak ilerde anlaşılabilen ciddi anormalliklere sahip olduklarını gösteriyor.’’

Endişeler, klonun yanı sıra annenin sağlığı üzerine de yoğunlaşıyor. Memelilerde erken embriyon gelişimi üzerine uzman olan ve İngiltere’deki Royal Dernek’teki klonlama ekibini yöneten Richard Gardner, annenin, kanserin insanlara özel farklı bir türü olan koriyokarsinoma yakalanma riskinin yüksek olduğunu söylüyor.

Anne tehlikede

Kanser, embriyonun trofoblast (döllenmiş yumurtanın hücrelerinin dış katmanı) denilen parçasının rahim duvarını işgal ederek plasenta içine doğru büyümesiyle ortaya çıkıyor. Hastalığın nedenleri bilinmemekle birlikte, plasenta gelişimini kontrol eden genlerin doğru denetlenmemesinin etkili olduğu düşünülüyor.

Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde, ‘‘imprinting’’ denilen, kimyasal bir maskeleme işlemiyle bastırılmaları gereken bu genlerin, klonlanan embriyonlarda hareketli kaldıkları gözlemlendi. Bu sonuçlara göre, plasentanın gelişiminde görev yapan önemli genler, bu gelişimi hızlandırarak, annenin sağlığını riske sokarlar.

Oxford Üniversitesi’nde zoolog olan Gardner, üzerinde denemelere başlanan insan plasentasının en yayılmacı (invasive) plasenta olduğunu belirtiyor. Gardner, ‘‘Plasenta planlanandan farklı bir gelişim gösterirse, bu yayılmanın insanlarda görülme riski hayvanlara göre daha fazladır’’ diyor.

İnsanda risk fazla

Weston Park Hastanesi’nde trofoblastik kanser tedavisinde uzman Barry Hancock, klonlanmış insan embriyonlarında maskeleme işleminin anormal yürümesinin, annenin sağlığını riske sokacağı fikrine katılıyor. Ancak Hancock, ‘‘Bu risk yalnızca kuramsaldır diyor (New Scientist, 13 Nisan).

Tehlikeler her ne olursa olsun, Antinori’nin çalışmalar hakkında şüpheleri olanlar somut kanıtlar görmek istiyor. Koyun Dolly’nin klonlandığı Roslin Enstitüsü’nden Harry Griffin, ‘‘Ortada gerçek bir şeyler varsa, bunların ne olduklarını bilebilmek çok zordur’’ diyor.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!